Cudi DağıCudi Dağı
Cudi Dağı (Arapça: ٱلْجُودِيّ, el-Jūdiyy;
KürtçeKürtçe: Cûdî; Aramice: קרדו, Qardū), Türkiye'nin Şırnak ilinin Silopi ilçesinde yeralan, 2 144 metre (6,935 ft) yüksekliğe sahip bir dağdır. Erken Hristiyanlık geleneği ve İslam'da, Tufan'dan sonra Nuh'un Gemisi'nin indiği yer olduğuna inanılır.
Etimoloji
İsmin kökeni tartışmalıdır. Bazı kaynaklar Kürt Dağı anlamına geldiğini aktarırken bazı kaynaklarda “cömertlik” anlamındaki cûd kökünden geldiği belirtilmektedir. Sümer yazıtlarında Gudi ve
BabilBabil yazıtlarında Kurti olarak geçer.
ArâmilerArâmiler, Cûdî için Qardu (Gudi isminin
ÂsurÂsur dönemi karşılığı) ismini kullanmıştır. Qardu, 'Kürt' kelimesinin Asur dönemi karşılığıdır.
[1]
Tarih
İslam'da
Ayrıca bakınız: Nuh'un gemisi
Geçmiş yıllarda araştırmacılar Austen Henry Layard ve L. King, bu dağın dolaylarında çivi yazısıyla hazırlanmış Asur yazıtlarına rastladılar. İslâmî inanışlara göre Tufan'dan sonra Nuh'un gemisi bu dağın üzerine oturmuş, sözü geçen geminin Ağrı Dağı'nda bulunduğu konusunda söylentiler vardır. Kur'an'da geminin Cûdî Dağı'na oturduğu söylenmektedir. Hûd Sûresi'nde 'Ey yeryüzü! Yut suyunu. Ey gök! Tut suyunu' denildi. Su çekildi, iş bitirildi. Gemi de Cûdî'ye oturdu ve 'Zalimler topluluğu Allah'ın rahmetinden uzak olsun!' denildi şeklinde anlatılır.
Kur'an tefsirlerinde Cûdî'nin Musul'a yakın bir yerde olduğundan bahsedilir. Bahsedilen ve bugün Silopi sınırları içinde bulunan dağ, günümüzde Türkiye'nin Şırnak ili sınırları içine düşmektedir. Şırnak ismi, Şehr-i Nûh anlamında çok eski bir isimdir. Cûdî Dağı'nın eteğinde ismi seksenler anlamına gelen Heştan Köyü bulunmaktadır. Heştan Köyü’nün Nuh tarafından kurulduğuna inanılır ve köyün ismi Nuh'un gemisinde bulunduğuna inanılan seksen kişiye atfen böyle anılmaktadır. Yine bu dağın hangi dağ olduğu konusunda çeşitli yorumlar bulunur. En çok üzerinde durulan dağlardan ikisi Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Ağrı Dağı ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan Cûdî Dağı'dır. Bu konuda dikkat çekilen delillerden birisi Ağrı Dağı'nın çok sarp ve yaşamaya elverişli olmayan yapısıdır. Buna karşılık Cûdî Dağı, geminin inmesi ve insanların barınması için çok büyük avantajlara sahiptir. Yine o dönem Orta Doğu’da İngiltere'nin çıkarları için çalışan 'Çöl Kızı' takma adlı İngiliz casus Gertrude Bell de Cûdî Dağı'nı ziyaret etmiş ve Amurath the Amuraht kitabında Nuh'un gemisinden bahsetmiştir. Bununla birlikte bazı araştırmacılar tarafından, Nuh'un Gemisi'nin indiği söylenen Cudi Dağı'nın, da alfabe farkından ötürü Gudi isminin Arapça'da G harfinin olmamasından kaynaklanarak (Ğudi) C harfine dönüşmesinden ötürü Hud suresinde geçmekte olan; Gemi de Cûdi dağının üzerine yerleşti. 44. ayetinin bilimsel olarak etimolojik çevirisinde Gemi de Gudi dağının üzerine yerleşti şeklinde olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca, Cudi Arapça’da “yüksekçe yer, tepe” anlamına gelmektedir.[1]
İklim
Kurak bir bölgede bulunan 'Cûdî Dağı’nın yüksek kesimleri çok yağış alır. Bundan dolayı 1.500-2.000 metreler arasında çam ve meşe ormanları vardır. Türkiye-Irak sınırına 15 km mesafede ve elips biçiminde olan Cûdî Dağı üzerinde 2.000 metreyi aşan dört doruk bulunur. Bunlardan 2.017 metre yükseklikte olanı Nuh Peygamber Ziyaret Tepesi olarak anılır.