کورتە چیرۆکێن هاجانی (دەمێ پشیک دبنە پلنگ)، ب خامەکێ لەزەت هاتینە گێڕان و هێران. دلڤەکەرن، ڤەگەڕن و بزەڤەرن. هەستێ مرۆڤی دگەزن و دگەمرن. پەیڤێن وێ مینا هەیڤێ دبلندن، دڕندن، چیا دنالن و گەلی دهەژن، ل چارەسەریان دگەڕن.
چیرۆکێن هاجانی، خوەشی و جانی، هەر ئێک رەنگەک ژ رەنگێن شەبەنگا رۆژێ، هەر ئێک بێهنەک ژ بێهنا نێرگزێن لاتا ژۆری، هەر ئێک وارەک، هەر ئێک بوهارەک مینا قەفتەکا گولا پێشکەشی مە کرینە. قیبلەنوما ئەڤان قەفتە چیرۆکان بەرەڤ راستیێ یە، خاروڤێچیێ ناحەوینیت، گەشتەکا هۆشمەندە بۆ پاشالا نەوسک و شکەفتێن تاری یێن ئەڤی واری. پەیڤێن ژ خامەیێن چیرۆکنڤێسی دزێن و درژیێن تێهنا خاندەڤانی پێ دشکێت.
شەڤەکێ ل کورتە چیرۆکێن هاجانی خلوە بووم، نەشیام ل چ ئێزگەهان بهێن ڤەدەم هەتا من گۆتیێ بنک. دەمێ پشیک دبنە پلنگ، ژ میاوێ بۆ نڕینێ، دەنگێ لورینا گورگا دهێت و ل دۆر کاروانیا و شۆرەشگێران دبەزن، لێ رویڤنگێن ئازادیێ چەنگێن خوە قژ دکەن و ب پێ چۆکا بەفرا ل ناڤتەنگێ کەتی دشەقینن و رێیا ژیانێ ل پێشیا خوە دبڕن و دڤێت ل ژێهەلیکێ ڕکێ گەلی بێ گوهدانا رەنیێ بۆ سەری ب سەرکەڤن، هەروەکی مەحمود دەروێش دبێژیت: (دڤێت یان ب سەرکەڤن، یان ژی هەر ب سەرکەڤن).
دایکا ب ناڤسالڤە چوویی ب ئاخا واری سوندخاری کاڤلە گوندێ خوە بەرنەدەت، ل گەل کاڤلکێ خانیکێ خوە ب تنێ بژیت، هەدارا وێ ب کێلیێن پشتا گوندی دهێت کو هەڤژین و دو جەگەرێن وێ دناڤدانە. ب تنێ ل گەل کۆمەکا پشیکێن کەهی دژیت، پاشی لێ کیڤی دبن و ل دایکا رەبەن دبنە پلنگ.
وەسایە دونیا چەپ و راستە، جار وەکی میلێ دەمژمێرێ و جار ژی پێچەوانە دزڤریت، دەهواتا دو ئالی جار ب راستی و جار ب چەپی، لێ ئەم بۆ کیژ ئالی خوە ب هەلاڤێین؟ دێ جا بێژە من ب چ ئاراستە بچین؟ بۆ دەستێ راستێ کو چ راستی لێ نینە! یان بۆ چەپێ، کو هەمی تێکدا چەپ و چیڕە!…
پشتی ئەڤان چەپ و چیڕان، خەما رێنگزێ ژی کەتە سەر. ل گەل کزگریۆکا رێنگزێ، کزگریۆک کەتە حەفکا مە هەمیا. دایکا وێ گۆتێ دایێ قوربان مادەم مامۆستای گۆتیە تە نابیت بێ پێلاڤ بێیە قوتابخانەیێ نەچە، هەتا سالەکا دی بەلکی خودایە بابێ تە بشێت بۆ تە جووتەکێ پێلاڤا بکڕیت. رێنگزێ خوە دا پاش و کفکفا وێ بسەر کفکفا قۆریێ ل سەر سۆپا دارا کەت، ئەڤەیە هەژاریا بێ ژیار و دلنەخوەش. لەوا دەمێ قوتابیەکێ ژار چوویە قوتابخانەیێ، ژێ پرسین دەمێ تو مەزن دبی دخوازی ببیە چ؟ نڤێسی دلخوەش!.
بۆراق، بۆراق چ بۆراقە! هەسپەکێ نەیێ رەش بوو نە یێ قەمەر، قەمەرەکێ سەر رەشی ڤەبوو. کحێلە ژ تۆخمێ رەسەنە، بەزۆکە و ب چارگاڤە. دەمێ یێ خۆرت و ل کار یێ ب چاڤدان و ب خودان بوو. رۆژا رەش هات، بۆراق پیر بوو، برسیە کەس ل دورێن وی نەما و کەس نینە ئالیکێ بدەتێ، تێهنیە کەس نینە ئاڤێ بدەتێ، دترسیت، حیرە حیرا وی یە، کەس ل دویڤ دەنگێ وی ناهێت. پشتی چەند رۆژان تەنشتێن وی گەهشتنە ئێک، پەراسیێن وی دهاتن هژمارتن، ژ تێهنا دا لێڤێن وی قەشافی بوون، شهێنا وی ژ ئاخویرا وی دەر نەدکەفت. هەتا ب حالێ خوە سەکتی. وەسایە سورێ ژیانێ.
لەوا نڤیسەر ل هەلدێردا ئاماژە دکەتە ئەهریمەنەکی کو د گیانێ وی دا دبێژیت: (دەست بەرداری قەلەمێ خوە بە و ژ مرۆڤاتیا خوە لێڤە بە، خوە بکە کەرەکێ گرێدایی و هەر بزڕە، بلا زڕێنا تە ب سەر باژێری ب کەڤیت، بەلکی ئه و کەرێن مایین د خەوێ هشیار ببن و ببنە مرۆڤ). لێ بۆ بەختێ وی دەم رادوەستیت و هشیار نابن.
سوندا گوندێ مە ب چیایێ بلندە، سوندا دایکا شەهیدی یە کو کوڕێ وێ دەست هاڤێتیە دارێ برنۆیی و دژی داگیرکەران شەرکریە و ل چیای شەهید بوویە، سوندا هەزاران شێرە ژنێن کوردانە کو جەگەرێن وان بۆ ئازادیا گەل و وەلات بۆینە جانفیدا.
گەنجینا دانعەمرێ هەژار پشتی چوویە پالەتیێ بۆ راکرنا کەڤنە دیوارەکێ هەڕفتە نە دەرکەت جەرکێ زیری، هەی ژاری دەرکەت جەرکێ ژاژی، هەژاری گەلەک خیال بۆ خوە دانا بوون گەر گەنجینەیەک بۆ دەرکەت، هەتا ئینانا کچەکا شازدە سالی.
سەرەدانا دو گەنجان رۆژانە بۆ گوڕستانێ، بۆ سەر گۆڕێ هەڤالێ خوە وەفاداریا هەڤالینیا خوە دیار دکەن، هەروەکی هەر سێ ل وێرێ ساخ و پێکڤە ستران د گۆتن و ڤەدگێران.
نڤیسەر خوە ل رەنگێن شەبەنگا رۆژێ وەسا دکەتە خودان، گیا هێدی هێدی د بەهی و باڤزەر دبوو، مرۆڤەکێ کولاڤ رەش و ردێن سپی ل دەمێ تاریگەورکێ د ئاخفت و پاشی غەوارە ببوو، ترسا زێدە بوو، برسا زێدە بوو، هەی هەوار چنیکێن نانی ژی نەبوون!.
نڤیسەرێ هەست نازکە، ئاماژە ب رەوشا نەدیتنا زارۆکەکی بۆ بابێ دکەت، کوڕ ژیێ وی ببوو حەفت سال هێژ بابێ خۆ نەدیت بوو، زارۆک دبێژیت: (بابێ من کیژکە؟ گۆتنە من بابێ تە یێ چوویە وەلاتی. سپێدەکێ ژ خه و رابووم ئەیوانا تژی زەلامە،، گۆتنە من بابێ تە یێ ل سەرێ ئەیوانێ، ژ کەل من خوە تێوەر کر، دفنا خوە ئێخستە ستۆیێ من و بێهنا من تێر هەلکێشا، من ژی دەستێ خوە یێ بچووک د ستۆیێ وی ئالاند و تژی روحا خوە بێهنا وی کر و هەیا نوکە ژی بێهنا وی د سیهێن من دا هەیە). ئەڤە ئه و خەباتکەر بوون یێن ب سالا ژ مالا خوە دوور دکەتن، ژ بۆ دۆزا گەلێ خوە ب دەر و دنیا ڤە بوون.
ل درەنگێ شەڤا چوویی، هاجانی ب تنێ و بخوەیی، تبلێ خوە ل سەر نەخشێ جیهانێ سیار کر، کا کیرێ یا بریندارە و نالە نالە، ئەتلەسێ گۆتێ هەمی دەڤەر هەمی در، هاجانی گۆتێ راستە، لێ وارێ من سەرپشکە و ژ برینا بوویە سەردێر… هاجانی یێ غەریبە، غەریب، پەریشانە، کەس رێکێ نیشا نادەت.![1]