دیدار، سالار محەمەد دۆسکی”
پتر ژ 50 ساڵانە هەلبەستێ دنڤیست، بەرهەفکەر و پێشکێشکەرێ چەندین پرۆگراما بوویە ل ئێزگێن کوردی ل بەغدا و دناڤا شورەشێ، پشتی سەرهلدانا پیرۆز ڕۆلەکێ کاریگەر هەبوویە دناڤا هێزێن لەشکەری دا، چەندین قوناغێن سەخت و دژوار دەربازکرینە.
عەبدولحافز ئەنوەر مایی، د دیدارەکێ دا ل گەل ڕۆژناما ئەڤرۆ گۆت: پشتی دروستبوونا کومارا عیراقێ ل سەر دەستێ سەرۆک عەبدوالکریم قاسم، ل سەر داخازا بابێ خوە چوومە بەغدا و ئه و چەند سال بوو بابێ من هاتبوو دویرئێخستن و پێشتر مامۆستا بوو ل ( بارزان و شێروانا مەزن) دووڤ دا هاتبوو شێخان ماوێ سالەکێ مابوو و دووڤ دا فەرمانا گرتنا وی دەرکەت بوو ئه و ژی ڕەڤی بوو چوو وەلاتێ تورکیا دووڤ دا زڤری عیراقێ و ل دەڤەرا دۆسکیا ل مالا (سەعید ئاغای) دووڤ دا قەستا دەڤەرا مزیریا کر ل مالا(عەبدوالعزیز حەجی مەلو) ژڤان بوو قەستا کومارا کوردستان بکەن ل مهابادێ و (ئسماعیلێ سەعید ئاغای) هاتبوو ئاگەهدارکرن کو ل گوندێ بەرئاشێ بگەهنە ئێک و پێکڤە بچن، پشتی بابێ من چوویە وی گوندی و گەلەک ل هیڤیا هەر دوکان ما، (عەبدولعزیز) گیرو بوو و (ئسماعیلێ سەعید ئاغای) ژی خوە کوشت بوو چونکە بابێ وی نەهێلا بوو و بابێ من ل مالەکێ ل هیڤیا هەر دوکان بوو و بابەت نەزانی و بۆ شەڤ پولیس هاتن و بابێ من دەستە سەرکر و بەرەف ئامێدیێ بر و دووڤ دا بەرەف باژێرێ مویسل بر، وی دەمی هاتبوو بەلاڤەکرن کو هەر کەسەکێ جهێ ئەنوەر مایی نیشا پولیسان بدەت خەلاتێ وی دێ (50) دیناربن و ڕەنگە کەسەکی جهێ وی نیشادابیت بۆ وەرگرتنا پاران وی دەمی گەلەکێ بچویک بووم و ەک خەونێ دهێتە بیرامن دەمێ بابێ من هاتیە دەستە سەرکرن چونکە ئەڤە ل دووماهی یا سالێن چلان بوو، پشتی بورینا دو سالان و دادگەه پێ هاتیەکرن ژ وەزیفێ هاتە دویرئێخستن و هاتە ئازادکرن.
عەبدولحافز ئەنوەر مایی، زێدەتر گۆت: پشتی بابێ من هاتیە ئازادکرن قەستا مال کر و دەست هاڤێتە کارێ جوتیاریێ وی دەمی چ ژ کارێ جوتیاریێ ژی نەزانی و بتنێ سەرپەرشتیا کارێ جوتیاریێ دکر و خەلکی مولکێ مە دکر و بتنێ ئەوی سەرپەرشتیاری دکر و ئەڤە بەردەوام بوو هەتا سالا 1958ێ و هاتنا عەبدوالکریم قاسم بۆ سەر کورسیکا دەست هەلاتێ ل عیراقێ و هاتنا سەرکردێ نەتەوا کورد مەلا مستەفا بارزانی ژ ڕوسی بۆ عیراقێ بابێ من قەستا بەغدا کر و جارەکا دی ڤەگەریا سەر وەزیفێ خوە ڤە .
عەبدولحافز ئەنوەر مایی، ئاشکراکر کو پشتی چووینە بەغدا دایکا من ژی هات و مالا مە چوو وێرێ و چەند خانی حوکمەتێ دابوونە مەلا مستەفا بارزانی و ڕەحمەتی مەلا مستەفای خانیەک دابوو مە و من قوناغا ئامادەیی ل بەغدا بدووماهی ئینا و هێشتا ل قوناغا ئامادەیی دەمەکی دناڤبەرا عەبدوالکریم قاسم و مەلا مستەفا بارزانی تێک چوو و بابێ من ل گەل ( صالح یوسفی و جەرجیس فەتحولا) بۆ جارا دووێ هاتە دەستەسەرکرن وی دەمی ل قوناغا پێنجێ ئامادەیی بووم و من سەردانا زیندانێ کر و من بەتەنی بۆ برن، دووڤ دا بابێ من ل گەل برایێ منێ مەزن (مەعسوم) هاتنە تەفیکرن بۆ (کەلها صالح) دووڤ دا چوومە کولیژا ئادابێ پشکا زمانێ کوردی وێ پشکێ هاتە وەرگرتن و هەر چار سالێن خواندنا خوە من ب دووماهی ئینان و ل قوناغا دووێ ل کولیژێ من هەڤالەکا خوە خواست کو خەلکا باژێرێ سلێمانیێ بوو و پشتی من بۆچوونا بابێ خوە وەرگرتی گۆت تۆیێ ب کەیفا خوەی و ڕێک ل من نەگرت وی دەمی بابێ من و برایێ من هاتبوونە ئازادکرن و چەند ڕۆژا بابێ من ما و ل سەر فەرمانا حزبێ بەرەف خانەقینێ چوو و بۆ بەرپرسێ لەشکەری ل دەڤەرا (مەمو) و پشتی پێکئینانا خێزانێ هێشتا ل قوناغێن سیێ و چارێ بووینە خودان زارۆک و بەردەوام بوو ل گەل من هەتا بوویە مامۆستا و ل سالا 2003ێ وەغەرا دووماهیێ کر.
عەبدولحافز ئەنوەر مایی، گۆتژی: ژ قوتابیێن زیرەک بووم و کەسێ ئێکێ بووم ل ئامادەیا مەرکەزی و دەمێ چوویمە کولیژێ ل پشکا زمانێ عەرەبی هاتمە وەرگرتن ومن دەوام ژی کر بۆ ماوێ هەیڤەکێ، کەسەکی گۆت بوو بابێ من تە چەوا کورێ خوە هنارتیە پشکا زمانێ عەرەبی و پشکا زمانێ کوردی ل زانکۆیێ هەیە و هاتە مال گۆت پەرتووکێن خوە ڕاکە و هنارمە دەف سەرۆکێ پشکا زمانێ کوردی و پشتی نڤیسارەک من پێشکێشکری و چوومە دەف ڕاگرێ کولیژێ وی ژی ئێکسەر گۆت ئەف پشکە بۆ وە هاتیە دروستکرن تۆ کورێ (ئەنوەر مایی) وی دەمی بابێ من ئەندامێ ئێکەتیا نڤیسەرێن عیراقی بوو و دەستەیا کارگێری بوو و هاتمە وەرگرتن ل پشکا ناڤبری وی دەمی دو مامۆستایێن مە زاراڤێ کرمانجی وانە گۆتن(جگەرخوین، سەدیق ئەترووشی) و مامۆستایێن مە (عەلائەدین سوجادی، عەبدولا گوران، پائیزا ڕەفیق حولمی) زێدەباری دو مامۆستایێن زمانێ ئنگلیزی و عەرەبیێ ل قوناغا ئێکێ بزحمەت دەربازبووم.
ل دور ڕۆلێ سیاسی ژی و هەستا نەتەوەیی، مایی گۆت: ل سالا 1957ێ هێشتا قوتابی ل قوناغا ناڤنجی برایێ من بەلاڤوکێن پارتی دیموکراتی کوردستان دگەهاندن و بیرا من دەمێ بابێ من ژی هاتیە دەستەسەرکرن من ئاگەه ژێ هەبوو سەرا هەلویستێ ویێ نەتەوەیی بوو وی دەمی هزرەک بۆ من دروست بوو کو کورد مەقدورن و دەمێ بوویمە پارتی فەریق بابێ ژیانێ و خالد ئەحمەد ئێکمالی،مکائیل قارقارەڤای، سەدیق عەلی ئامێدی، کەمال خەیات و ئێکەتیا قوتابیێن کوردستانێ بووین و ل دهۆکێ گەلەک بهێز کەفت و شانێن حزبی هاتە دروستکرن.
مایی بەحسێ سەربورا خوە ل گەل شەعرێ کر و گۆت: ل قوناغا ناڤنجیێ من شەعر خواندن ب هەر دو زمانێن عەرەبی و کوردی و بابێ من ژی نیشامن دان و شەعرێن( جزیری و ئەحمەدێ خانی) دخواندن و بابێ من پەیوەندی ل گەل (ئەحمەدێ نالبەند) هەبوون ب شەعرێ و بەرسڤێن ئێک دو دان و ئەڤە هەمی بوونە دەسپێکەک بۆ من و پشتی چوویمە بەغدا من دەست ب نڤێسینێ کر و ل قوناغا زانکۆیێ بووم و کەسەک هەبوو بناڤێ (محەمەد ئحسان) خواست بهێمە ئێزگێ بەغدا و من قەستا ئێزگەی کر و بەرنامەک بناڤێ(ئەدەبێ کوردی) من پێشکێشکر و بابێ من پرۆگرام بەرهەڤ دکر و پرۆگرامەکێ مێژوویی ژی من پێشکێش دکر و دووڤ دا فێربووم، وی دەمی من دەست ب نڤێسینا شەعرێ کر وی دەمی (حافز مستەفا قازی) ل ڕادیۆیێ بوو و من شەعرەکا خوە ڕادەستی کر و من خواست وێ شەعرێ بوومن بەلاڤکەر ل گوڤارا ڕۆناهی کو وی دەمی ئه و سەرنڤیسەر بوو و پشتی شەعرا من دیتی گۆت دێ بەلاڤکەم و شەعرا من گەهاندە هەژار موکریانی کو سەرپەرشتێ لاەپەرێ ئەدەبی بوو و هەژاری گۆتێ شەعرا صالح یوسفی وێرێ یە وی گۆتێ هەمی صالح نیاسن بەلێ کەسەک ڤی نەنیاسیت ڤێ شەعرێ بەلاڤ بکە، شەعرا من بناڤێ( هەتا کەنگی) بوومن بەلاڤکر و کەیفا من گەلەک هات و 24 هژمارە ژ وێ گوڤارێ دەرکەفتن و ل سالا 1960ێ دەرکەت بوو و خەلکی ئه و گوڤار دکری .
ناڤبری بەحسێ پەیوەندیا خوە ل گەل سترانبێژان کر و گۆت: دەمێ چوویمە ئێزگێ کوردی (محەمەد ئەمین ئوسمان) شەعرەک دابوو (گولبهارێ) بناڤێ (کورێ گوندی) وێ ژی گۆت و من گۆتێ مامۆستا ئەز دێ هەلبەستەکێ دروست کەم ژ یا تە باشتر و من هەلبەستەک ل سەر (بوهارێ ) دروستکرن و هونەرمەند( ئەحمەد خەلیل) ئاوازکر و (گولبهارێ) گۆت و ئەڤە ئێکەم هەلبەستا من بوو، پشتی من گەلەک هەلبەست داینێ جارەکێ هات چیرۆکەک بوومن گۆت و خواست هەلبەستەکێ پێ دروست بکەم و چیرۆکا وێ ل سەر ڤیانا کورەکی بوو و ئه و کور قوتابی بوو ل کولیژا پزیشکی و کەسەکێ گەلەک هێژا بوو و ئه و هەلبەست من بۆ دورستکر بناڤێ (دلێ بێ برین هاش چ نەبوو) هزر و بابەتێن وێ بوون، هەلبەستا (کەوا سپێدێ بخوینە) چیرۆکا وێ ل چایخانەکێ بووم ل جادا ڕەشید بەغدا و چەیخانا بێ دەنگ بوو وی من هزرێن گوندی کرن و دەمێ کەوا دخاند و هزرێن زارۆکینیێ هاتنە بیرا من و گەلەک خەریب بووم ژ گوندی چونکە چەند سال بوو شەر بوون و گەلەک کارتێکرن ل من هاتەکرن و چ نەما بکەمە گری و ئه و هەلبەست من دروستکر و ئاوازا (ئەحمەد خەلیل) بوو هەتا (70) هەلبەستا من داینە (گولبهارێ) من هەلبەستەک دابوو (حەسەن جزیری) بناڤێ ( چ بیکە خوە خەملاندی) و دیسا (فەخری بامەرنی، باکوری) تێکەلی من ل گەل (فوئاد ئەحمەد و تەحسین تاها) هەبوو گەلەک جارا هونەرمەند(تەحسین تاهای) هزر دامن و حەزدکر هەلبەستەکێ بۆ دروست بکەم و من هوسا نەدڤیا و من گۆتێ ئەز دێ هەلبەستێ دروست کەم، گەلەک داخباری هونەرمەند(عەلی مەردان) بووم چونکە کەسەکێ سەرکەفتی بوو.
مایی گۆت: ل سالا 1963ێ دەمێ بابێ من شەهید بووی ل زیندانێ دابووم و پسمامەکێ شەهید (صالح یوسفی ) هاتە زیندانێ ل دەف من و حەفتحە خواندن و نووچێ شەهید بوونا بابێ من گەهاندە من وی دەمی گەلەک من کرە گری چونکە زیندانێ دابووم وێ شەڤێ نە نڤستم و پشتی بەردایم چووم من پرسیارکر دیار بوو ل (بەربانکێ) ل بامەرنێ شەهید بوویە، دەمێ خێزانا من ژی دەیکا هەڤالی وەغەرکری من کرە گری چونکە قوربانی بۆ خاترامن دابوون.
عەبدولحافز ئەنوەر مایی، گۆت: هێشتا ل قوناغا چارێ ل زانکۆیێ ناڤێت مە هاتنە نڤێسین کو دێ چینە کولیژا لەشکەری ڕاهێنانا کەین و دێ بینە ئەفسەرێن یەدەک و دێ پشکنین بۆ مە هێنەکرن و حەفت هەیڤان مە ڕاهێنانکرن و دووڤدا بوومە ئەفسەر و دووڤ دا هاتمە دامەزراندن وەک مامۆستا ل (ئێسفنێ) ماوێ سالەک و نیڤا مام و چوومە عەسکەریێ ل سالا 1967ێ و شەش هەیڤان ماین و ڤەگەریاینە مال وی دەمی مووچێ من (67) دینار بوون و پشتی ڤەگەریایم ول سەر داخازا هەڤالی بەرەف سلێمانیێ و قەلادزێ و هەلەبجە چووین و دووڤ دا چوومە عەسکەریێ ڤە و دووڤ دا ڕەڤیم ژ عەسکەریێ و من قەستا ناڤ ڕێزێن پێشمەرگەی کر و ل ئێزگێ دەنگێ کوردستانا عیراقێ من دەوامکر و گەهشتمە چوومان هەتا شورەش ب دووماهی هاتی و ی دەمی ل ئیدارا ئێزگەی بووم و بەرپرسێ پشکا کرمانجی بووم ، دەمێ فرۆکەک کەفتبا یات سەرکەفتنەکا مەزن پێشمەرگەی دەست ڤە ئینابا مە دکرە هەوار هەتا جارەکێ(دارا توفیق) گازی مە کر و گۆت: مەلا مستەفا بارزانی گۆتیە هین گەلەک ب هێز گازی دکەن و بلا پیچەک ئارام بیت و (بارزان مەلا خالد) گەلەک ب قوت دگۆت و (دارای) گۆت: ما چ چێبوویە هندە هین مەزن دکەم.
عەبدولحافز ئەنوەر مایی، پشتی عەفیا مەهاتی زڤریمە سەر مامۆستایێ و بوومە مامۆستا ل هەلەبجە هەتا سالا 1979ێ هاتمە دهۆک ل ئامادەیا بازرگانی و دووڤ دا ئامادەیا برایەتی و سالا 1980ێ برمە عەسکەریێ هەتا سالا
1990 بەردەوام بووم وی دەمی ڕائید بووم، پشتی سەرهلدانێ من قوتابخانا لەشکەری ل زاویتە دروستکر و چەند خول تێدا دەرچوون نوکە هەمی ئەفسەرن و خودان پلەنە و دووڤ دا چوومە فەرماندێ و جارەکا دی ڤەگەریامە زاویتە و دووڤ دا چوومە کولیژا لەشکەری ل زاخۆ و حەفت سالان بەردەوام بووم.و هەتا نوکە نەهاتیمە خانەنشینکرن.
[1]