دهۆک، نەوزاد هلۆری:
رێڤەبەریا شینوارێن دهۆکێ ب هەڤکاریا چوار تیمێن زانکۆیێن نیڤدەولەتی کار ل سەر هژمارەکا ڤەکولینان ل سەر جهێن شینواری ل دەڤەرێن جودایێن پارێزگەها دهۆکێ دکەن، دوهی تیمەک ژ وان تیما ئەنجامێن ڤەکولینا خوە ڕاگەهاندن کو ئه و ژی سێ گرنگترین شینواربوون و دیرۆکا وان دزڤریت بۆ دوو هزار و 700 سالان بەری نوکە، ڕێڤەبەرێ شینوارێن دهۆکێ ژی هورکاریێن وان شینواران د دیدارەکا ڕۆژناما ئەڤرۆ دا بەحس دکەت.
د.بێکەس بریفکانی، ڕێڤەبەرێ شینوارێن دهۆکێ دیارکر کو ئه و تیما کو ئەنجامێن ڤەکولینا خوە یا شینواری ڕاگەهاندی ل ڕێکەفتی 19/8/2021ێ دەست ب کارێن خوە کربوون و ل 25/10/2021ێ داوی بکارێن خوە ئینان و بۆ ئەڤرۆ گۆت: (ژبەرکو هەرێما کوردستان ب گشتی و پارێزگەها دهۆکێ ب تایبەتی ل دەڤەرەکا چیایی دایە و کەشوهەوا گورانکاری ب سەردا دهێن لەوا ڤەکولین و لێگەریانێن مە ژی ب تنێ دوەرزێ هاڤینێ دا دهێنەکرن و ل وەرزێن دن چالاکی دهێنە ڕاگرتن و کێمتر دهێنەکرن، ددەما دوو هەیڤێن بوری دا چوار تیمێن تابەتمەند ل زانکۆیێن توبنگن یا ئەلمانی و فرایبورگ یا ئەلمانی و زانکۆیا ئەدینی ب دوو تیمان هەڤکاری ل گەل ڕێڤەبەریا گشتی یا شینوارێن هەرێما کوردستان و ڕێڤەبەریا شینوارێن دهۆکێ ل چەند دەڤەرێن جودایێن پارێزگەها دهۆکێ دەست ب ئەنجامدانا چەندین ڤەکولینان کریە و سوپاس بۆ خودێ پشتی هەول و بزاڤ و خەباتێن زۆر د لێگەریان و کارێ هەلکولینێ دا ئێک ژ وان تیمان کارێن خوە دوماهی ئینان و ئەنجامێن وێ بۆ ڕایا گشتی هاتنە ڕاگەهاندن).
زێدەتر گۆت: (ئه و چوار تیمە ئێک ژ وان ل دەڤەرا ئاسنگەران ل دەڤەرا بەردەرەش کار دکەت، تیمێن دن ژی ل پارێزگەها دهۆکێ ل دەڤەرا شێخان و دەڤەرا سێمێلێ کار دکەن، ل دەرئەنجامێ تیما زانکۆیا ئودینی یا ئیتالی سێ گرنگترین شینوار نوو نەک ب تنێ ل کوردستانێ بەلکو ل سەرانسەرێ ڕۆژهەلاتا ناڤەراست و جیهانێ گرنگی هەیە، کو پێکدهێن ژ سێ دەستکەفتێن هەری گرنگ، ئێک ژ وان شینواران دیتنا جویا فەیدیێ یە ب درێژاهیا نەه کیلومەتران کو ئه و ژی نکراندنا چیایێ دەکا بویە ب شێوازەکێ هەری پێشکەفتی و گرنگ ل سەر وان جویان دا 12 نەخشێن نکراندنی هاتنە دیتن ب قەبارێن جودا ب شێوەیەکێ گشتی ب درێژاهیا چوار مەتر و نیڤ، دوو مەتر و نیڤ ژی بلنداهی، ل سەر وان نەخشەیان وێنەیێ پاشا سەنحاریب و حەفت خواوەند و کورێن وی ل سەر بوون دیارە کو کورێن وی ژی پاشابوون، دیروکا وان دزڤریت بۆ دوو هزار و 700 سالان بەری نوکە، شینوارێ دوویێ دیتنەڤا مەزنترین کارگەها چێکرنا شەرابێ بویە ل ڕۆژهەلاتا ناڤەراست کو دبیتە دووەم مەزنترین کارگەها چێکرنا شەرابێ ل جیهانێ، ئەڤ کارگەهە ل دەڤەرا خەنەس ل سنورێ قەزا شێخان هاتیە دیتن، پێکدهێت ژ 14 جهێن چێکرنا شەرابێ، ئەڤ جهێن کارگەها شەرابێ ب شێوازێ چوار گوشەیی هاتینە چێکرن، ب قەبارێن دوو مەتر ب دوو مەتری، وەسا دیاربوو کو د هندەک ژ وان چوار گوشان دا تری تێدا هاتیە کومکرن و پاشان ب پیا چوینە سەرێ هەتاکو ئه و تری هەرشی و وەکو ئاڤێ لێ هاتی، دەرگەهەک بۆ چونا ئاڤا تری هەیە کو پێشتر ئه و تری ل جهەکێ هاتیە خەمراندن هەتاکو بەرهەڤ بیت بۆ گڤاشتنێ ب ڕێیا پیا، پاشان ئه و ئاڤ دناڤ گوسکێن تایبەت دا هاتینە هەلگرتن و پاراستن، ئەڤ شەرابە بۆ پاشایی و وان کەسان هاتیە دروستکرن کو سەرەدانا پاشایی دکر، زێدەباری ڤێ یەکێ هەتا خوە ئه و شەراب بۆ بابەتێن وەکو بارزگانی و فروتنێ ژی هاتیە بکارئینان ل وی دەمی دا، جهێ سێیێ و شینوارێ سێیێ کو تیما زانکۆیا ناڤبری و ڕێڤەبەریا شینوارێن دهۆکێ دیتی و ئەنجامێ وێ ڕاگەهاندنی دیتنەڤا قەنتەرەکا شینواری بویە کو ئه و ژی هەروەکو قەنتەرا شینواری یا جەروانەیە ل نێزیکێ قەزا شێخان، بەلێ تنێ بچوکترە، ئەڤ قەنتەرە بۆ ڤەگوهاستنا ئاڤێ ل ڕووبارێ خەنەس بۆ نەینەوا هاتیە بکارئینان، ئانکو بۆ ڤەگوهاستنا ئاڤێ ژ دەڤەرا خەنەس بۆ پایتەختێ دەولەتا ئاشووری ل وی دەمی، ئەڤ قەنتەرە بۆ مەرەما چاندنێ ب هەموو جورێن خوڤە هاتیە بکارینان، هەموو ئەڤ شینوارێن نوو هاتینە دیتن دیرۆک و شارستانیا وان دزڤریت بۆ بەری دوو هزار و 700 سالان، بێگومان ئەڤ یەک ژی دەستکەفتەکێ هەری مەزن و نایابە ل کوردستانێ و دهۆکێ ژی).
رێڤەبەرێ شینوارێن دهۆکێ د درێژاهیا ئاخفتنێن خودا دیارکر ژی کو دەمێن داهاتی دێ ئەنجامێن ڤەکولینێن تیمێن دن ژی هێنە ڕاگەهاندن و گۆت ژی: (تیمەک ژ وان چوار تیمان ل گرێ باستکێ کارێن خوە بەردەوام دکەت و هندەک شینوارێن هەری گرنگ هاتینە دیتن و پاشان دێ د کونگرەییەکێ دا هێنە ڕاگەهاندن، دیسان تیمەکا دن ژی ل گرێ موقبلێ کارێن خوە بەردەوام دکەت و ئه و ژی شینوار و دەستکەفتنێن هەری گرنگن).
د.بێکەس بریفکانی، ڕێڤەبەرێ شینوارێن دهۆکێ دیارکر ژی کو ئەوان هەتا نوکە چوو ئاریشە و کێشە نینن و گۆت ژی: (پارێزگەها دهۆکێ و وەزارەتا باژێرڤانی و پولیسێن پارێزگەها دهۆکێ و تیمێن وان هەموو د کاردانن بۆ وێ یەکێ ب زوترین دەم ئه و تیمێن کو نوکە کار دکەن هەمبەر دیتنا شینوارێن کو هەتا نوکە نەهاتینە دیتن و لێگەریان یا بەردەوامە، من دڤێت بێژم کو ددەما بوری دا پتری 150 دەلیڤێن کاری بۆ گەنجان و خەلکێ وان دەڤەران هاتینە دیتن کو شینوار ل دەڤەرێن وان هاتینە دیتن کو ئەڤ یەک ژی کارەکێ گرنگە، دیسان ڕۆژانێن داهاتی و دەمێن داهاتی ژی دێ مە پێدڤی ب زێدەتر کرێکار و خەلکی بیت و دەلیڤێن کاری بۆ وان هێنەدان کو ل گەل تیمێن مە کار بکە نبۆ دیتنا شینوارێن نوو، کوما گشتی یا ئه و کار و چالاکیێن مە ئەنجامدای و بەردەوامن ژی د ئەنجامدانێ دا دێ ڕوویەکێ گرنگ دەت دیروک و شارستانیا کوردستانێ ب گشتی و پارێزگەها دهۆکێ ب تایبەتی، لەوا دخوازین کو جهێن شولەژێ و خەلک ژی زێدەتر ل گەل مە هاریکاربن داکو ئەنجامێن باشتر دەستخوڤە بینین، نوکە پشکەک ژ تیمێن مە بەردوامن ل سەر چێکرنا پەرژان و سیمەیی ل دەردورێن شینواران داکو دووبارە جارەکا دی بهێنە پاراستن ژ ناڤچون و بەرزەبوونێ و دەستکاری و دەستدرێژیان و زێرەڤان ژی ل بەر داناینە، دیسا ندێ ژلایێ ستاف و فەرمانبەرێن مە تێستا باران و کەشوهەوای بۆ هێتەکرن بزانین کا تا چەند دێ گورانکاریێن کەشوهەوای و باران کارتێکرنێ ل سەر وان شنیواران کەت داکو بشێن ب پارێزین).
دچارچوڤێ ڕاگەهاندنا ئەنجامێن تیما ئودینی یا ئیتالی کو بسپور و تایبەتمەندێن زانکۆیا ناڤبری بەرهەڤببون دیاربوو کوپ ڕانیا وان شینوارێن هاتینە ڕاگەهاندن هەموو ئه و بوون کو گرێدای بابەتێن ئاینی بوون ب تایبەتی ئەوا ل دەڤەرا فەیدیێ هاتیە دیتن کو ئه و ژی پاشایی سەنحاریب و کورێن وی و حەفت خوداوەندبوون کو ل سەر پشتا ئاژەلێن جودا بوون.
ل بارا مفایێن وان شینوارێن نوێ هاتینە دیتن بۆ پارێزگەها دهۆکێ و کوردستانێ ژی، ڕێڤەبەرێ شینوارێن دهۆکێ گۆت: (ئەڤ شینوارێن کو نوکە و بەری نوکە و ئایندە ژی دهێنە دیتن کومەکا مفا و دەستکەفتان ل گەل هەنە ب تایبەتی بۆ پارێزگەها دهۆکێ، ژ وان گرنگترین مفایان ئەوە کو دێ دەنگێ کوردان گەهیتە جیهانێ کو ئاخا کوردستانێ د بەرێ دا خودان ناڤ و دەنگی و شارستانیە و دبیت تیم و بسپورێن زێدەتر قەستا کوردستان و دهۆکێ ژی بکەن بۆ وێ یەکێ کار و چالاکی و ڤەکولینێن زێدەتر ل جه و دەڤەرێن جودایێن کوردستانێ بکە نبۆ ئەنجامدانا ڤەکولینان و شینوارێن نوو بهێنە دیتن، ژلایەکێ دنڤە دیتنەڤا ڤان هەموو شینواران دبیتە ئەگەر کود یروک و شارستانی و ناسناما کوردستانێ بۆ جیهانێ ئاشکرا بیت و جیلێ نوو ژی ل سەر وان شارستانیان بهێتە پەروەردەکرن، هەر دیسان ئێکا دن ژ مفایێن دیتنەڤا شینوارێن نوو ل کوردستان و پارێزگەها دهۆکێ ئەوە کو دێ ژ ڕوویێ گەشتوگۆزاری و سەیران و گەریانان خزمەتەکا باش بۆ کەرتێ گەشتوگۆزاری کەت و هزاران وەلاتیان ل جیهان و دەورۆبەر و کوردستانێ ژی بۆ وان جهان ڕاکێشیت، ئەڤە زێدەباری کو دێ قوتابیێن زانکۆ و پەیمانگەهێن کوردستان و جیهانێ ژی قەستا وان شینواران کەن بۆ وێ یەکێ ڤەکولینێن خوەیێن دەرچۆنێ دروست بکەن و ببنە پەرتوک و بکەڤنە بەر دەستێ خواندڤانان، دەما ڤەکولینان ژی دا هژمارەکا زۆر یا قوتابێن قوناغێن بنەرەتی و ئامادەی و زانکۆ و پەیمانگەهان و کەسانێن دانعەر و جودا کو پێکهاتەیا جودایێن جڤاکی بوون ژ نێزیک سەرەدانا وان شینواران کر، دیسان نوکە کار ل سەر کومکرنا پێزانینێ، وان شینواران دهێتەکرن کو ب ڕێیا نڤیسین یان ژی تومار بکەڤن بەردەست داکو ب ساناهی تر بکەڤنە دەست وەلاتیان و خەلکی، ئەڤە زێدەباری هەموو ئه و زانیاری و پێزانین ب زمانێن جودایێن جیهانی هاتینە نڤیسان و بەلاڤکرن ل ڕۆژنامە و گوڤار و زانکۆیێن جیهانی ژی کو ئەڤ یەک ژی تشتەکێ هەری گرنگە ب تایبەتی بۆ قوتابێن پشکێن نیگار و نکراندنێ).
د.بێکەس بریفکانی، ڕێڤەبەرێ شینوارێن دهۆکێ دیارکر ژی کو نوکە جارەکا دی هەموو ئه و شینوارێن هاتینە دیتن دووبارە جارەکا دن هاتینە نخافتن و بن ئاخکرن ڤە و گۆت ژی: (مە هەماهەنگی ل گەل ڕێڤەبەریا گشتی یا گەشتوگۆزاری ل پارێزگەها دهۆکێ هەیە کو ب ڕێیا نەچاری و دروستکرنا پوستەر و بروشەر و ڕیکلام و ڕاگەهاندنێ ژی گەشتیاران و گروپێن گەشتیاری نەچار بکە نکو قەستا جهێن شینواری بکەن، دیسان ئەم ژی موزەخانەیا دهۆکێ بکەینە ناڤا وان گروپان داد اکو زێدەتر بۆ خەلکی بهێتە نیاسین و هەڤدەم ڕێژا گەشتیاران ژی بۆ جهێن شینواری زێدەبیت، هەر چەند ددەما دوو سالێن بوری دا ژ ئەگەرێ قەیرانا دارایی و پەژیکا کۆرۆنایێ ژی سەرەدانا وەلاتی و گەشتیاران بۆ جهێن شینواری وەکو پێدڤی نیە بەلێ ب ڕەنگەکێ گشتی د نوکە دا ڕێژا گەشتیاران بۆ جهێن شینواری دزێدەبوونێ دایە و دیتنا خەلکی هاتیە گوهرین، ب گورەی هندەک ئاماران مە سالانە پتری دوو هزار گەشتیار قەستا جهێن شینواری ل پارێزگەها دهۆکێ دکەن، ئەڤە زێدەباری وان گەشتیارێن کو سەرەدانا مەزەخانا دهۆکێ یا شینواری دکەن ژ وانان پتری 120 کەسانێن بیانی بوون بۆ وەرگرتنا پێزانین و داتایێن گرێدای شینوارێن پارێزگەها دهۆکێ).
ژبلی ڕاگەهاندنا دەرئەنجامێن تیمێن ڤەکولینان ب ڕێیا کونفرانسەکێ، هەڤدەم ب ڕێیا ڕونشتن و دانوستاندن ل گەل جهێن شولەژێ و کونفرانس و کوربەندان ژی چەندین جاران پێزانین و داتایێن وان شینوارێن نوو هاتینە شرۆڤەکرن داکو گرنگی وان زێدەتر بۆ جهێن شولەژێ دیار بیت.[1]