پرۆفیسۆرێ ﮪ. د. نەسرەدین ئیبراهیم گۆلى
نموونەیا هەرە دیارا ڤێ چەندێ کوردستانا باشوورە کو هەر ژ دەستپێکا دەیناندنا سنوورێ وێ د پەیمانا سیڤەردا ل دەسنپێکا سالێن ( 20 ) دا لسەر ڤێ خولێ یا بڕێڤە چووی و ڤێ چەندێ هەر جارێ کۆمەکا بهایێن ئیناینە ناڤ گۆڕەپانا ژیانا جڤاکی و تاکییا کوردستانیان. ڕاپەرینا بارزانییان ل دەستپێکا سەدەی بیستەم و پاشی یا شێخ مەحمودی و پشتی هنگی یێن بارزانیێ نەمر ل قۆناغێن جۆداجۆدایێن دیرۆکی و هەتا چۆنا وی بۆ کۆمارا مهاباتێ و مشەختبوونا وی و هەڤالێن وی بۆ سۆڤیەتا جاران و پشتی هنگی هاتنا وی لسالا ( 1958 ) و دەستپێکا شۆرەشا ئەیلولێ ( 1961 ) نیشان ددەتن کو لڤێ قۆناغێ خەلک بجارەکێ هندەک بهایێن جوانێن کوردەواری کرنە هێڤێنێ ژیان و خەباتا خوە و ژ وان ژی دلسۆزی بێی جیاوازییا ڕەگەزی و عەشایری و تەخ و چین و ئاستێ کەلتووری و ڕۆشنبیری و خۆڕاگری و ژێیاتی یا بێ وێنە بۆ کوردایەتی و بەخشندەبوون د ڕێکا وێ دا،. .. هتد، ئەڤە ئێک بوو ژ دەستکەفتێن مەزنێن ڤێ شۆرەشێ کو خەلکێ نەک تەنها چاڤێن وان ل دەستێ شۆرەشا کوردی نەبوو بەلکۆ یێ ئامادە بوو ژبلی گیانێ خوە گەلەک ژ مال و داراییا خوە پێشکەشی شۆرەشێ بکەتن.
تەناهییا کوردستانێ هەتا کارەساتێن هەلەبچە و ئەنفالێن ڕەش جارەک دیتر هندەک بها ئینانە ناڤ جڤاکا کوردەواری کو هندەک ژ وان لاوازییا هەستا نەتەوایەتی بوو لنک هندەک تەخ و لایەن و کەسان پەیدا ببوو و بخوە بەرهەمێ هەل و بزاڤێن ڕژێما بەعس گۆڕ بە گۆڕ بوون کو دڤیا ناسنامەیا کوردایەتیێ هەلگریتن و بۆ ڤێ چەندێ هەر ڕێکەکا هەبی جەڕباند، و نموونەیا سەرهلدان و گەشەیا بهایێن لاوازییا هەستا نەتەوەایەتی و نیشتمانی د ستراکتوورێ کەساتیا تاکێ کوردی خوە د چەندین کریارێن وەکی بوون ب جاش و چەلاوخۆرێن ڕژێمێ و کەفتنە بەر سینگێ وان د ئۆپەراسیۆنێن بەدناڤێن ئەنفال و کیمیابارانکرنا دەڤەرێن جۆداجۆدایێن کوردستانێ و بێسەراوشوینکرنا گەلەک کەس و گەلەک خزمەتێن دیترێن ڕژێمێ بوون کە وان کەسێن نەفس نزم و خۆفرۆش وەسا هزر دکر نەتەوەیێ کورد ئێدی نارابیتە سەر پێیێن خوە و ژ ڤێ چەندێ پێ ل بهایێن ژێیاتی و نیشتمانپەروەری و وەلاتپارێزیێ ناو خزمەتکرنا ڕژێما بەعسا فاشی کرە بهایێن ژیانا خوە.
بەردەوامییا ئەنفال و کێمیابارانکرنێن کوردستانێ خوە د پشتی ڕاپەرین و جەنگێ ناڤخۆییدا دیت کو ئه و ژی چەند سالەکا ڤەکێشا و وێ چەندێ ژی هندەک بهایێن نەشرین ئیناندنە ناڤ کەلتوور و گۆڕەپانا ژیانا جڤاکی وەک دوژمندارەتیکرنا برایێ خوە یێ کورد و تێهنیبوون ب خوونا وی، ژبیرکرنا زۆرداری و زۆلمل ڕژێما بەعس و ل شوونا تەکەزکرنە سەر دوژمنی بەزینە ئێک و گەلەک بهایێن ژ ڤی جۆری هاتنا دناڤ کەلتوورێ کوردستانیان دا، و تەناهیا کو ژ نێزیکی سالێن دوو هزارێ دەستپێکری ب هەمی ناکۆکیێن ئایدیۆلۆژیکی و سیاسی جارەک دیتر بێهنڤەدانەک دایە جەستەیێ ماندیێ کوردی و ب پەندوەرگرتن ژ ئەزموونا تەحلا ڕابردووی و ب تێگەهشتن ژ هندێ کو ئەزموونا کوردستانا باشوور یا بوویە جهێ سەرنجا دۆست و دوژمنان ل سەرتانسەری جیهانێ و ژ ڤێ چەندێ ژی هەکەر بزاڤ بۆ ڕاگرتنا وێ نەهێتە دان و جارەک دیتر بهایێن برایینی و یەکسانی و ئازادییا دەربڕینێ و ڕێزگرتن ل بیروباوەرێن جیاواز و لبەرچاڤگرتنا بەرژەوەندیێن نەتەوەیی و ژبیرکرنا بەرژەوەندیێن تاکی و تایبەت و خزمەتکرنا خەلک و نەتەوەیێن دیتر و ئایدیۆلۆژیایێن وان و تنێ هزرکرن د بەرژەوەندیێن کوردستانیان و نڤشێ ئاییندە دا و بهایێن ژ ڤی بابەتی لبەرچاڤ نەهێنە گرتن دبیتن ئەڤ هەرێمە بکەڤیتە بن مەترسیێ و ئەڤ چەندە پشتی دەست وەشاندنا ڕێکخراوا تیرۆریستییا داعشێ هاتە سەلماندن، بەلێ ڤێ هێڕشا نەمەردانە هەکەر زیانێن مەزن ژی گەهاندنە کوردستانیان، بەلێ د هەمان دەم دا جارەک دیتر بهایێن ئێکڕێزی و تەبایێ، مێرخاسی و ژ خوە بوورین و عەگیدییا کوڕێن کوردان، و. .. هتد، ئینانە ناڤ مالا کوردی و کوردستانیان و دبیتن ئەڤ جەنگە هەکەر چی چەند سالەکان ژی ڤەکێشێتن (بەلکۆ 5- 10 ) بەلێ بدووڤ خوە دا ئاسایشەکا مەزن بۆ کورد و کوردستانیان بدیاری بهینیتن کو بۆ دەڤەرێ و پارچەیێن دیترێن کوردستانێ ژی ببیتە دەرگەهەک خێر و بێرێ و تەناهی و پاراستنا ستراکتوورا ئاسایشا جڤاکی و سایکۆلۆژییا تاکێ کوردی یێ کو ژ ئەگەرێ زۆرداری و زۆلما دوژمنان ئەشکەنجەیێن مەزن یێن تێکەفتین.
*بسپۆرێ پێداگۆگیا و سایکۆلۆژیێ / بەشێ دەروونزانیێ / زانینگەها زاخوَ.[1]