ڕێناس خالد کوچەر:-
دبیت روژ لسەر مە دەرباز نەبیت و مە گول ژ پەیڤا دادگەها بلندا فیدرالی یان بڕیارەکا وێ نەبیت مخابنی ڤە پتریا جارا ژی بریارێن نە درست ونە یاسایی ژێ دهێن ب هیستن هەر چەندە دەرکەفتنا بریارێن نە یاسایی بوو دادگەها بلندا فیدرالی جهێ قەبول کرنێ نینە لێ ژبەرکو دەستهەلاتا سیاسی و سیاسەتمەدارا لسەر وێ یا زال بوی هەتا وی ڕادەی کو دادگەها بلندا فیدرالی ئەو بهایێ خویێ ژدەستدای یا کو دەستوری پێدای و نەشێت وان ئەرکێن خوو یێن گرنگ ب درستی و یاسایی ب رێڤەبەت، ئەگەر ئەم بێن تەماشەی رەسەنەتیا وێ لدیف پێناسە و بها و ئەرکێن وێ یێن دەستوری بکەین دێ بینین کوو ب تمامی نە لدیف ڤێ رەوشا وێ یە یاکو نوکە تێدا دەرباز دبیت، ئەگەر ئەم بێن پێناسەکا ژ هەژی بدەینە دادگەها بلندا فیدرالی ئەڤەیە کو بلندترین دەستهەلاتا دادوەری یە ل سەرانسەری عێراقێ، کو رادبیت ب ئێکلاکرنا ناکۆکییان و ئاریشەیان یێن کو دەربارەی دەستوری دهێنەکرن ئەڤ دادگەهە ب یاسایەکا وزاری یاکو ل سالا 2005ێ هاتی یە پێکئینان.
هەروەسا ئەگەر بێن ئەرکێ وێ ب گشتی بەحس بکەین کوو لدیف ماددێ (93)ێ ژ دەستورێ عێراقێ ئەرکێ دادگەها بلندا فیدرالی دیارکرینە ژوان ژی ئەڤەنە.
1 چاڤدێریکرنا دەستوریبوونا یاسا و پەیڕەوکرن و بکارئینانا وان.
2 لێکدانا دەقێن دەستوری.
3 ئێکلاکرنا ئەوان ئاریشەیێن ژ ئەنجامێ جێبەجێکرنا بریارێن ژ حکومەتا فیدرالی ڤە دروست دبن و ئەو بریار و پەیرەوکرنا رێنمایێن د جارچوڤێ دەستهەلاتا فیدرالی دەرکەڤن، هەروەسا مافی دەتە هەر ئێک ژ جڤاتا وەزیران و هەر خودان پلە بەرزەکی و وان کەسێن دوسەیەک هەبیت بەرامبەر کەسەکێ دی، هەروەسا پشتی دەرکەفتنا بریارێ ئەو کەسێ بریار دژی وی دەرکەفتی ماف یێ هەی کو راستەوخو رەخنێ (تعن)ێ ل بریارا دادگەهێ بگرت ئانکو مافێ تانە لێدای هەی.
4 ئێکلاکرنا ئەو ناکۆکی و دوبەرەکی یا دناڤبەرا حکومەتا فیدرالی و حکومەتا هەرێمێ و پارێزگەﮪ و ئیداران دا رویدەن.
5 ئێکلاکرنا ئەوان ناکوکی و دوبەرەکی یا دناڤبەرا حکومەتا هەرێمێ و پارێزگەهاندان رویدەت.
6 ئێکلاکرنا ئەوان تۆمەتێن دهێنە ئاراستەکرن بو سەرۆکێ کۆماری و سەرۆکێ جڤاتا وەزیران و وەزیران، ئەڤە ژی ب یاسا دئێتە رێکخستن.
7 پەسەندکرنا ئەنجامێ دوماهیێ یێن هەلبژارتنان بوو ئەندامێن جڤاتا نوینەران.
8 أ- ئێکلاکرنا ئەوان ناکوکیان یێن نافبەرا بوارێ کارێ دادگەها فیدرالی و دەستەیا دادوەری یا هەرێم و پارێزگەهێن کو نەکەڤنە لسەر سنورێ پارێزگەهان.
ب- ئێکلاکرنا ئەوان ناکۆکیان یێن دنافبەرا بوارێ کارێ دەستهەلاتا دادوەری یا هەرێم و پارێزگەهێن کو نەکەڤنە لسەر سنورێ هەرێمێ. هەروەسا وەکو مە ل دەستپێکێ ژی بەحسێ بهایێ وێ کری وەکو د ماددێ (94) ژ دەستورێ عێراقێ دەستهەلاتداریا وێ ب بها دانایە دیار دکەت دبێژیت بریارێن دادگەها بلندا فیدرالی بریارێن ئێلاکرینە و پێدڤیە هەمی دەستهەلات پابەند بن بوان بریاران یێن کو ژڤێ دادگەهێ دەردکەڤن.
مخابنی ڤە هەتا نوکە ئەف چەندە ژێ نەهاتیە دیتن ژبەر وێ ئەگەرێ دەسپێکێ مە دیارکری کو هەر ئەڤە یە رێگر ل هەمبەر بریارێن درست و یاسایێ یێن کو پێدڤیە ژڤێ دادگەهێ دەرکەڤن.
ئێکانە رێیا چارەسەری و زفراندنا بهایێ وێ ئەوە کو پێدڤیە دادگەها بلندا ڤیدرالی یا عێراقێ خو ب تمامی ژ لایەنگیریێ ڤەکێشیت و سەربەخوی یا وێ یا دیارو ئاشکەرا بیت ونەکەڤیتە دبن راگڤاشتنێن لایەنێن سیاسی ڤە.
[1]