دەروازەی سنوریی پەروێزخان کە دەکەوێتە باشوری ڕۆژهەڵاتی شاری سلێمانییەوە دەروازەیەکی بازرگانیی نێوان هەرێمی کوردستان و ئێرانە کە هەفتانە 2500 بۆ 3000 ئوتومبێلی بارهەڵگر هاتوچۆی پێدا دەکات، ئەو بارهەڵگرانە شمەکو کەل و پەل، بە تایبەتی خۆراک، لە نێوان ئێران و هەرێمدا دەگوازنەوە و هاوکات 1600 کرێکار لە هەردوو بەری ئەو مەرزەدا کار دەکەن. پەروێزخان (40کم) لە باکوری ڕۆژهەڵاتی خانەقینەوە دوورە.

گوندێکە، کەوتووەتە شارەدێی قۆرەتوو، شارۆچکەی #خانەقین#، ئیدارەی #گەرمیان#، پارێزگای #سلێمانی#.[1]

بەپێی ئامارێکی یەکەی پشکنینی خۆراک لەمەرزی پەروێزخان، لەماوەی مانگی ڕابردودا دەستبەسەر زیاتر لە 580 تەن خۆراکی خراپ و نەشیاودا گیراوە.
ئاودێر محەمەد، گەرمیان: لێپرسراوی یەکەی پشکنینی خۆراک لەمەرزی پەروێزخان، عومەر محێدین، ئەمڕۆ، چوارشەممە، بەئاوێنەنیوزی ڕاگەیاند، لەماوەی مانگی تەمموزدا، یەکەکەیان پشکنینی بۆ زیاتر لە 55 هەزار تۆن خۆراک و خواردەمەنی و کەرەسته و شمەکی جیاواز کردوە کە ڕێژەیەکیان بەهۆی نەشیاویان و دەرنەچونیان لەپشکنینەکان، دەستیان بەسەردا گیراوە.
وتیشی، بڕی ئەو خۆراک و شمەکە نەشیاوانە، 586 تەن و 988 کیلۆ بون و جۆرەکانیشیان بریتی بوە لە، دۆشاوی تەماتە، بابەتەکانی شیرەمەنی "دۆ و ماست"، شیرینی و کێک، خوێ، ئایس کرێم و...هتد.
عومەر محێدین، ئەوەشی خستەرو، ئەو خۆراکە گیراوانە، یان لەناوبراون، یاخود بۆ کۆماری ئیسلامیی ئێران گەڕێنراونەتەوە.
لێپرسراوی یەکەی پشکنینی خۆراک ڕونیشیکردەوە، هەموو خۆراکێک کە لەئێرانەوە دێت، لەلایەن یەکەکەی ئەوانەوە بەسێ ئاست و لەبوارەکانی، فیزیایی، کیمیایی و بەکترۆلۆجی پشکنینی بۆ دەکرێت بەمەبەستی دڵنیابوون لەشیاویان.
- 07-08-2013

بەڕێوەبەری گومرگی #کرماشان# ئاشکرايدەکات لە هەشت مانگی ڕابردوودا هاوردەی کاڵا و شمەک لەرێگەی گومرگی کرماشانەوە دابەزیوە و بە بەراورد بە هەمان ماوەی ساڵی ڕابردوو بە ڕێژەی 37% کەمیکردوە.
خەلیل حەیدەری، بەڕێوەبەری گشتی گومرگی کرماشان بە ئاژانسی هەواڵی (ئێرنا)ی ئێرانی ڕاگەیاند: لە ماوەی هەشت مانگی ڕابردوودا بە بەهای 17 ملیۆن و 108 هەزار 80 دۆلار، کە کێشی 10139 تەن هاوردەکراوە.
حەیدەری ڕونیکردوەتەوە: لە مەرزی پەروێزخان لە هەمان ماوەی ساڵی ڕابردوودا بە بەهای 14 ملیۆن و 192 هەزار و 918 دۆلار بەکێشی 2950 تەن کاڵا و شمەک هاوردەی ئێران کراوە، بەوەش بە بەراورد بەمساڵ بەرێژەی 37% کەمیکردوە.
بەڕێوەبەری گومرگی کرماشان ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد: چین بەبڕی 7 ملیۆن و 459 هەزار و 923 دۆلار بەکێشی 914 تەن زۆرترین هەناردەی هەبووە و عێراق بە پلەی دووەم بە 3 ملیۆن و 266 هەزار 32 دۆلار بەکێشی 6241 تەن، ئیتالیا بە دوو ملیۆن و 216 هەزار و 791 دۆلار، بەکێشی 372 تەن لە پلەی سێیەمدا بووە.[1]
#03-12-2018#

بەپێی وتەی سەرۆکی لیژنەی پیشەسازی و وزەی ئەنجومەنی پارێزگای #سلێمانی#، لە مەزری نێودەوڵەتی #پەروێزخان# لە #گەرمیان#، لەبەر خراپی کوالیتەکەی دەستبەسەر 50 تانکەر بەنزین گیراوە و نابێت ڕێگەی پێی بدرێ بێتە نێو خاکی هەرێمی کوردستانەوە.
سەرۆکی لیژنەی پیشەسازی و وزەی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی ڕایگەیاند، بەهۆی خراپی کوالێتییەوە، لە مەرزی نێودەوڵەتی پەروێزخان، ئەمڕۆ دەستبەسەر 50 تەنکەر بەنزیندا گیراوە، ئەگەر بێت و ڕێگەی پێی بدرێت بهێنرێتە نێو خاکی هەرێمەوە، ئەوا زیانی زۆر بە هاوڵاتیان دەگەیەنێت.
غالب محەمەد سەرۆکی لیژنەی پیشەسازی و وزە لە ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی بۆ ڕۆژنیوز وتی: لە مەرزی نێودەوڵەتی پەروێزخان، دەستبەسەر ئه و تانکەرانەدا گیراوە و ئەوەش بەهۆی خراپی کوالێتییەکەیانەوە.
غالب محەمەد وتیشی: هۆکاری خراپی ئه و بانزینە ئەوەیە مادەیەکی تێدایە ڕیَِژەکەی زۆر بەرزە و بە کەڵکی کوردستان نایەت، بەپێی ڕێنماییەکانی وەزارەتی سامانە سروشتیەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان، ڕێگە پێدراو نیە و بەکارهێنانی زۆر خراپە و ئەویش ناوی (PDR)، ئەم 50 تانکەرەی ئێستا ڕێژەی ئه و مادەیەی زۆر تێدایە و ئەگەر بێتە نێو خاکی هەرێمەوە ئەوە زیانی زۆر بە هاوڵاتیان دەگەیەنێت.
هەروەها ناوبراو باسی لەوەشکرد: وەزارەتی سامانە سروستیەکان بێ ئەوەی بیر لە بەرژەوەندی هاوڵاتیانی پارێزگای سلێمانی بکاتەوە دەستی کردووە بە گۆڕینی ڕێنمایی بۆ ئەوەی ئه و بەنزینانە بهێنرێنە کوردستانەوە، وەک بڵێی ئەم وەزارەتە نوێنەری کۆمپانیا بێت نەک میلەت، گۆڕینی ڕێنمایی بۆ هاتنەژورەوەی بەنزینی کوالیتی خراپ لەلایەن وەزارەت، دەبێت وەزارەت ئەوەش بزانێت، کە یەک (فول پەمپ) یان یەک ئۆتۆمبێل بسوتێت ئەوان بەرپرسی یەکەمن لە بەردەم هاوڵاتیان.
غالب محەمەد وتیشی: دوای ئەوەی لەگەڵ بەرپرسی مەرزی نێودەوڵەتی پەروێزخان قسەم کردووە، کە نابێت ڕێگە بدرێت ئه و 50 تانکەر بانزینە بهێنرێتە نێو خاکی هەرێمی کوردستانەوە، لەبەرامبەردا ئەوەی پێ ڕاگەیاندووم، کە ڕێگە نادات بە هیچ شێوەیەک ئه و ئه و تانکەرانە بێنە ناو خاکی هەرێمی کوردستانەوە.
27-06-2017

شەڕو نائارامیەکانی ناوچەکانی ناوەراست و خۆرئاوای‌ عێراق کاریگەری دەکاتە سەر داهاتی مەرزی پەروێزخان و ئاستی ئاڵوگۆڕی بازرگانی تیا کەمدەکاتەوە.
ئاراز محەمەد، گەرمیان: بەرێوەبەری گومرگی گەرمیان، حسین ئەحمەد، لەلێدوانێکدا بۆ ئاوێنەنیوز وتی، لەبەر ئەوەی زۆربەی بارەکانی مەرزی پەروێزخان بەشێوەیەکی ڕاستەوخۆ بۆ ناوەراست و ناوچەکانی خواروی عێراق دەچن، شەڕوو پێکدادانی ئەنبار لەنێوان دەوڵەتی ئیسلامی عێراق و شام (داعش) بازرگانانی ترساندووە لەوەی کە بارەکانیان ببەن بۆ ئه و ناوچانە.
ناوبراو وتیشی، "لەئێستادا ئاستی ئاڵوگۆری بازرگانی وەک 3 مانگی پێش ئێستا نیه و گەشەی دابەزیوە".
حسین ئەحمەد وتیشی "سەرمایە ترسنۆکه و نایەوێت برواتە شوێنێک کە مەترسی و شەری تێدایە، لەبەرئەوەی زۆرجار شەڕ ئەکەوێتە سەر ڕێگا سەرەکیەکان و لەوکاتانەدا بارەکان و ناردنیان ئەوەستێت".
مەرزی پەروێزخان دەروازەیەکی نێودەوڵەتی نێوان عێراق و ئێرانەوە داهاتی ژمارەیەکی زۆری خەڵکی ناوچەی گەرمیانی لەسەرە.
- 11-02-2014

بەپێی ئاماری بەڕێوەبەرایەتیی گومرگی #گەرمیان# ڕێژەی هاوردەکردنی کاڵا بۆ باشوور و ناوەڕاستی عێراق لە دەروازەی سنووریی پەروێزخان ساڵی 2019 گەیشتووەتە 276 ملیۆن دۆلار و داهاتی دەروازەکە لە ساڵی 2019دا بۆ زیاتر لە 91% بەرزبووەتەوە.
لە مانگی حەوتی ساڵی 2018ەوە هێڵی ترانزێت لە دەروازەی سنووریی پەروێزخان کراوەتەوە. پەروێزخان لەدوای دەروازەی سنووریی #ماکۆ# لەنێوان ئێران و تورکیا بە پڕ جووڵەترین دەروازەی سنووریی ئێران و ڕۆژهەڵاتی کوردستان دادەنرێت.
بەپێی ئاماری بەڕێوەبەرایەتیی گومرگی گەرمیان ساڵی 2019 بە گوژمەی 276 ملیۆن و هەشت هەزار و 229 دۆلار 501 هەزار و 789 تەن کاڵا و شمەک لەڕێگەی دەروازەی سنوریی پەروێزخانەوە هاوردەی هەرێمی کوردستان و ناوەڕاست و خوارووی عێراق کراوە.
=KTML_FontSize_Begin=18=KTML_FontSize_Between==KTML_Bold=داهاتی دەروازە سنوورییەکە لە ساڵی 2018دا 74 ملیار دینار بووە و بۆ ساڵی 2019 بەرزبووەتەوە بۆ 163 ملیار دینار.=KTML_End==KTML_FontSize_End=

حوسێن ئەحمەد، بەڕێوەبەری گومرگی گەرمیان دەڵێت، هۆکاری ئەوەی کە لە ساڵی 2019دا ئاڵوگۆڕی بازرگانی لە دەروازەی سنووریی پەروێزخاندا زیادی کرد، بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە بارودۆخی ئەمنیی دەروازە سنوورییەکانی ناوەڕاست و باشووری عێراق باشنەبوو. هۆکارێکی دیکەیش ئەوە بوو کە 24 کاژێر لە دەروازە سنوورییەکەی ئێمە بۆ سەرجەم دامودەزگاکان بوو.
ئەوانەی لە دەروازەی سنووریی پەروێزخان کاری بازرگانی دەکەن، گلەییان لە شوێنی کارەکەیان هەیە و بە بڕوای ئەوان کەمبوونەوەی ڕۆتین و خزمەتگوزاری داهاتی دەروازەکە هێندەی دیکە زیاددەکات.
سەید فازڵ، کاربەرێکەری بازرگانییە و دەڵێت، ''بۆ ئەوەی جووڵەی بازرگانی لە دەروازە سنوورییەکەدا زیادبکات، دەبێت ڕۆتین نەمێنێت و لە هەموو بوارێکەوە خزمەتگوزاری بۆ دەروازە سنوورییەکە دابینبکرێت.
لە ڕۆژی هەینی 06-07-2018 هێڵی ترانزێت لە دەروازەی سنووریی پەروێزخان کرایەوە و 800 بازرگان ڕاستەوخۆ لە ترانزێتی دەروازەی سنووریی پەروێزخان سوودمەنددەبن.[1]
#05-02-2020#

سەرپەرشتیاری دەروازەی سنووریی پەروێزخان دەڵێت، ڕۆژانە لەو دەروازەیە مامەڵە بە شەش جۆر خواردن و کاڵای نایاساییەوە دەکرێت و بە قاچاخ هاوردەدەکرێن. ئاشکرایشی دەکات کە 80%ی داهاتی بازرگانیی دەروازەکەش کۆمپانیاکان دەیبەن.
ئاسۆ قادر لەیل، سەرپەرشتیاری دەروازەی سنووریی پەروێزخان ڕایگەیاند، ڕۆژانە کاری نایاسایی و قاچاخچێتی لە دەروازەکەدا دەکرێت، حەوت کۆمپانیا و هەشت قەپان پارە لە شۆفێر و بازرگانان وەردەگرن و کەمترین داهاتیش بۆ حکومەت دەگەڕێننەوە.
ئاسۆ لەیل ئاماژەی بەوە کرد، ئەو کۆمپانیا و قەپانانە مۆڵەتیان پێدراوە تاوەکو ڕۆژانە مامەڵەی شۆفێران و بازرگانان ڕایی بکەن، ئەوانیش بڕی جیاواز پارەیان لێوەردەگرن و له و پارەیەش کەمترین بەشی بۆ حکومەت دەگەڕێندرێتەوە.
سەرپەرشتیاری دەروازەکە ئەوەی خستەڕوو، کۆمپانیا هەیە 10 دۆلار لە هەر بارهەڵگرێک وەردەگرێت، تەنیا 20%ی ئه و پارەیە بۆ حکومەت دەگەڕێنێتەوە و 80%ی بۆ خۆیەتی.
لەبارەی ئەو کاڵایانەی بە نایاسایی لە دەروازەکەوە دەهێنرێنە هەرێمی کوردستان و مامەڵەیان پێوەدەکرێت، سەرپەرشتیاری دەروازەی سنووریی پەروێزخان دەڵێت، ڕۆژانە لە دەروازەکەوە هێلکە، دووگ، خەیار، پیاز، مریشک و ئۆتۆمبێلی مۆدێل نزم مامەڵەی نایاساییان پێوە دەکرێت و دیاریش نییە داهاتەکەی بۆ کوێ دەڕوات.
شەوی 2020/08/10 لە بەرنامەی ڕووداوی ئەمڕۆی تۆڕی میدیایی ڕووداو کە هەوراز گوڵپی پێشکەشی دەکات، عەلی حەمەساڵح، سەرۆکی فراکسیۆنی گۆڕان لە پەرلەمانی کوردستان ئاماژەی بەوە دا کە ئەو دزی و تاڵانییەی ئێستا لە دەروازە سنوورییەکانی هەرێمی کوردستان دەکرێت، لە ساڵی 1991 نەکراوە. یەکێتی و پارتییش جێبەجێکردنی چاکسازییان بە بڕیاری یەکدییەوە بەستووەتەوە، یەکێتی دەڵێت، تاوەکو پارتی چاکسازی نەکات منیش نایکەم. پارتیش هەر وا دەڵێت.
عەلی حەمە ساڵح لە بەرنامەکەدا باسی تاڵانی و قاچاخی لە دەروازە سنوورییەکان کرد و لەو بارەیەوە ئاماژەی بەوە دا، هەرچی کەلوپەلی ماوەبەسەرچووە لە ڕێگەی نووسینگەکانی قاچاخچێتییەوە کە لەناو شارەکاندا هەن لە دەروازەکان بە هاوکاریی هێزی ئەمنی هاوردەدەکرێن. هەموو کەسیش دەزانێت ئەو نووسینگانە لە سەهۆڵەکەی #سلێمانی# و بازاڕی دۆلارەکە و لە #کەلار# لە کوێن.
دوای ئەو بەرنامەیەش کە دەنگدانەوەیەکی زۆری لەنێو خەڵک دروستکرد، کاردانەوەی حکومەتیشی بەدوادا هات، بەتایبەت کە ئاشکراکرا کارە قاچاخی و نایاساییەکان بە شەوان و لەدوای دەوامی ئاساییەوە دەکرێن.
هەو بەو هۆیەوە ئاوات شێخ جەناب، وەزیری دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان نووسراوێکی دەرکرد و ڕایگەیاند، لە درێژەی پرۆسەی چاکسازی لە دەروازە سنوورییەکان #وەزارەتی دارایی# و ئابووری بڕیاریدا کە شەوانە دوای تەواوبوونی کارە گومرگییەکان دەرگای سەرەکیی دەروازە سنوورییەکان بۆ ناو هەرێمی کوردستان تایبەت بە بارهەڵگرەکان بخرێتە ئەستۆی بەڕێوەبەرایەتیی دەروازەکان تاوەکو ڕۆژی دواتر جووڵەی بازرگانی دەستپێدەکاتەوە. هەر لەو نووسراوەدا هۆکاری ئەو بڕیارە ڕوونکراوەتەوە: لەپێناو ڕێگەگرتنە لە دیاردەی قاچاخچییەتی لە دەروازە نێودەوڵەتییەکان.
عەلی حەمەساڵح لە بەرنامەی ڕووداوی ئەمڕۆ ئاماژەی بەوە دا کە گەندەڵی لە دەروازە سنوورییەکان مانگانە زیاترە لە 300 ملیۆن دۆلار.

ماذا اقول وكيف أصف تاريخاً لا يحمل سوى الظلم والقسوة والوحشية ...
كيف أصف يوما مثل هذا اليوم قبل العشرات من السنين ...
يوم فيه احداث لو كتبت عنها !!! يتطلب ذلك مجلدات ...
كم كانت الفرحة كبيرة ... عندما رن جرس التلفون البيتي ولا أنسى كان رقمه (3082) وكانت مديرة مدرستي الست بدرية طاهر على الخط وهي تقول لوالدي ان نتائج الامتحانات البكالورياللصف السادس الابتدائي ظهرت ... وان گيلاس هي الاولى على مدارس البنات في جميع #اللواء# ... اللواء كان اسم المحافظة حالياً ..
تصوروا فرحة الطفلة التي تسمع هذا الخبر ... هرعت الى غرفتي للاستعداد للذهاب الى المدرسة لاستلام النتيجة المفرحة وبالتاكيد الهدايا التي ساتلقاها من المديرة والمعلمات ... كانت مدرستي بعيدة وعلى أطراف نهر الخاسة في #كركوك# الجريحة عبر التاريخ ... وأنها مدينة الذهب الأسود ... لكنها ليست سوى مدينة للدخان الأسود والدماء المهدورة غدراً وظلماً وعدواناً ..
وجدران بناياتها تشهد إطلاق الرصاص على شبابها ... امام اهاليهم عبر التاريخ ...
هرعت الى المدرسة وانا اقطع الطريق والفرحة تملأني الى ان وصلت الى منطقة ........... يا للهول والكارثة رايت !!! ماذا رأيت .... اجساد معلقة على حبال للمشانق ونسوة يهللن ويزغرطن وينثرون الحلويات ...
اول ما جلب نظري ... الجسد الطاهر للشيخ مارف البرزنجي ... المفكر والشاعر والفيلسوف والإنسان المتواضع الذي كان يحضنني عندما يزور والدي ويقول ان لابنتك مستقبلا مشرقاً ...
جسده الطاهر معلق على الحبل.
والى جانبه أشخاص اخرين !من ؟من ؟من ؟صديق والدي الحميم المحامي جبار پيروز خان .... هذا الانسان الرزين القانوني الفذ ....
من آخر ؟ الشيخ حسين البرزنجي ومن هو هذا الشيخ الأديب الفنان الذي لحن النشيد القومي الخالد للكورد ( ئه ى ره قيب )
هو ايضاً ... وأسماء كثيرة (29)... شهيدا مغدورا معلقين في أماكن مختلفة من كركوك ... لم تكن لدي فكرة في ذلك الوقت عن اليساري واليميني ويا ليتني لن اعرف ذلك ...لان اليساري كان تهمتهم التي اودت بحياتهم وشنقوا بسببه
رايت هولاء بهذا الشكل !!! فكيف لي ان أذهب الى مدرستي والصياح والعويل تملأ سماء بيوت هولاء ...ماذا افعل ؟؟؟ عدت أدراجي الى البيت وانا ابكي بحرقة ... ورميت نفسي في حضن والدي ووالدتي وحكيت لهما ماذا رايت .... قال والدي كان هذا متوقعاً ...قلت لوالدي يا ابي الست حاكماً ؟؟؟ لماذا سمحت بذلك ولم تفعل شيئاً من اجلهم واكثر هولاء من من أصدقائك ومعارفك ...
اجاب يا ابنتي ... انا لست حاكما عسكرياً ... هولاء حوكموا من قبل أناس لا يعرفون من القانون غير اسمه...
هولاء حوكموا في محكمة عسكرية مستبدة لا تعرف الرحمة ...
لم تكمل فرحتي كالعادة ...ومنذ ذلك اليوم ولحد الان والمسلسل الدموي مستمر وبدون انقطاع...
وأفراحنا مبتورة ... ونجاحاتنا لا اثر لها غير مشروعة ...
هذه صفحة من التاريخ الذي عشناه ... ونعيشه كل يوم في دول شاء القدر ان نعيش في...( ظلهم )....

گیلاس

دواڕۆژ، ئاکۆ حەمەد ڕابی
ئەندامێکی ژوری بازرگانی و پیشەسازی هەولێر ڕایدەگەیەنێت، بەهۆی داخستنی هەردوو مەرزی #حاجی ئۆمەران# و #پەروێزخان# نزیکەی 3481 شۆفێری ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر #بێکار#بوون.
ماجد جەلال، ئەندامی ژوری بازرگانی و پیشەسازی هەولێر بە دواڕۆژی ڕاگەیاند، ماوەی زیاتر لە دوو هەفتەیە هەردوو مەرزی نێودەوڵەتی پەروێزخان و حاجی ئۆمەران داخراون، به و هۆیەشەوە هەزاران شۆفێر و کاسبکار کە له و دوو مەرزە کاریان دەکرد بێکاربوون.
وتیشی بەپێی ئه و ئامار و زانیاریانەی لای ئێمە هەن لە دەروازەی نێودەوڵەتی پەروێزخان 2750 شۆفێر و لە حاجی ئۆمەرانیش 731 شۆفێر ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر بێکاربوون.
ماجد جەلال جەختی لەسەر ئەوەشکردەوە، جگە لە بێکاربوونی شۆفێرانی ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر، سەدان شۆفێری تر و کاسبکار کە کاری جۆراجۆر له و دوو مەرزە دەکەن هەمان گرفتیان هەیە.[1]
02-11-2017