هاتوچۆکردنی گەشتیاران لە مەرزی #کێلێ# لە سنووری ئیدارەی سەربەخۆی ڕاپەڕین دەستیپێکرد و هاووڵاتییان لەمەودوا دەتوانن لە مەرزەکەوە سەردانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران بکەن. بەپێی زانیارییەکان بە هەوڵی #قوباد تاڵەبانی# جێگری سەرۆک وەزیرانی هەرێم، هاتوچۆی گەشتیاری لە مەرزی کێلێ لە سنووری ڕاپەڕین دەستیپێکرد و هاووڵاتییانی هەرێمی کوردستان دەتوانن لەو ڕێگەیەوە سەردانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران بکەن. مەرزی کێلێ یەکێکە لە دەروازە سنوورییەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و ڕۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران. ئەوەش دوای ئەوەدێت، پێشتر مەرزی کێلێ تەنیا هاتوچۆی بازرگانیی لێدەکرا و لە ئێرانەوە شمەک و کاڵا هاوردەی هەرێمی کوردستان و شارەکانی ناوەڕاست و خوارووی ئێراق دەکران. [1]

دواڕۆژ، محەمەد مستەفا
#قوباد تاڵەبانی#، جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێم، پێش نیوەڕۆی ئەمڕۆ چوارشەممە 12ی ئەیلول، لە شارۆچکەی پشدەر سەردانی مەرزی کێلێی کرد و بڕی زیاتر لە ملیارێک دیناری تەرخانکرد بۆ جێبەجێکردنی چەند پڕۆژەیەکی گرنگی ئەو مەرزەکە.
جەوهەر ڕەسوڵ، بەڕێوبەری گومرگی ڕاپەڕین بە دواڕۆژی ڕاگەیاند، ئەمڕۆ چوارشەممە قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکی حکومەت و بەیاوەری دەرباز کۆسرەت وەزیری ئاوەدانکردنەوەی حکومەتی هەرێم، بۆ ئاگاداربوون لە هەوڵەکانی بەنێودەوڵەتیکردنی مەرزی کێڵی، لە سنوری قەزای پشدەر، سەردانی مەرزی کێلێی کرد.
وتیشی: جێگری سەرۆکی حکومەت بڕی 725 ملیۆن دیناری بۆ ڕێکخستن و دروستکردنی بینا و ڕێگا و سیاجی مەرزەکە تەرخانکرد، لەگەڵ تەرخانکردنی بڕی 450 ملیۆن دینار بۆ دابینکردنی کارەبای مەرزەکە.
باسی لەوەشکرد، لەگەڵ بەڵێندەران کۆبوەوەیان کردووە بۆ ئەوەی بە زووترین کات ئەو پڕۆژانە بۆ مەرزی کێلێ جێبەجێبکرێن، کە پێداویستی سەرەکین بۆ بەفەرمی ناساندی مەرزەکە.
هاوکات قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێم لە هەژماری خۆی لە تۆڕی کۆمەڵاتی تویتەر ڕایگەیاند لەگەڵ دەرباز کۆسرەت ڕەسوڵ، وەزیری ئاوەدانکردنەوە بەرەو مەرزی کێلێ دەرۆین.
تاڵەبانی نوسیویەتی مەرزی نێودەوڵەتی کێلێ یەکێک لە بەڵێنەکانی یەکێتی بوو، خۆشحاڵین کە ئەمڕۆ خزمەتێکی گەورەی خەڵکی کوردستان بە گشتی و خەڵکی دەڤەرەکە بە تایبەت دەکات و هەلی کارێکی زۆر بۆ هاووڵاتیان دەڕەخسێنێت.[1]
#12-09-2018#

22 کیلۆمەتر لە قەڵادزێی ناوەندی قەزای پشدەرو، 180 کیلۆمەتر لە ناوەندی پارێزگای سلێمانییەوە دوورە، ئاستی ئاڵوگۆڕی بازرگانی لەو سنوورەدا دەگاتە 200 هەزار دۆلار لەڕۆژێکدا، هەردوو لایەنی ئێرانی و هەرێم لەهەوڵدان بۆ ئەوەی ئەو ئاستە بەرزبکرێتەوە بۆ یەک ملیۆن دۆلار لە ڕۆژاێکدا.
- 09-09-2014

دواڕۆژ، #هانا چۆمانی#
کونسڵخانەی ئێران ڕاگەیەنراوێکی بڵاوکردەوە و ڕایگەیاند، مەرزی #کێلێ# گرنگی تایبەتی خۆی هەیە، کۆماری ئیسلامی ئێران زیاتر هەوڵدەدات ئەو خاڵە سنورییە بەرەو پێش ببات لەگەڵ هەرێمی کوردستان، چونکە ساڵانە زیاتر لە 45 ملیۆن دۆلار ئاڵوگۆڕی بازرگانی تیادا دەکرێت.
لەڕاگەیەنراوێکی کونسڵخانەی ئێران لە شاری هەولێر کە ئەمڕۆ سێ شەممە 9ی کانوونی دووەمی 2018 بڵاوکراوەتەوە تیایدا هاتووە، خاڵی سنوری کێلی لەنێوان هەرێمی کوردستان و کۆماری ئیسلامی ئێران گرنگی زۆری پێدەدرێت و ساڵی 2016 بەبڕی زیاتر لە 45 ملیۆن دۆلار ئاڵوگۆری بازرگانی تیادا کراوە، ساڵی 2017 بەبڕی %37 ئەو ئالوگۆرە گەشەیکردووە و زیادیکردوە.
هەروەها ئەوەش هاتووە، لەو مەرزەوە ئێران هەناردەی کەلوپەلەکانی خواردەمەنی و شوشە و پلاستیک دەکات، هەروەها لە ساڵی 2017دا بڕی 7 هەزار تەن سێوی ئیرانی هەناردەی کوردستان کراوە بەبڕی نیو ملیۆن دۆلار کە بەراورد بە ساڵی 2016 بەڕێژەی سەدا 60 زیادیکردووە.
کونسڵخانەی ئێران لە هەولێر ئەوەشی خستوەتەڕوو، کۆماری ئیسلامی ئێران گرنگی زیاتر بەو خاڵە سنورییە دەدات بۆ دۆزینەوەی هەلی کار بۆ هاووڵاتیانی هەرێمی کوردستان و کۆماری ئیسلامی ئێران لەو ناوچە و خاڵە سنورییەدا جگە لەوە ئاڵوگۆڕی ئابوریش پەرە دەسێنێت بۆ هەردولا.[1]
#09-01-2018#

ماوەی چەند ڕۆژێکە، شاندێکی ئیدارەی #ڕاپەڕین# لە ئێرانن، بۆ تەواوکردنی بە نێودەوڵەتیکردنی دەروازەی #کێلێ#.
لە ساڵی 2011 ەوە تا ئێستا چەندین نوسراو ئاراستەی حکوومەتی عێراق کراوە بۆ ئەوەی دەروازەی کێلێ بەفەرمی بناسێنرێ، لەلایەن حکومەتی عێڕاقیشەوە 11 جار شاندنی هەڵسەنگاندن سەردانی ئەو دەروازەیان کردووە، بەڵام تا ئێستا نەتوانراوە کارەکانی بەنێودەوڵەتیکردنی ئەو دەروازەیە تەواو بکرێت.
بەپێی زانیارییەکان، ماوەی چەند ڕۆژێکە، شاندێکی ئیدارەی ڕاپەڕین، لە ڕۆژهەڵاتی کوردستانن و لەگەڵ بەرپرسانی ئێران کۆ بوونەتەوە.
ئیدارەی ڕاپەڕین بڵاوی کردەوە، پاش دیدار و گفتوگۆی چەند ڕۆژی ڕابردووی ئیدارەی سەربەخۆی ڕاپەڕین و پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژئاوا لە ئێران، یاداشتی لێکتێگەیشتنیان واژوو کرد.
بەپێی ڕاگەیاندراوەکەی ئیداەی ڕاپەڕین، ئامانج لەو سەردانە، بەهێزکردنی ئاڵوگۆڕی بازرگانیی نێوان ئیدارەی ڕاپەڕین و پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژئاوا و باسکردنی دواین هەوڵەکان بۆ بە نێودەوڵەتیکردنی مەرزی کێلێیە.
لەلایەن ئێرانەوە ئامادەیی پێشان دراوە ئەو مەرزە جگە لە کاروباری بازرگانی، ئێستە ئامادەییان هەیە بۆ ڕێی گەشتیاریش بەکاری بهێنن، ئەمەیش بەمانای تەواوبوونی ڕێکارەکان و قبووڵکردنیەتی لەلایەن ئێرانەوە. [1]

یەک لە گوندەکانی شارەدێ #موباتا#ی، شاری #ئەفرین#ی ڕۆژ#ئاوای کوردستان#ە. لەلایەن سوپای #تورکیا#وە ڕۆژانە بۆردمان دەکرێت.

دواڕۆژ، محەمەد مستەفا
لەماوەی 20 ڕۆژدا سەرجەم سنوری مەرزی #کێلێ# لە قەزای پشدەر لەمین و تەقەمەنی پاککرایەوە و مەترسیش لەسەر وەستانی پڕۆژەی قیرتاوکردنی ڕێگای مەرزەکە کۆتای هات.
موحسین حسێن، بەڕێوبەری ناحیەی هێرۆی قەزای پشدەر بە دواڕۆژی ڕاگەیاند لەگەڵ دەستپێکردنی پڕۆژەی قیرتاوکردنی ڕێگەی مەرزی کێلێ کە دەکەوێتە نێوان باشور و ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەکاتی کارکرندا ژمارەیەکی زۆری پاشماوەی مین و تەقەمەنی کاتی شەڕی نێوان عێراق و ئێران بەدەرکەوتن.
وتیشی لەماوەی 20 ڕۆژی کارکردن لە لایەن تیمەکانی بەڕێوبەرایەتی گشتی مینی سلێمانی توانرا ڕووبەری هەزار و 800 مەتر دوجا لە سنوری مەرزەکە لە مین و تەقەمەنی پاکبکرێتەوە کە بەشێکی زۆری مینەکان لەجۆی مينی کەسی بوون.
بەڕێوبەری ناحیەی هێرۆ باسی لەوەشکرد، بەهۆی پاککردنەوەی سنوری مەرزەکە لە مین لە ئێستادا مەترسی وەستانی پڕۆژەی قیرتاوکردنی ڕێگای مەرزەکە کۆتای هاتووە و ئەمە سەڕای ئەوەی کە کاریگەری زۆری دەبێت لەسەر زیاد بوونی جوڵەی بازرگانی لە مەرزەکە بەو پێیەی مەترسی لەسەر گیانی شۆفێران نامێنێت.
موحسین حسێن ڕوونیشیکردەوە، مەرزی کێلێ لە دوای ڕاپەڕینی ساڵی 1991 وەک مەرزێکی نافەرمی هاتوچۆی بازرگانی و گەشتیاری لەنێوان هەرێم و وڵاتی ئێران تێدادەکرێت، هاوکات ماوەی 4 ساڵە بە فەرمی کار بۆ بەنێودەوڵەتی کردنی ئەو مەرزە دەکرێت، بەڵام تا ئێستا بە فەرمی نەناسێنراوە.
#09-06-2017#

[1]

گوندێکە سەربە شارەدێی #ماوەت# لە شارۆچکەی #چوارتا# لە پارێزگای #سلێمانی#.