Bi navê “Hebû tune bû, #antolojiya çîrokên zarokan#” pirtûkek li ber destan e ku ji nav salan nisiliye û hatiye heta îro. Pirtûka ku #Zinarê Xamo# nivîsandiye û amade kiriye ji Weşanxaneya #Dara# derketiye.
Pirtûka “Hebû tune bû” ji 189 çîrokan pêk tê. Destpêka amadekirin, belkî mirov bêje berhevkirina vê pirtûkê diçe heta destpêka salên 1980’yî.
KOVARÊN HÊVÎ Û HÊLÎNÊ
Nivîskar Zinarê Xamo yek ji wan kurdan e ku ji ber Derbeya Leşkerî ya 1980'yê ji welat derketiye û çûye Ewporayê. Dîsa wekî gelek kurdên ku li Ewropayê dest bi nivîsandinê kiriye, Zinarê Xamo jî heman tişt kiriye. Xamo ku ji zarokatiya xwe ve guh dida çîrokan, ev xuya xwe li wir jî dom kiriye. Li ser vê yekê û destpêka vê pirtûkê Xamo wisa gotiye, “Ez hîn jî pêkenînekê, çîrokeke zarokan li ku bibînim, bi zewq û meraqdariyeke mezin dixwînim û ji ber dikim û dûra jî dinivîsim. Di sala 1981’ê de li Swêdê ligel çend hevalên xwe me kovara Hêvî derxist, yekem çîrok min di vê kovarê de weşand.”
Li gor gotina Xamo temenê vê kovarê bi qasî salek didome û di sala 1982’yan de ji aliyê siyasî de ew ji hev belav dibin, loma kovar radiweste, vê carê bi navê “Hêlîn” heman salê kovareke din derdixin û ew vê carê di vê kovarê de van çîrokan belav dike.
ISRARA MÎRHEM YÎGÎT
Ev meyla guhdarîkirin, jiberkirin û paşê nivîsandina van çîrokan a Zinarê Xamo didone. Vê carê rêyek din dikeve ber: Piştî salan di destpêka salên 2000’î de li ser israra Mîrhem Yîgît vê carê ew di Ozgur Polîtîkayê de dest bi nivîsandina çîrokên zarokan dike. Li ser vê jî di pêşeka pirtûkê de Xamo wisa gotiye, “Ji bo vê israra Mîrhem Yîgît ez gelekî sipasdarê wî me. Li ser daxwaza wî, min ji nuh ve dest bi berhevkirin û nivîsandina çîrokan kir, min li yên kevn hinên nuh zêde kirin. Ev yek jî bû sebebê berhevkirin û nivîsandina gelek çîrokên din. Û bi demê re ketin ser hev, ketin ser hev, dawiya dawî ev antolojiya di destê we de derket meydanê.”
SÊ ÇAPÊN CUDA
Piştî bi qasî pirtûkek çîrok digihin hev yekem car di sala 2008’an de Weşanên APEC’ê vê wekî pirtûk çap dike ku têde 125 çîrok hebûn. Dûre di sala 2014’an de Weşanên Rûpelê ji nû ve pirtûkê çap dike ku vê carê têde 147 çîrok cih digirin. Û çapa niha jî ji Weşanên Dara derketiye. Ev çapa ku di sala 2021’ê de digihîje ber destê xwendevanan 189 çîrokî di nava xwe de dihebîne.
Li ser temamê çîrokan û pêvajoya heta niha Zinarê Xamo wisa dibêje, “Çîrok malê gel in lê min bi salan ew berhev kirine û bi hawe û uslûba xwe ji nû ve vegotine. Hinek ên min in, hinek ji diya xwe hîn bûye, hin ji kasetên ku jêre şandine girtine, hin jî dema di kovar, rojname û pirtûkên kurdî xwenine, yên swêdî de xwendine ji ber kirine, ji nû ve nivîsandine.”
Wekî nota dawî berhevkirin û belavkirina çîrokên kurdî bi taybetî ji bo zarokan gavek muhîm e lê dîsa jî dê û bavên ku ji bo zarokên xwe bixwînin divê berê ew bixwe bixwînin, ji ber dibe ku hin ne ji bo zarokan bin. Weşanxaneyê û nivîskar diyar nekirine pirtûk ji bo kîjan temenî ye. Loma jî, her çiqas çîrokên gelêrî bin û heta niha ji bo zarokên kurdan hatibin vegotin jî dibe hin ji aliyê pedagojîk ne ji bo zarokan bin. Ji bilî van xalan pirtûkek, bi gotina din antolojiyeke girîng li ber dest e û hêjayî xwendinê ye.
ZINARÊ XAMO KÎ YE?*
Nivîskar Zinarê Xamo di sala 1950’yî de li Wêraşara Rihayê hatiye dinê. Ji sala 1980’yî ve li Swêdê dijî. Heta niha sê pirtûkên wî bi navê “Hindik û rindek, Antolojiya Çîrokên Zarokan”, “Stiriyên Me” derketine. Her wiha wî li Swêdê pirtûka Susanna Tamaro “Bide dû dilê xwe” wergerandiye kurdî. Heta niha di gelek kovar û rojnameyan de nivîsên wî hatine weşandin. Li Swêdê di nav hin saziyan de cih girtiye, salek jî Serokatiya Komeleya Nivîskarên Kurd li Swêd kiriye. Ji sala 2007’an ve rojnivîsk û dîtinên xwe di bloga xwe “Hindik-Rindik” de dinivîse. Ew hê jî li Swêdê dijî.
- Hebû tune bû, antolojiya çîrokên zarokan / Zinarê Xamo / Weşanên Dara / Çîrok / rezber 2021 / 314 rûpel
[1]