Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik Abdusamet Yîgît
24-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
22-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
16-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Vejîna Kurdistana Xeyalî
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Xutbeya Şamê
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Sî û Sê Pencere
15-03-2024
Aras Hiso
Cih
Mêrdîn
12-03-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
10-03-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 514,830
Wêne 104,281
Pirtûk PDF 18,891
Faylên peywendîdar 94,732
Video 1,232
Kurtelêkolîn
Çanda Newrozê li Rojhilat û...
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Bedri Adanır
Jiyaname
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
Wêjeya Kurdî ji man û nemanê ber bi hilberînê ve
Daneyên taybet ên Kurdîpêdiya ji bo girtina biryarên civakî, siyasî û neteweyî alîkariyek bêhempa ye... Dane ew xwedî biryarder e!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Kurdîy Serû
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Wêjeya Kurdî ji man û nemanê ber bi hilberînê ve

Wêjeya Kurdî ji man û nemanê ber bi hilberînê ve
''Ger dê hebûya me jî xwedanek
Alîkaremek letîfedanek
Ilm û huner û kemal û îza'n
Şiîr û xezel û kîtab û dîwan''
(Ehmedê Xanî)
wêjeya kurdî mîna wêjeyên din ên cîhanê bi derketina mirovahiyê re çi bi awayê devkî çi jî bi awayê nivîskî rola xwe di nava qada rewşenbîriya cîhanî de lîstiye û li gorî wê yekê teşe girtiye. Wêjeya kurdî di nav bêhna agir û barûdê, işkence, zordarî û qedexeyan de xwe gihandiye îro, rewşa îro gelekî ji duh baştir e û gumana me tune ye ku sibe jî wê ji îro baştir, serketîtir û berhemdartir be. Li vir em qala wêjeyeke bindest dikin, di nirxandinên xwe de jî gava em qala wêjeyeke bindest bikin, helbet ew nirxandin wê ne ya mîna wêjeyeke serdest be. Gelê kurd jî mîna gelên din her demê rastî êş, azar, komkujî, talan û wêranan hatiye, her demê rastî rimên wêranker hatiye û hiştiye ku her demê gelê kurd bilikume. Hingê pirs ev e divê mirov bi çavekî çawa li wêjeyê binêre?, gelo wê çiqas rast be mirov li wêjeya kurdî bi pencereya wêjeyeke miletekî azad ve binêre?
Her lêkolîn, nirxandin û şîrovekirin li gorî dewr û heyama wê ancax dikare bê kirin. Wêjeya kurdî jî mîna pêlên deryayeyê geh di serdemekê de bilind bûye û geh jî nizim bûye. Mirov ji vê yekê fehm dike ku kurdan kengî derfet dîtiye şûrê qelema xwe li ba kiriye û di deşta rewşenbîtiyê de hespê zanîna xwe ya edebî bezandiye. Îro jî nimûneya wê yekê berbiçav e, ew jî şoreşa Rojavayê Kurdistanê ye. Vaye di heyama 11 salan bi erînî û neyîniyên xwe ve projeye wêjeyî, çandî û rewşenbîrî li dar e. Hema mirov dikare bêje bi hezaran berhemên wêjeyî, çandî, civakî û siyasî hatine weşandin û li xwînerên wêjeya kurdî belav bûne. Wêje û çanda Kurdan ne tenê bi zimanê kurdî bi zimanê Erebî û heta bi zimanên din yên cîhanî jî hewl dide xwe rakişîne û qehr û zora xwe ya bi salan derxîne bi awayekî edebî li ser rûpelan bide meydandin. Li kêlek vê yekê sazî û dezgehên çandî tevî pirtûkxane û weşanxaneyên kurdî hatine avakirin ku her demê bi xebatên hilberînê ve radibin. Nemaze bi avabûna zanîngeh, bername û akademiyên ku bi xebatên wêjeyî ve mijûl in, nifşên nû ya ciwanan ji xwîner, helbestvan, çîroknivîs û nivîskaran gihandine radeyeke ku wêjeya kurdî di vê sedsala nû de riya xwe ber bi riyeke hîn nûjentir bajo.
Her çendî wêjeya kurdî nebûye ya desthiladariyê jî, lê qet nebe wêjeya kurdî bi dewlemendî û potansiyela xwe ya veşartî geşedanek ava kiriye û bi qasî lerizandinekê be jî bandor ne tenê li wêjeya cîranan hema mirov dikare bêje li ya cîhanê jî kiriye.
Nivîskarên wêjeya kurdî çavkanî û îlhama xwe ji efsane, destan, çîrok, bûyer û serpêhatiyên gelêrî girtine. Lewma ev çeşna wêjeyî ya gelêrî bûye çavkaniyeke sereke ji nivîskaran re, her neteweyek ji ava kaniyên xwe yên dîrokî û gelêrî vedixwe, çêjê jê digire û bi kirasekî nûjen ji nû ve difesilîne. Lewma her gelek xwe dispêre çavkaniyên xwe yên efsanewî û dîrokî. Çawa şano û tekstên yonanî mijar û hizra xwe ji destanên mîna ''Ilyada û Odêsa'' ya Homîros girtine, bêguman nivîskarên mîna Ehmedê Xanî jî berhma ''Mem û Zîna'' xwe li ser bingeha Memê Alan ava kirine û bi formeke nûjen çêkirine. Mebest ew e ku mirov dixwaze bêje ji bilî pirtûka Avestayê çavkaniya herî bi hêz çand û wêjeya devkî ya kurdan e.
Ji nifşên serdema Wêjeya Klasîk a Kurdî kesayetên mîna Herîrî, Uryan, Xanî, Feqî, Cizîrî û Bateyî bi helbestên xwe yên li gorî wê dewrê ji me re rafarasek ava kirine ku îro xwîner û lêkolînerên kurd bi çavekî cuda li wê ekolê dinêrin. Ji wir em dagerin li ser dewra nûjeniyê û piştî Hawarê em ê bibînin kesayetên mîna Celadet Bedirxan, Kamîran Bedirxan, Erebê Şemo, Osman Sebrî, Nûredîn Zaza û hwd van kesan tovê wêjeya kurdî bi hîmeke nû xurtir kirin. Û ji wir jî ger em dagerin salên 90'î û şûn ve em ê rastî kesayetên mîna Mehmet Uzun, Mehmûd Baksî, Helîm Yûsiv, Bextiyar Elî, Arjen Arî, Fatme Savci û hwd werin û em ê bibînin ku van kesan bi teknîk û şêwazeke nû yaedebî pêla wêjea kurd geş kirine. Ev kesayetên navborî wek nimûne me dan ku di qada wêjeya kurdî de ji kesên navdar in, ji xeynî wan jî bi sedan nivîskar, helbestvan û lêkolînerên kurd her demê hewl didin wêjeya kurd bighêjînin lûtkeyê.
Li aliyekî din mirov di qada wêjeya kurdî de li gorî wêjeyên din mirov dikare bêje warê rexnegiriyê kêm e, lê ev ye jî bêguman sedemên wê hene. Gava em wêjeya cîhanê dixwînin, em dibînin ku bi wêjeya xwe ya têr û tijî bi serdemê re meşiyan e heta roja me yaîro, lewma berhemên baş di asta modern û postmodernîzmê de têne pêşkêş kirin. Hingê em bala xwe bidnêkê wêjeyeke serdest di sera rijiyayî û gihiştiye lûtkeyê, em ê çi ji wêjeya kurdî ya bindest re bêjin? Ma ne divê wêje bi qalikê xwe yê giştî li rex wêjeya kurdî bi dibistan, teorî û serdemên xwe ve were xwendin û nirxandin, hingê asta rexnegiriyê derkeve pêş!. Dîsa li rex vê em li wêjeya kurdî binêrin em ê bibînin wêjeya kurdî her demê di nava hewldan û pêşeketinan de ye û her tişt mîna parleriyekê bi hev re dimeşe. Ji ber ku em xwîner û xemxurên wêjeya kurdî birçiyên zanînê ne, em ji her nanekî gezekê dixwin, heta radeyekê jî ev yek ne şaş e. Lewma maweyeke ji zanîn, xwendin û lêkolînan û di bera jî rexnegirî pêwîst e heta ku wêjeya di rûyê cîhanê de bibe xwedî nasnameyeke zanistî.
[1]
Ev babet 1,524 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Taybet ji bo Kurdîpêdiya | کوردیی ناوەڕاست | ئامادەکردنی کوردیپێدیا - ئاراس حسۆ
Gotarên Girêdayî: 21
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî - Kurdîy Serû
Dîroka weşanê: 12-09-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Edebî
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Kurmanciya Bakur
Meta daneya teknîkî
Mafê telîfê ji xwediyê gotarê bo Kurdîpêdiya hatiye veguhestin
Bi taybetî ji bo Kurdîpediya !
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 12-09-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Burhan Sönmez ) ve li ser 12-09-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Burhan Sönmez ) ve li ser 12-09-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,524 car hatiye dîtin
Pirtûkxane
Ji şerê malazgirê û heta şe...
Jiyaname
Viyan hesen
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik ...
Jiyaname
Zîlan Tîgrîs
Jiyaname
Xecê Şen
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Mîran Janbar
Jiyaname
Necat Baysal
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
Jiyaname
Müslüm Aslan
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Bedri Adanır

Rast
Kurtelêkolîn
Çanda Newrozê li Rojhilat û Îranê
29-06-2023
Evîn Teyfûr
Çanda Newrozê li Rojhilat û Îranê
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
26-02-2024
Burhan Sönmez
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Bedri Adanır
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
26-03-2024
Aras Hiso
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
Babetên nû
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik Abdusamet Yîgît
24-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
22-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
16-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Vejîna Kurdistana Xeyalî
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Xutbeya Şamê
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Sî û Sê Pencere
15-03-2024
Aras Hiso
Cih
Mêrdîn
12-03-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
10-03-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 514,830
Wêne 104,281
Pirtûk PDF 18,891
Faylên peywendîdar 94,732
Video 1,232

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.187 çirke!