Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 46
28-10-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Hayda Felah Hesen Omer
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Hawkar Felah Hesen Omer
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Haşim Xanim Ebas Xelef
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Niwêl Qasim Xidir
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nûrî Seîd Îsmaîl Elî
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nûrî Hemo Husên Lefo
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Newaf Abbas Xelef Qasim
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîzar Emîn Îsmaîl Elî
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nedo Xelef Qasim
25-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  530,176
Wêne
  110,960
Pirtûk PDF
  20,352
Faylên peywendîdar
  105,419
Video
  1,578
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,927
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,212
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,604
Pirtûkxane 
2,754
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,747
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   Hemû bi hev re 
238,080
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Mîna Acer
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
Çiyayên Girît, Rûscûk û Kurdistanê
Kurdîpêdiya û hevkarên wê çavkanî û referansên pêwîst pêşkêşî xwendekarên zanîngehan û xwendina bilind dikin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Çiyayên Girît, Rûscûk û Kurdistanê

Çiyayên Girît, Rûscûk û Kurdistanê
$Çiyayên Girît, Rûscûk û Kurdistanê$
#Çiya Mazî#
Gelî belengazên çiyayî; ez di nîgaş û xeyalên xwe de hê jî li salên 1830 û 40’î de bûm. İşev jî du dem bûn yek di xewna min de. Dîsa di dema Bedirxaniyan de bû dem. Lê ez di wê demê de li mîrekiya cîranê wan bûm îjar. Li Muksê… Mukus çiqas xweş bû ez bibêjim; newalek şîn î kal û bi av û dar bû. Ne zîvirokên rêyan diqediyan û ne xweşikiya deviyan, ez li ser çiyayên wê difiriyam îro û min hemû nebat û rihberên li jêr didîtin. Mirovan dîlan dikirin rêz bi rêz. Bêhna nêrgîz û binevşan xwe dida asoya gewrik. Xuşexuşa avê bi ser dengê çivîkên li ser darên qajan diket. Ba bûbû hevalê lîrandinan. Gerxêle û geryana mirovan berbiçav bû li gorepanê. Ji min eyan bû û yek xuya bû bi heybeta xwe li nava gorepanê. Ew mîrê Mukusê bû, Mîrê Wanê Mahmut Xan. Vî mîrî jî dîsa eşîretên dora xwe dabûn hevdû û li himber Osmaniyan serî hildabû, digot ezê bibim xwedî dewlet, li gor ku min fêm dikir. Dema wî di xewna min de wisa derbas bû; ew bi ser ket û demekê serbixwe jiya, lê bi gelek fen û fûtan hat girtin û mişextî bû. Min dît, deh salên din cardin hat û dîsa serî hilda. Ji xwe dem bi dem bi hêzên Bedirxaniyan re bû yek. Lê dawî ji wî re jî negotin “Xwedîdewlet”. Ew jî hat girtin, tevlî êla xwe, li ser hespan, bi karwanî, di nava deşt û newalên welatê xwe de berî da welatê biyan, welatê xerîbiyê û çûn deverek dûr. Li alî Ewropa sînorê herî ber bi bakurê rojava re, bi mehan meşiyan û gihaştin Bajarekî Bulgaristan Rûscûk. Wî û êla xwe welatê xwe ji bîr nedikirin, wekî mirov çûbe dinyayek din û ji heyvê jî wê de û welatê mirov jî di binê ewran de mabe û tenê dîmenên zahmet, dîmenên xwînê li pêş cavê mirov bimîne, wisa her roj wec li wî û mirovên derdora wî, malbata wî zer dibû. Her roj diheliyan li wê derê. Salek zer hatibû pêş çavê min û min dît di wê sala 1866’an de Xan Mahmut li wê derê heliya, heliya û di nav destan de bi şîn û girî koça dawî kir.
Min ji xwe re digot ji bo bajaroka Rûscûk û grava Girîtê, û min digot ji ber di dîrokê de mişextiyên kurdan ji bo vê derê; “ev Rûscûk û Girava Girîtê bi rastî diviyabû bibûya milkê Kurdan û navê wan jî biguheriya wekî ya Girîtê bibûya “Girîtîkurd” an jî “Girtîkurd.” Û ya Rûscûk jî bibûya “Rûscûkurdît”.
Min dû re jî xwest ez hînî wateya wan û cîhê wan bibim û min rahişt cîlda ansîklopediyê. ’Girît’ çi bû, li ku bû û çima Kurd dişandin wê derê? Bi ponijandineke çend kêlîkan hizirîm. Di berdewamiya vegotina wateya Girava Giritê ya di ansiklaopediyê de jî pêhesiyam ku Girît, di nava bahreke mezin de ye û dûrbûn û têkiliya wê ya bi dinyê re kêm e. Dîsa fikirîm û xwe bi xwe min got; “ev der bi awayekî xwezayî bûye cihê mişextîya mirovan û herwiha bûye a Kurdan jî tiştê fêm dikim; ji bo ku mişextî nikaribin vegerin û ew ruhê xwe yî bi axê ve girêdayî winda bikin hatiye hilbijartin. Girava ku li nava Bahra Spî ye û germa Bahra spî ya hêwî mirovan nerm dike û diguhere.” Pê hesiyam ku ev der, her wiha di nava Bahra Ege û Bahra Spî de sînor e û ji avhewa rojhilatî derdikeve. Ew girava ku min heta niha baş nasnedikir bi nişanên xwe ez ecêbmayî hiştim. Yek bi yek agahiyên gravê min li pelpêça xwe dinivîsand: “Grav, di nav vê bahra bê dawî de reşahiyeke ku dorhêla wê 2452 mt. ye.” Ji bo çiyayan jî û wê balkêşiyê ez matmayî hiştibûm; “çiyayên mezin li wir jî henin” min digot û diponijîm bi ser ansiklopedî û pelpêça xwe de; “Qey van çiyayana kurd ber bi xwe kişandiye, çi ye? Pir bilind û pir gewre ne ev çiyana. Wekî Çiyayê Orî û çiyayê Lefka, li gor di ansiklopedî de dihat gotin bi darên zeytûnan xemilîne. Gelek bajerê ku navên wan dişibiya bajarên Kurdan jî bala min kişandibû. Ewên ku di xewna min de derbas dibûn wekî navê mirovên wan bûn ew nav. Bajarê Rizo, Resmo, İzeddîno, Sitiya û w.d. Di sohbetan de carinan li van navan rast hatibûm. Piştî min xwest hinekî jî li ser Rûscûkê bisekinim û derbasî tîpa “R” yê bûm.
Rûscûk: Ew jî bajarekî ku berî salên 1900’î bajarê herî mezin yê Bulgariya bû û navê wê Rûse bû. Bajarekî pêşketî yê ber Çemê Dunov e.
Balkêşiya şibandina çiyayên kurdan û Girîtê ew ez birim ba Kaloyekî. Min ji Kalo xwest ku hinekî bahsa çiya û newalên ku di van xewnên min de bahsa wan tê kirin bike, “ev çiyana çi ne? Çawa kurd dibêjin ’di dîrokê de Kurd parastine?’ Ev taybetiyên wan çi ye?”
Kalo bi hatina min û pirsên min kêfxweş bûbû û bi kêf pelpêçek biçûk ji bêrîka xwe derxist û hêdî hêdî dest bi vegotinê kir û pê re jî carinan notên xwe ji min re dixwend:
Tu zanî min berê giş li ba xwe nivîsandine ezê ji te re jî bibêjim: Ku em ji Nemrûdê dest pê bikin; li bakurê çiyayê Nemrûd Çiyayê Sîpanê Xelatê heye, nêzî çarhezar û çarsed metroyî ye bilindahiya wî. Li lûtkeya wî xwezayek bêhempa heye, li ser sukura wan î bilind ava germ û ya cemidî li ber hev, her yek ji kaniyekê derdikevin û li ba wan jî cîhek heye ku tenê halawa germ a avê derdikeve, ecêbek mezin e. Tu zanî ev ne çiyayê Nemrûd yê Semsûrê ye, ev yê li nêzî bajarê Wanê ye yê ku min qal kir. Îjar li bakurî Gola Wanê Çiyayê Tendurekê jî heye 3313 mt ye, Aladax 3610, îspirîz 3557, Çiyayê Vaviran 3550 mt û li bakurê van çiyayan, Çiyayê Agirî heye 5165 mt ye. Van çiyayana Torosên rojhilat in, ji Mereşê dest pê dikin heta Sêrtê dom dikin. Ji vana û ber bi başûr ve berrî, ji vana û ber bi bakur ve jî deşt û zozan in. Çiyayê Oramar, Sînorê Tirkî û Îranê diyar dike, li bakurê rojhilatê wî Gola Ûrmiyê heye, golek Kurdan a mezin e ew jî. Çiyayê Delenpêr sînorê Tirkî, Îran û Iraqê diyar dike, 3748 mt ye. Li jêr jî Zagros jî di navbera dilê axa Kurdan de ye. Çiyayê Qendîl jî li jêra axa Kurdan e, bilindbûna wî 3782 mt ye. Li Jêr dîsa wekî li rexê ava Zapê Hawarabdi 3168 mt, Helgurd 4013 mt, Dolareş 3449 , Pira Maxrûn 3183. Çiyayê Handirînê ku li Rewandizê ye 2793 mt ye.
Kalo ev jî digot: Ew Mîrê hate sirgûnkirin çû Rûsçûkê Xan Mehmûd e. Ne Mîrê Miksê ye. Mîrê Mehmûdiyan e. Mehmûd Xanê Mîrê Miksê jî di vê dewrê da heye. Wekî di xewna te de tê gotin du Xan hene li vê dewrê û deverê.
Piştî van agahiyana Kalo keserek kişand û bi hestiyarî dom kir; neqebek heye tu zanî mêvanê delal, ewa ku bahs dikin dibêjin di dîrokê de tu kesî bi dest nexistiye ew jî li ser axa Kurdan e, wekî Neqeba Dokanê. Yek ji van neqebana jî Geliyê Şîn û ya Avaşîn e. Li gor ku pir tê gotin û min bihîstiye, dibêjin Îskender jî dema ku di vir re derbas bûye bertîl daye Kurdan. Li ser van çiyayana zivistan naqede, 8 mehan deh mehan didome, hema bibêje salweqet zivistan e û pir sar e. Tu zanî di Cotmehê de carinan berf dest pê dike heta serê Gulanê. Ji ber wê yekê jî ava vexwarinê pir e li ser xaka Kurdan. Di dîroka arkaîk de ji van deran re gotine “Buhuşt û Aden”. Bi taybetî ev peyv dibêjin Ereban an jî mirovên Erebîstanê bilêv kirine. Ji ber ku warê wan pir germ bûye wekî dojehê hatiye gotin û vir jî bûye Buhuşt. Ji xwe êdî zanyar dibêjin mirovahî li vê derê li koka xwe digere tu zanî, ew jî ji ber avê û hewaya xweş û şewqa tavê ye ku wan deran li gor dinyayê bûye navendeke jiyana mirovan. Bi qasî ku ez hîn bûme ji zanyaran; di dîrokê de qîsmekî mirovan ji ber vê yekê xwe li vir û Rojhilata Navîn girtine û di olên semawî de jî dibêjin ku ev herêm a xaka Kurdan jî di navde ye pîroz e.
Kalo êdî kurt birî peyv û nexwest ku pir dirêj bike. Bi sekina wî re min axînek kûr kişand û destê xwe da ser destê Kalo û serê xwe bi giranî hejand. Îjar jî hînî gelek peyv, têgeh, qewmînên dîrokî û ya herî mezin erdnîgarîya wan bûbûm û ew deverana hatibûn ber çavên min. Piştî ku ji Kalo qetiyam û bi çend seetekê û bi wê kêfa giran dîsa ketim amadekariya xeyalên xewnên tahl û şêrîn yên din.[1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet 652 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 5
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî
Dîroka weşanê: 11-06-2015 (9 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Kategorîya Naverokê: Raport
Welat- Herêm: Bakûrê Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 21-01-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 21-01-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 21-01-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 652 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.187 KB 21-01-2023 Aras HisoA.H.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
REWŞA GİŞTÎ YA BAJARÊN BAZÎD Û TÛLAYÊ AWİREK Lİ DÎROKA WELATÊN MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ Û LEV TOLSTOYÎ
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Mîna Acer
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 3
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Erdal Kaya
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Narin Gûran
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 45
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 46
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin

Rast
Jiyaname
Mîna Acer
20-09-2024
Sara Kamela
Mîna Acer
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
13-10-2024
Sara Kamela
Feylî
Babetên nû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 46
28-10-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Hayda Felah Hesen Omer
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Hawkar Felah Hesen Omer
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Haşim Xanim Ebas Xelef
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Niwêl Qasim Xidir
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nûrî Seîd Îsmaîl Elî
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nûrî Hemo Husên Lefo
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Newaf Abbas Xelef Qasim
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîzar Emîn Îsmaîl Elî
25-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nedo Xelef Qasim
25-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  530,176
Wêne
  110,960
Pirtûk PDF
  20,352
Faylên peywendîdar
  105,419
Video
  1,578
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,927
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,212
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,604
Pirtûkxane 
2,754
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,747
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   Hemû bi hev re 
238,080
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
REWŞA GİŞTÎ YA BAJARÊN BAZÎD Û TÛLAYÊ AWİREK Lİ DÎROKA WELATÊN MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ Û LEV TOLSTOYÎ
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Mîna Acer
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 3
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Erdal Kaya
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Narin Gûran
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 45
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 46
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.829 çirke!