Kurd ji hev û ji Kurdistanê dûr dikevin!
İkram Oguz
Kurd ji hest û helwesta netewatîyê dûr in.
Jiber ku hê nebûne netew û xûya ye ji vê gavê şûnda jî nabîn.
Jiber ku rewşa kurdan û şert û mercên netewatîyê hevdu nagrin.
Gor zanyarên civakî şertên netewatîyê pênc in.
Lêbelê ez ji wan du heban bingehîn dibînim, ku ew jî:
Yekitîya axê û yekitîya ziman e.
Her sê şertên din ên ku jê ra dibêjin, yekitîya hiş û hişmendîya dîrokî, yekitîya bazarê û yekitîya olî, bi herdu şertên bingehîn va girêdayî ne.
Axa ku kurd wek welatê bav û kalên xwe dibînin û jê ra Kurdistan dibêjin, yek e.
Lêbelê îro hê çar parçe û du parçeyên wê yên mezin jî bindest û dagirkirî ne.
Li herdu parçeyên piçûk jî şer û fêlbazîyên dagirkeran û dubendîtîya navxweyî kêm nabe.
Di yekitîya ziman da jî pirsgirek he ye.
Kok yek be jî zarava pênc in û kurdê ku bi zaravayek diaxife, ji yên din fam bike jî nikare biaxife.
Kurmancî…
Sorani…
Zazakî…
Lûrî…
Goranî…
Her kurd ziman ya jî zaravaya xwe sereke û bingehîn dibîne.
Navê ziman ya jî zaravaya xwe ji xwe ra wek nasname bi nav dike, xwe ji yên din cuda û mezin dihesibîne û nîşan dide.
Loma hevparîya ziman dibe amûra cudabûnê rê li ber yekitîyeke netewêyî digre.
Di warê olî da jî heman pirsgirek he ye.
Kurd bi bîr û bawerîyên xwe yên olî jî ji hev diqetin û dûr dikevin.
Bi ol ya jî bi mezheba xwe;
Êzdî…
Kakayî…
Elewî…
Misilman e, şafiî û hanifî ye.
Her kom mîna ziman ol û mezheba xwe jî wek nasnameya xwe ya sereke dibîne û gor wê tevdigere.
Êzdî bi ziman û zarava xwe kurmanc e.
Lêbelê nasnameya xwe ya olî derdixe pêş û gor wê nasnameyê xwe pênase dike.
Tu bipirsî, ku tu kî yî, bawerîya te çî ye û ji kuderê yî?
Bersiv bi piranî ev e:
„Ez Êzdî me…
Bawerîya min Êzdîyatî ye…
Welatê min jî Êzdîxan e…“
Misilman ha şafiî ha hanefî ya jî ha kurmanc û soran ha zaza û goran be, bi rêjeyek zêde omedperest e, li nasnameya xwe ya qewmî xwedî derbikeve jî zêde girîng nabîne.
Kî di rojê da carek jî enîya xwe bide erdê û qûna xwe bilind bike, wî ji xwe ra rêber dibîne û mala xwe bi destê xwe xirab dike.
Bersiva misilmanan jî cuda nine.
Ew di jî bersiva xwe da;
“Ez qûlê Xwedê…
Ji Omeda Mihemed…
Li ser axa Xwedê me…” dibêje û derbas dibe.
Jixwe Elewî bi ziman û devoka xwe kurmanc û zaza be jî, ji bilî kurdbûnê, ji tu nav û nûçikeke din eciz nabe.
Berî her tiştî xwe mirov dibîne…
Dû ra xwe enternasyonalîst bi nav dike…
Koka xwe bi Xoresanê va girê died û dibêje, “em ji wir bi rê ketîne û di ser Kafkasyayê ra derbasî Anadoluyê bûne…”
Kurd, kurmanc û zaza, soran û goran, bi şikl û şemalê xwe, bi tevger û rêveçûna xwe va wekhev be jî, di hiş û hişmendîya xwe da ji hev cuda û tevlihev e.
Jiber ku ziman yek be, ol ya jî mezheb…
Ol û mezheb yek be, ziman ya jî zarava cuda ye.
Axa ku li ser dijîn yek be û bi hev ra girêdayî be jî, cudahîya ziman û olî rê li ber yekitîyeke qewmî digre, ku jixwe kurd îro li tişteke wusa jî nagerin.
Dema ku were rojêvê, peyva yekitîyê weke benîştê nêrbend bicûn jî, di realîtê da ji hevparîyan zêdetir cudahîyan derdixin pêş, ku wan jî bi sîyaseta xwe ya birdozî dixemilînin.
Di salên borî da kîngê yekitîya qewmî bihata rojevê, gotineke dubarekirî dihat kirin, ku ew gotin jî kêm, zêde ev bû:
„Kurd mileteke bindest, Kurdistan jî ji alî çar dewletan va hatîye dabeş û dagirkirin… Kurd bixwazin jî dewletên dagirker rê li ber yekitîya wan digrin û nahêlin ew nêzikî hev bibin…“
Bêguman ev bi tena serê xwe gotineke maqûl û tespîteke rast bû. Lêbelê di vê tespîtê da her çiqas rastîyek heba, ew bi xwe jî dibû sedemek ji sedemên paşguhkirina cudahîyên navxweyî…
Bi derbasbûna demê ra dinya guherî, bi çarnikalê xwe va kurdistanê jî hate guhartin.
Îro Başûrê Kurdistanê herêmeke federal, Rojavayê Kurdistanê jî herêmeke xweser e.
Lêbelê rikberîya ku di nav kurdên li başûr û rojavayî da bi dijwarî cîh digre, li bakûr û rojhilat nayê dîtin.
Ew bi alîkarîya Amerîka û dewletên hevpeyman, ji bindestîya dagirkeran xilasbûn û li ser axa xwe bûn desthilatdar.
Lêbelê dîsa jî dawî li rikberîya xwe ya dijwar naynîn, hêz û quweta ku bi alîkarîya dewletên dost bidestxistine, li dijberî hev bi kar tînîn.
Kîngê qala yekitîyeke qewmî were kirin, sîwana partîya xwe nîşan didin û xwe û serokatîya derdixin pêş…
Cudahîyên dîrokî û birdozî li hev zêde, hevparîyên ku heta roja îro ma ne jî kêm dibin.
Loma her diçe kurd ji hev û ji Kurdistanê dûr dikevin…
17-03-2023
ikramoguz@navkurd.net
[1]