=KTML_Bold=ÇEND GOTIN JI ZIMANÊ DIYA MIN RE=KTML_End=
#Aras Hiso#
Ji roja ku tîpên latînî yên bi zimanê kurdî welidîn. Hawarê li gorî serdema xwe ku em gelek caran mîna qurana pîroz bi nav dikin, gelek berhemên bijarte û bi nirx ji nifşên di pey xwe re hîştin. Mîna xwendyekî Zimanê Kurd gava ku em Hawarê dixwînin, em di ber xwe de geh dikenin û geh jî digrîn, ji ber ku ekola Hawarê bi nivîskarên xwe yên mîna Celadet Bedirxan, Kamîran bedirxan, Osman Sebîr, Qerdrî Can, Nûredîn Zazar, Cegerxwîn û hwd çirûsk bi rihê zimanê Kurdî xistin.
Îro jî li Rojavayê Kurdistanê, tevî qir û cira dinyayê û teşqeleyên şer û êrîşan, ev bû serê 9-10 sal in bi navê şoreşa Rojavayê Kurdistanê, şoreşa Zimanê kurdî li dar e, gelek sazî û dezgehên kudi vî warî de karibû bejna zimanê kurdî bilind bikin, wekî ku Ehmedê xanî bi xwe jî digot:
Da xelq-i nebêjitin ku Ekrad
Bê ma'rîfet in, bê esl û binyad
Enwayê millet xwedan kitêb in
Kurmanc-i tenê di bê hesêb in
Hem ehlê nezer nebên ku Kurmanc
'Işqê nekirin ji bo xwe armanc
Kurmanc-i ne pirr di bê kemal in
Emma di yetîm û bê mecal in
Min dê ‘elema kelamê mewzûn
Alî bikira li banê gerdûn
Hingê li gorî van derfetan, şert û mercan divê mirov gelek pirsan ji xwe bike, îro çiqas zimanê kurdî di nava sazî û dezghên rêveberiya xweser de hatiye rûnişkandin? Ciqas sazî û dezgehên ku bi xebatên berhevkirin, werger û kevneşopiya kurdî radibin bi pêş ketiye û hatiye piştgirîkirin?
Helbet em nabêjin xebatên kurdî tune ne, tiştên xweşik ji xwe her li ber çavan xuya dike, lê li gorî geşedanên şoreşa Rojavayê kurdistanê û derfetên heyî, wer dixuye ku divê xebatên ziman, çand û wêjeya kurdî bi deh qatî were pişgirîkirin û xurtkirin. Di nava serhildanên kurdan de her tim çavên me li tekst û metnên ziman, çand û wêjeya kurdî ye, çiku bi rêya wan re welat bi gewde dibûn û rihê dîrok û serhildanê dihat naskirin.
Gava sê-çar birayên me yên ereb tên li herêmên me kurdan û tevlî çalakiyeke wêjeyî û çandî dibin, em dibêjin wella birayên me yên ereb ji ber ku bi kurdî nizanin em ê bi erebî biaxivin? Çima em bi zimanê xwe naxivin û ew fêrî zimanê kurdî nabin? Yan jî bi awayekî din meselen gava em çend kurdên ku bi zimanê erebî tew nizanin herin Reqayê tevî çalakiyeke wan bibin, ew ê bêjin wella birayên me yên kurd bi erebî nizanin em ê bi kurdî biaxivin?!.. Na wella bi şeref.
Hingê mesele her tişt di mejî de ye. Tiştê ku di serdema Hawarê de hatiye kirin tevî şert û mercên zehmet îro rêveberiya me çiqas ev yek kiriye?. Qey heta em çîrokeke zarokan bi kurdî didin çapkirin, bi 99 berketin, bergerîn û hilkehilkan.
Gava ku em bala xwe didin wêjeya faris, tirk û ereban em dibînin ku êdî wêjeya wan di ser rijyaye êdî derekeke ku têkin tune ye. Nexwe wiha ye çima ew zimanê şîrîn nayê piştgirîkirin û xurtkirin? Çima her çeşneke ji zimanê me saziyeke pêşxistin û pişgirîkirinê pê nayê avakirin?
Îro 2-3 hezar mamosteyên zimanê kurdî li herêma firatê hene ku tenê bi bawernameyên xwe yên astanên zimanê kurdî û peymangehan mamostetiya xwe dikin, helbet dê ew ê mamoste ji sînorên ABCeya tîpên kurdî dernekevin, lome li wan nabin gava ku derfetên berdewamkirina xwendina zanistî li pêşiya wan venebe ew ê her tim di şûna xwe de bizîvirin û wê tu carî rikberiya li ser ziman û çanda kurdî neyê xurtkirin. Xwendekarên ku ji zanîngehê derdikevin li hember ew mamosteyên kevin ku bi salene perwerdehiya bi zimanê kurdî didin jê pêşketîtir û serkeftîtir in. Gelo ev gunehê kê ye? Ku ewqas zimanê kurdî bi lawazî di şûna xwe de bizîvir e?
Di nava saziyên me de, hemû belge, kaxez bi zimanê erebî ne. Gava ku çend xort ji bo zimanê kurdî dikin qîr û hawar, wê rabin çend belgeyên xwe bi kurdî biweşînin û bêjin ev xort tevliheviyan çêdikin û nizamin çi û wê dîsa vegerin tembûra xwe ya berê û bi zimanê erebê bijenin. Mixabin di hinek saziyên me yên ku qaşo xwerû temaîla zimanê kurdî dikin, di bin lêvên re zimanê erebî serê xwe derdixe. Heta ku zimanê kurdî mîna nan û avê nebe û bi awayekî cedî di qulik û qewêlan de neyê rûnişkandin, em ê tu carî negihêjin xeyalên xwe!!!...
Salê carekê em serê wan tîpan maç dikin û 365 rojan tew wan nas nakin ku kurê kê ne û ji dola kê ne ku li kolanekê em rastî wan tîpan tên em di ber wan re derbas dibin û di bin çavan re lê dinêrin. Salê carekê bi gotina ku ziman nasname ye ew nasname ji quncik û berîkan derdikeve, 24 saetan di ber xwe de dikene û dibêje bijî Zimanê Dayîkê piştî saet 12 xwe di cizdanê berîkan de vedişêre û radize.
Nebêjin wella kurdîzanê me tune ne, kurdîzanê me tevî şaşî û kêmaniyên xwe jî dikarin zimanê kurdî xweşik û bilind bikin, şaşiya hevokeke bi zimanê kurdî çêtirî hevokeke bi zimanê erebî ye!
Tenê dest-ekên we lazmin..
Cejna Zimanê Kurdî ji kesên ku bi kurdî dinivîsin û diaxvin re pîroz be![1]