=KTML_Bold=Gundê Birad:=KTML_End=
Ew li ser Çiyayê Lilonê ye, 15 km li başûrê rojhilatê bajarê Efrînê ye, ew yek ji mezintirîn gundên arkeolojîk tê hesibandin, temenê wê vedigere serdema Romayê û sedsalên duyem û sêyem piştî zayînê. serdema Bîzansê.
=KTML_Bold=Peyva Birad:=KTML_End=
Brad - Kafr Brad û Kafr bi Siryanî tê wateya gund û Brad jî tê wateya postevan, lê di aramî de peyva Brad tê wateya sar û navên çemên li Sûriyê û Lubnanê ji wir hatine wergirtin wek Barada, El-Beradouni, El-Bared, û Çemê Efrînê bi Yewnanî, Al-Ain Al-Barda ye.
=KTML_Bold=Dêra Julyanus:=KTML_End=
Ew dêra herî mezin e piştî Dêra Sem'ana Stûnî li herêma Efrînê, û ev dêr yek ji girîngtirîn û kevintirîn dêra gundê Brad e, û sêyemîn dêra herî mezin li Sûriyê, bi dirêjahiya 42 m. û firehiya wê jî 22 m ye. Ew ji endezyar Julyanus ve tê girêdan, ku avakirina wê di sala 402'ê zayînê de qedandiye.
=KTML_Bold=Perestgeha piçûk:=KTML_End=
Bi tevayî bi katedralê ve girêdayî ye, ew dêra çargoşeyî û biçûk e û wê demê bi stûnên avahiyeke pûtperestî hatiye avakirin û qata wê bi mozaîkan hatiye xemilandin. Zanyarê Butler dibêje ku perestgeh di sedsala pêncan de hatiye zêdekirin û piştî demeke kin hatiye avakirin. Dêra ku cesedê kahînekî bi navê Marmaron tê de bimîne.
Brad dergûşa mîrata Maronî ye, ku Marmaron kî ye?
Ew li dora sala 350 h.z. li Kefr Nebo hatiye dinê, ew xwedî nijad û zimanê suryanî ye, peyva “mar” peyveke suryanî-aramî ye û bi maneya “mamoste” ye. Roj û şevên xwe bi rojî, nimêj û hişkiyê li der û dora xwe derbas dikir, ji gund û bajarokên cîran xelk dihatin cem wî, ji bo ku jê re şîfaya laşî û giyanî jê bistînin û di sala 410-ê mîladî de mir, bi vî awayî şerekî dijwar qewimî. Di navbera rûniştvanên bajarên cîran de ji bo desteserkirina laşê wî derket û bajarokê Brad bi ser ket.
=KTML_Bold=Brad of edsalên 5-6-an PZ de:=KTML_End=
Ev sedsalên 5 û 6 ê zayînê de taxên Rojavayê gund hatine avakirin û du dêr here ku yek ji wan digihê dua 540 piştî zayînê û ya biçûk jî digihê sedsala 7an. du keşîşxane û bircek heye, ji bilî stûnek ji bo îbadetê, ku dirêjahiya wê 8 metre ye.
=KTML_Bold=Brad di sedsala 7-an de PZ:=KTML_End=
Brad navendeke hecê ya rastîn bû, û nifûsa wê di sedsala heftemîn a zayînê de berfireh û zêde bû, û taxên wê bi toreke riyên navxweyî ve hatin girêdan ta ku ew bû navendek îdarî, çandinî û pîşesazî li tevahiya herêma Çiyayê Simeon, û genim û Bazirganiya zeytûnan tê de geş bû, ji bilî pêşveçûna pîşesaziyên çandiniyê yên wekî derxistina rûnê zeytûnê, ku heya roja me ya îro bi wê tê zanîn.
=KTML_Bold=Brad di sedsala 10-an de PZ:=KTML_End=
Di sedsala 10'an a zayînê de Brad veguherî navendeke parastinê ya Bîzansiyan û avahiyên wê yên olî veguherî kelehên şer ku tê de hêzên leşkerî bi cih bûne. goristan, yên herî bi nav û deng goristan, hemam û niştecihên Romayê ne, ku hemû jî ji serdema Romayê vedigerin.
Bi veguhestina cesedê Marmaron, parêzvanê Maronîtan li Lubnan, Rojhilat û cîhanê, ji bo Brad, mirovan dest pê kir ku berê xwe bidin Brad da ku pîroz bikin ew pîrozbahiya ku comerdiya wî li herêmê belav bûbû. Civaka Maronî û nûnerên mezhebên Xiristiyan ji bo bîranîna damezrînerê civaka Maronî li gundê Brad şahiyek mezin li dar xistin, ku ew roj bû bûyerek olî ya fermî ku ji bo wê merasîmên taybetî li gund têne lidarxistin.
Piştî dagirkeriya dewleta Tirk a li ser herêma Efrînê, kavilên Bradê bûn hedefa balafirên Tirk.
Evîn Îbiş
çavkanî: Kurdîpêdiya - wergera ji zimanê Erebî
[1]