=KTML_Bold=Mihemed Şêxo, Afirînerê Ay lê Gulê=KTML_End=
İkram Oguz
Roja 9ê Adarê salvegera koça dawîyê ya hunermende Kurd Mihemed Şêxo bû.
Mihemed Şêxo 29 sal bere, li Qamişloyê jîyan xwe ji dest dabû û li gorîstana Hilêlîyê hatibû definkirin.
Hunermendê qedirbilind weke her sal, îsal jî ji alîyê hinek hemwelatîyên wî va hate bibîranîn.
Roja 9ê Adarê bi sedan rewşenbîr û hunermendên Kurd, herwiha welatîyên Kurd gora Mihemed Şêxo zîyaret kirin û bi axaftinên xwe wefadarîya wîya ku ji bo huner û doza gele xwe kiribû anîn ziman.
Mixabin salvegera koça wî ya dawîyê û çalakîya ji bo bîranîna wî ya li Qamişloyê di medya Kurdî da zede cîh negirt.
Sedem vê yeke min xwest, dinav rûpelên NavKurdê da cîh bidim jîyan û hunera wî û bila ew weke denge xwe neye jibîrkirin…
Mihemed Şêxo kî ye?
Hunermendê Kurd Mihemed Şêxo di sala 1948an da li Başûrê Rojavayê Kurdistanê, li gundê Girbanîna ku girêdayî Qamişloyê ye tê dinê. Navê wî yê rastî Mihemed Salih Şêxmûs e.
Mihemed Şêxo wek mezinê yazdeh birayan, di malbateke feqîr û koçber da mezin dibe. Di zarokatîya wî da malbata wî ji gundê Girbanîna koçberî gundê Xecokê û ew jî li wir mezin dibe.
Malbata wî li gundê Xecokê mirêbetîyê dike. Ji bo vê yeke Mihemed Şêxo di sala 1959an da, yazdeh salîya xwe da dest bi xwendina dibistanê dike û sê sal şûnda dest jê berdide
Di xortanîya xwe da Şêxo gelek hunermendên Kurd nas dike û bi saya wan ew jî nêzikî karê muzîkê dibe. Di sala 1969an da êdî ew jî wek dengêbejeke Kurd stranan dibêje.
Dû ra diçe Lubnanê û di navbera salên 1969-72an da li Bêrûtê ji hunermendên pispor dersa mûzikê digre û li ser mûzîkê dixebite.
Di sala 1972an da bi hinek hevalên xwe ra li wir bi navê Koma Serkeftin komek muzîkê saz dike. Salek şûnda, di sala 1973an da derbasî Başûrê Kurdistanê dibe û di nav gelê xwe da wek hozan û şervan karê xwe dike.
Dû ra ji Başûrê Kurdistanê derbasî paytextê Surîyê, Şamê dibe. Li Şamê bi navê “Ay Gewrê” kaseta xwe ya yekemin derdixe.
Mixabin piştî derketina kasêta wî, dewleta Surîyê rihetîyê nade Mihemed Şêxo. Ji dewleta Surîyê zilm û zordarîyê dibîne û bi caran tê binçavkirin.
Ji ber zulma rejima Baas careke din berê xwe didê Başûrê Kurdistanê û tê di nav refên Peşmerge da cîhê xwe digre.
Bi têkçûna serhildana sala 1971 da ew jî ji Başûr derdikeve û derbasî Rojhilatê Kurdistanê dibe û li wir kaseta xwe ya duyemîn tomar dike. Li Rojhilatê Kurdistanê yazdeh salan dimîne û ji bilî karên xwe yên li ser muzîkê, çend salan jî weke mamoste dixebite
Lê Mihemed Şêxo li wir jî rehetîyê nabîne. Îjar rejima Îranê rê li ber wî digre, Mihemed Şêxo wek dijberê rejimê dihesibîne û di derheqê wî da biryara binçavkirinê digre.
Sedem vê yekê Mihemed Şêxo careke din derdikeve serê rê û dirban. Berê xwe dide Surîyê û li wir ji alî Kurdên Rojava va bi hezkirineke mezin tê pêşwazîkirin. Tekilîyên wî bi Kurdên Rojava ra xurt dibe. Dewlet ji tekilîyên wî û ji kar û xebata wî eciz dibe, wî binçav dike û davêje zîndanê.
Mihemed Şêxo di zîndanê da jî bêdeng namîne û kilam û stranên xwe yên herî baş jî di heps û zîndanan da dibêje.
Mihemed Şêxo di wan kilam û stranên xwe da derd û kulên gelê xwe û daxwaz û bawerîyên wan bi hunermendîya xwe tîne ziman.
Deng û avzên wî li çar parçeyên Kurdistanê belav dibe û kilam û stranên wî ji alî gelê Kurd va bi coş û hezkirin tên guhdarîkirin.
Mihemed Şêxo piştî berdana ji zîndanê vedigere Qamişloyê û heta sala 1988an li wir gelek berhemên nû diafirîne.
Mixabin di roja 9ê Adarê sala 1989an da jîyana xwe ji dest dide û diçe ser dilovanîya xwe.
Mihemed Şêxo bi eslê xwe Mihelmî bû. Bi stran û bi stîl û avazên xwe wî li ser muzîka Kurdî tesîreke gelek mezin kir. Bi kar û xebata wî muzîka Kurd dewlemend bû û kilam û stranên wî yên granbuha ji alîyê gelek stranbêjên Kurd va hatin gotin û şirovekirin.
Wî di jîyana xwe ya kin da 14 kaset amade kirin û wan pêşkêşî gelê Kurd kir.
Hemû kasêtên wî li gund û bajaran, li her çar parçeyên Kurdistanê belav bûn. Di bin şert û mercên xeter da hatin zêdekirin û gihîştin nav malê Kurdan. Hemû stranên wî ji alî Kurdên li seranserî dinê hatin naskirin. Stranên wî ya herî bi nav û deng, “Ay lê Gulê” ye ku, Kurdên ev stran guhdarî nekiribe û negotibe, nîne…
Di ser koça Mihemed Şêxo ya dawîyê da 29 sal derbas bû. Ew îro jî bi kilam û stranên xwe, bi deng û avazên xwe, di mal û dile hemû Kurdan da dijî û wê ji vir şûnda jî bijî…
Berhemên Mihemed Şêxo yên bijarte:
Ay Gewrê
Cana min/Sînem
Koçê Me Barkir
Gulîzar
Ey Felek/Kewê
Ême
Dil Perîşanım
Nesrîn
Ay Lê Gulê
Nalinêk[1]