=KTML_Bold=Heywax heyfa hin rewşenbîrên kurd=KTML_End=
=KTML_Underline=Yaşar Eroglû=KTML_End=

“Divê em ji rastiyê netirsin û em ji eşkerekirina wê jî fedî nekin.” ev gotina nivîskarê kurd Helîm Yûsiv ji bo min jî bû distûr ku ez vê nivîsarê binivîsim.
Gotareke #Helîm Yûsiv# di 18-06-2023’yan de, di malpera Diyarname.comê de hatiye weşandin. Daneyên di vê gotarê de hatine eşkerekirin bûn sedem ku ez van rêzikan binivîsim. Tenê ne ew, hin kesên xwe eynika dêwan de dibînin lê di rastiyê de pir piçûk in, ev gotara Helîm Yûsiv di watshapa xwe de wekî mînaka rastiyê belavkirine, di nîqaşên me de ev gotar parastine û ez bi fêmnekirina vê gotarê ve sûcdar kirime jî bûne sedem ku ez vê nivîsarê binivîsim. Ji ber wê jî ev rexne û nirxandina min ne tenê ji bo Helîm Yûsiv e, herî kêm bi qasî Helîm Yûsiv û ji Helîm Yûsiv zêdetir ji bo wan e jî.
De ka bi xêr û silamet em dest pê bikin.
Di serî de ez diyar bikim daneyên Helîm Yûsiv rast in, ez ji bo derewbûna wan rexne û nirxandinê nakim. Eger Helîm Yûsiv wan dispêre palpişt û mesnetên ku em jî gelekên wan dizanin, nexwe daneyên wî mîna şîrê dayikan rast û helal in, ji bilî çendên nerast. Pirsgirêk di şîrovekirin û nirxandina wan de ye. Dema Marx diyalektîk ji Hegel girtibû ew red nekiribû, gotibû, “Diyalektîka Hegel li ser serê xwe bû, min li ser piyan da rûniştandin.” A Helîm Yûsiv lê qelibiye jî eynî ew e; nirxandin û şîroveya wî ne rast e, lingên wê na, serê wê li erdê ye. Bi texmîna min ev nivîs, di demeke hestên wî bilindbûyî de nivîsiye, belkî wê demê ne tenê şîroveyên wî, lingên wî bixwe jî ji erdê qut bûne.
Navê gotarê ‘Li Rojava kêra asîmîlasyonê gihîştiye hestî’ ye. Lê palpiştên ku Helîm Yûsif dane pêş bi Rojava û pergala Rojava re eleqeya wan nîn e. Yûsif wiha dibêje, “Li rojavayê Kurdistanê piştî 2012’yan li dijî biryara kurdî bibe zimanê perwerdê li dibistanan, berî her kesî bi awayekî girseyî kurd daketin kolanan û ev biryar redkirin û beşekî mezin zarokên xwe neşandin dibistanan.” Gelo em şaş dizanin an Helîm Yûsiv rastiyan tehrîf dike bi rastî ez mat dimînim. Di sala 2012’an 19’ê tîrmehê de gelê Rojava serî qeyrana rejîmê rakir û gav bi gav pergala xwe ava kir. Vê pergalê di serî de xweseriya demokratîk ava kir, di bin banê wê de perwerdeya bi zimanê kurdî li dar xist, aborî û pergala parastinê pêk anî. Ji bo ev pergal têk neçe têkoşîneke dîrokî da û xwîna bi deh hezaran fedayiyan axa Rojava hat avdan. Piştî zanîngeh, dibistan û saziyên zimanê kurdî, navendên çanda kurdî li her derê ava bûn, gelo ew kurdên biryara perwerdeya bi zimanê kurdî bi girseyî red kirin û daketin kolanan bûn hilm, ji holê rabûn? An di bin banê pergala xweseriya demokratîk de yên zarokên xwe dişînin dibistanan û gava hewce bike heman zarokên xwe dişînin ji bo parastina ax û pergala Rojava dîsa ew in? Lê Helîm Yûsiv hema di bin de dide xuyakirin ku ew aîdî şoreşa Rojava nîn in, ew ên Helîm Yûsiv ji wan re dibêje gel, gel jî nîn e, dijmin û sondxwariyên şoreşa Rojava ne. Serê Helîm Yûsiv tev li hev e. Reş û spî di heman rengî de dibîne. Divê Helîm Yûsif xwedî niyeteke xirab nebe, ez texmîn nakim wisa be, divê vê nakokiyê bibîne.
Yûsiv dibêje, “Hinek ji wan di pesindana nivîsandina xwe ya bi erebî de ketine pêşbaziyê. Gava ev kes dibin mêvanên televizyonên erebî, zimanê erebî wekî zimanê xwe yê dê bi nav dikin. Van salan têgeheke nû anîne holê, ew jî ev e “Zimanê min ê dayikê ê duyem erebî ye”. Meriv ji van hevokan re çi bibêje, hişê meriv disekine, mat dimîne. Bername, plansazî û hewldanên pergala Rojava li holê ne. Helîm Yûsiv qet wan nahesibîne, ketiye pey nivîskar û kesên dilê xwe dibijînin zimanê erebî, di eslê xwe belkî kurd bin lê bi kurdan û kurdî eleqeya wan nemaye. Weke Îzet Altinmêşe, Rûhî Sû, Yılmaz Erdogan, Ferît Melen, Kamran Înan; nivîskar, stranbêj û siyasetmedarên mîna wan turkîze bûne.
Mînaka wî ya herî şênber jî Selîm Berekat e. Wiha derpêş dike, “Ji bo bidestxistina herêmên rojavayê Kurdistanê, piştî paşvekişandina hêzên rêjîmê, Selîm Berekat “tenê Artêşa Azad ya Sûrî” xwedî wî mafî dibîne ku dest deyne ser hemû herêmên rojavayê Kurdistanê û “Partiya Karkerên Kurdistanê” wekî “partiya Baas ya Kurdistanê” bi nav dike û dibêje ew naxwazin ev Baasiyên kurd peykerên diktatorekî (Hafiz Elesed) bi peykerên diktatorekî din (Abdullah Ocalan) biguherînin”. Bi rastî dixuyê ku Helîm Yûsif ev nivîs bi hişekî zelal û hemdekî li ser xwe nenivîsiye. Bixwe dibêje ew dijminê şoreşa Rojava ye lê dizivire gihîştina kêrê li hestî li Rojava mînaka Selîm Berekat nîşan dide. Rojava bi Selîm Berekat pênasekirin karê hişê zelal nîn e. Ew çi şîr e didoşî, ew çi bişkul e dixî nav. Wekî ku meriv Ziya Gokalp ji bo mînaka têkçûna kurdî û serkeftina tirkî nîşan bide bê wate û bê mesnet e.
Mînak û daneyên Helîm Yûsiv rast in, kes nikare înkara van rastiyan bike. Lê nirxandina wî bê serî ye. Ji ber ku serê nirxandinê nizanim di ku dera nirxandinê veşartiye. Mînakên Yûsiv dide ji aliyekî ve neçariya wî diderbirîne. Xwe xistiye nava geremola nakokiyan, avjenî dike, deriyê felatê nikare bibîne. Erê pirsgirêk heye lê wê çawa bê nirxandin û dahûrandin nizane, neçar e, bê mecal e. Divê baş bê zanîn ku bi van mînakan kes nikare mohra têkçûnê li Rojava bixe. Kêra gihîştiye hestî bi van mînakan nikarê bê îspatkirin. Dibe ku xirabûneke mezin hebe divê mînak ji navenda Rojava bên dayîn ne jî ji Ziya Gokalpê Rojava Selîm Berekat û Alayên Hemîdiyê yên Rojava ENKS’ê. Nabe Helîm Yûsiv nabe! Bi vî awayî teşhîskirina nexweşiyê nabe.
Di encamê de Helîm Yûsif ketiye nav nakokiyeke darîçav. Sernavê gotara xwe daniye, “Li Rojava kêra asîmîlasyonê gihîştiye hestî” lê di dawiyê de gotiye, “Li rojavayê Kurdistanê li ser asta elîte û nivîskariyê kêra asîmîlasyonê gihîştiye hestî û xwe berdaye nav mejî.” Na Helîm Yûsiv tu nikarî di nav rojê de xwe xerqî xewê bikî. Te ji bo giştî Rojava ew qas mînak dan, te kir ku dinya bi serê Rojava de anî xarê, niha wiha dibêjî. Çend rêzik şûnde dîsa berevajî gotinên xwe dibêje, “Yê ku bêje civaka me ya kurd li rojavayê Kurdistanê civakeke kurdewar e xwe dixapîne.” Wiha jî bê pîvanî nabe. Gelo te hiş biriye? Ligel êrîşên DAÎŞ’ê, dewleta tirk, siya mirin û mayînê her roj li ser wan e, axa xwe naterikînin, ziman û çanda xwe bernadin, tu ji wan re çawa dibêjî li Rojava civakeke kurdewar nîn e? Gelo pîvan û kêşana kurdewariyê bo te çi ye? Qusûrê nenêre tu ji bo kêmasiyekê nişan bidî, tiliya xwe li çavan re dikî, ka bû Helîm Yûsîf, hinek însaf û wijdan!
Gava min gotara Helîm Yûsiv xwend nêzî bîst sal berê dîsa di Diyarnameyê de, bi eynî uslûba wî ya perakende heqareta wî ya li Serokê Enstîtuya Kurdî ya Amedê Ebûbekîr Denîz (paşnavê wî belkî tam ne wisa be lê wisa di bîra min de maye) hate bîra min. Ebûbekîr Denîz gotarek nivîsîbû pêşniyar kiribû ku kurmancî û soranî bi demê re ji hev bandor bibin, jê zimanekî hevbeş derkeve. Helîm Yûsiv dev ji naveroka wê berdabû rasterast heqaret li kesayeta Ebûbekîr Denîz kiribû. Gotibû, ji serokê enstîtuyekî zêdetir dişibe dikandarekî û hwd. koroyeke rewşenbîr û nîvîskaran bi ser rexneya Helîm Yûsiv bê perwa Ebûbekîr Denîz ji fikrên wî zêdetir bi qilafet û şemala wî recim kiribûn. Min di Diyarnameyê de ev rewş rexne kir û hinekî dengên di vê meqamê de kêm bûn. Helîm Yûsiv îspat dike ku ji tiştekî bêhnteng be çavên xwe digire, bi tîr û kevan êrîş dike. Lê divê nivîskarek xwedî hin prensîpan be, nebe dîlê hestên xwe. Dibe ku Helîm Yûsiv ji hin kesan an saziyan hêrs bûye û bi wê lêzê rahiştibe tîr û kevana xwe.
Ji bo Helîm Yûsiv ew qas rexne bes in, berginda nirxandin û rexneya wî ew qas e.
Kesinan ev gotara Helîm Yûsiv li ser watshapa xwe parve kiribûn. Min bi wan re li ser gotarê nîqaş û rexne kir. Kesên ku gotar bi watshapê belav kiribûn li dijî rexneya min derketin. Min ji wan re got we gotar fêm nekiriye yan jî çeloxwarî xwendiye. Gotin me tam xwendiye, gotareke gelek di cih de ye, rastiyên Rojava tîne ziman, te fêm nekiriye.
Bi rastî ez mat mam, hê jî ez di wê baweriyê de me heta wê nîqaşê wan ev nivîs heta dawiyê nexwendibûn lê eger xwendibin dîsa jî wisa dibêjin hingê di sekn û pozisyona wan de pirsgirêk heye ku li cihekî şaş kar û bar dikin, qaşo Rojava û nirxên wê diparêzin.
Eger wan kesan ev hevokên ji dahûrandin û nirxandinên Helîm Yûsiv xwendibin û ev wekî rast û layiqî belavkirinê dîtibin di vir de problemeke îdeolojîk, siyasî û seknê heye:
“Yê ku bêje civaka me ya kurd li rojavayê Kurdistanê civakeke kurdewar e xwe dixapîne. …
Gav bi gav kurd ber bi tunebûnê ve diçin. ...
-Heyfa vî zimanê şêrîn.
-Heyfa keda hinekan!”
Em dev ji seranser nivîsa wî berdin tenê van hevokan bigirin bin mercekê tenê li gorî Helîm Yûsiv na, li gorî wan kesan jî şoreşa Rojava têk çûye, civaka Rojava têk çûye, ala têkçûnê li asoyê Rojava li ba ye.
Bi rastî jî heyfa hinekan, ne heyfa keda hinekan!
Ew hinek di cihê lêne qaşo nirxên Rojava diparêzin, ji bo nirxên ku li Rojava derketine qada cîhanê, serê xwe dişkênin. Weleh heyfa hinekan! Xwe sosretkirin, li erdê re kaşkirin mixabin divê ev qas beleş nebe!
Eger hê jî wisa difirin bila xwe ji nû ve ji her alî ve di ber çavan re derbas bikin
Gelo kêmasiyên Rojava nîn in? Piştî vê nivîsê û tevlêbûna wan êdî ne rast e ku meriv jê hêvî bike ku rexneyê wî/wan objektîf bin. Ji ber ku nirxandina nivîskar subjektîf û hestewar e, ji armaca rexneyê dûr e. Yên tevî rexneyên wî dibin jî rexne fêm nekirine eger tam fêm kiribin û dîsa jî beşdar dibin ew jî mîna Helîm Yûsiv sûbjektîf in.
Ev rastiyek e gerdûnî ye, divê rexne çêker, ji hestan dûr û objektif bin. Ma kî dikare ji vê rastiyê dûr bikeve û red bike?![1]