Gundê Mixaracê
Di warê navlêkirinê de:
Gundê Mixaracê ku yek ji gundên kevnare û dîrokî ye bi qasî 15 kîlo metreyan li başûrê bajarê kobanîya ser bi Rojavayê Kurdistanê dikeve. Di warê navlêkirinê wateya wê ya rastî tam nayê zanîn. Lê hinekî ta naskirin ku bi texmînan ji rêjeya li ser hilberînên çandiyê (ango bac) dihate ferzkirin, hatiye. Her wiha di hemû rewşan wekî ku tê zanîndi qeydên fermî yên dewletê e wekî rêveberiya Rewşa Sivîlî hatiye tomarkirin.
Dîroka gund:
Her çendî gundekarî kevnare bûye jî, lê wekî gundekî mîna hemû gundên bi normalî lê tê nêrîn. Ji her hingê ev gundî qedîm ya li ser xaka bajarê Kobaniyê re. Tê gotin ku dîroka vî gundî vedigere serdemên Romaniyan, tekeziya wê yekê ew e ku di gund de perestgehek heye ku bi awayekî xwezayî hatiye rûxandin. Hingê ev dever mîna devreke arkolojîk tê bi navkirin ji kevirên spî û bêyî karanîna adezeyan û bi pîşesaziyek bêkêmasî di kamilbûna endezyariyê de hatine çêkirin, ku derê kemerên geometrîk û xemlên hunerî yên pir xweşik in.
Li gund sê bîrên pir kevn ên li ser xetek nîv-rast hene, yek jê li aliyê rojavayê gund e, yê duyemîn li navendê, û yê sêyemîn jî li aliyê rojhilat. Li kêleka bîrê em dibînin jar an hewzek avê, û tê gotin ku ev goşt rengek cûda ji kevirên herêmê heye, ji ber ku ew rengê xwe digihîne rengê (hestî) û dirêjahiya wê nêzîkê 1.5 metre ye, firehiya wê jî nêzê 80 cm, dirêjiya wê nêzê 60 cm.
Wêne û Nîşan li wêneyên her du şêrên li ser perçê hene, ku di navbera wan de dîska rojê heye, tê gotin ku ev krater aîdî perestgeha kevnare ye û li kêleka bîrê hatiye veguheztin ?
Tête gotin ku li aliyê bakur şopên dêr an (perestgeh) hebû, û pirraniya xelkên gund ew dever zanibûn. Tête gotin ku dêr li ser xirbeyên perestgehê hatiye çêkirin, û her weha keleh ji kevirên perestgehê hatiye çêkirin, wate perestgeh, dûv re dêrek, paşê kelek.
Li nêzîkê cîhê kelehê li aliyê rojava, em komek Sarunjat dibînin, ku tê gotin (7) e, dema ku li aliyê rojhilatê gund em komek şikeftan dibînin.
Li aliyê bakur mîlek kevn hebû ku mirov wê ard hûr dikir û şahî dibihîst.
Erdnîgariya gund:
Sînorên wê li bakur bi gundê Tal Ghazal, ji rojava bi gundê Khazina û çandiniyên wê, ji başûr ve bi gundê Kofi, ji rojhilat ve bi gundê Debark ve, ji goşeya başûrê rojhilat ve bi goşkê ve têne girêdan. gundê Qishla, û ji goşeyê başûrê rojavayê gundê Qilij Weiran.
Erdên wê ji rojava heya çiyayê Qara Barkal deşt in û her tiştê din di navbera deşt û çiyayan de xwezayiyek erdnîgarî heye, li aliyê başûr em deştekê bi navê (Qûça Arkê Xet) dibînin li ser vê deştê em xêzek di formê de dibînin rêyek ji binî ve ber bi lûtkeyê ve ku tu carî neguheriye û di hemî demsalan de.Dêwiyê, em komek keviran dibînin û kortek heye ku wekî (Gola Qurt) tê zanîn, û li nêzîkê wê jî sarongek qulkirî dibînin. Em Qça Reş jî dibînin, lê li aliyê rojhilat em komek deştên ji bilindahiyên cihêreng dibînin, û li bakurê gund em geliyek mezin dibînin, ku tixûbê wî û gundê Tal Ghazal e, û vê geliyê berê zêdetirî pêncî sal berê bê navber li wê diherikî û naha di Dansalên barana giran û berfê de diteqe û av di wan de diherike.
Geliyek heye ku ji navenda gund derbas dibe û ber bi rojavayê gundê Xezneyê ve diçe. Bermayek nexişandî ya gund di rê de ji gundê Tal Ghazal û yek jî ji gundê Qishla re derbas dibe.
Di warê Perwerdehiyê de:
Dibistanek wê ya seretayî heye ku li aliyê bakurê gund e û komek ciwanên gund ji vê dibistanê di hemî warên zanistî, tiba dadrêsî, endezyarî, huner û zanistên mirovî, enstîtûyên giştî yên navîn û navîn de mezûn bûn, û hin hene zarokên wê yên ku ketin zanîngehan lê xwendina xwe ya zanîngehê neqedandin. Nifûs:
Nifûsa wê li dor (2500) kes e, di navbera niştecîh û koçberan de, û ew ji koka eşîrî ya eşîra Kitkan, Fakhd (Muskan û Quraish) in, û hin ji wan xwe neviyên (AlAikidan) Ham û Kara Muski dihesibînin , û ew ji neteweperweriya Kurdî ne û ji bav heta bapîrê bi zaravayê Karmanahi diaxifin û têkiliyên wan pir baş hene. Bi cîrantiyê re ji ber têkiliyên civakî, wekî xizm û zewac, û her weha giyanek evîn û tehemûlê. Tê gotin ku mirovên gund di rewşek aborî ya baş û aram de bûne.
[1][2]