عنوان: غار میرکلوس در هاودیان.
غار میرکلوس در رشته کوه برادوست و در پنج کیلومتری مشرف به روستای هاودیان از توابع شهرستان دیانا در استان #سوران# واقع شده است،
موقعیت مکانی استراتژیک و جذاب است. گفته می شود که قبلاً قلعه ای بر روی غار ساخته شده بود. میرکلوس یکی از فرمانروا سوران بودە که در دوره عثمانی در اوایل قرن چهاردهم بر این منطقه حکومت می کرد، بدین ترتیب بقایای قلعه، برج و شورا در این منطقه باقی مانده است، یکی از آنها غار میرکلوس در روستای هاودیان است، او همچنین پسرش را تشویق کرد که جانشین او شود، میر عیسی، پسر کلوس بیگ، بنیانگذار امپراتوری سوران بین قرن 14 و 15، اولین امپراتوری در منطقه و قدرت گسترده ای به دست آورد.
در این بارە امید قادر، محقق و معلم تاریخ سوران گفت: در قرون گذشته، فرمانرواهای متعددی بر #کردستان# حکومت می کردند که یکی از آنها فرمانروای سوران بودە که مدت ها حکومت کردە است، فرمانرواهای سوران برای محافظت از امپراتوری خود سعی در ساختن قلعه ها و برج ها داشتند و حتی از غارها  برای استراحت و جنگ استفاده می کردند، به عنوان مثال از غارهای میرکلوس، آکویان، بستون، دیان، زرگلی و بسیاری دیگر استفاده شده است، به عنوان مثال، غار میرکلوس در رشته کوه برادوست و تنها در پنج کیلومتری روستای هاودیان قرار دارد، و از بلندی به اطراف دشتادیان مشرف است و به عنوان ناظر منطقه عمل می کند.
وی گفت: این غارها و آثار تاریخی را نباید نادیده گرفت، بلکه باید مراقب آنها بود تا بتوان از آنها در زمینه باستان شناسی و گردشگری استفاده کرد، و برای جذب گردشگران و کسانی که مایل به بازدید از چنین مکان هایی هستند، به عنوان مثال برای محافظت از آنها و ارائه خدماتی مانند جاده ها و لوازم ضروری در اطراف غارها، و داخل غارهای باستان شناسی نباید توسط مردم اصلاح شود، برای اینکه ماهیت خود را از دست ندهند، تنها تیم هایی از کارشناسان باستان شناسی می توانند تحقیقات علمی انجام دهند.[1][2]