Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Avdel Elî Ebdo
15-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Çeto
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Ezêz
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Dawûd
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Azad Dexîl Tealo Xidir
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Benat
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Adî Cirdo Hisên
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Ado Îdo Qasim
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Qeseb
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Mihemedê Danîş
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jimare
Babet
  536,301
Wêne
  109,329
Pirtûk PDF
  20,199
Faylên peywendîdar
  103,576
Video
  1,529
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,197
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,705
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,966
عربي - Arabic 
30,217
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,853
فارسی - Farsi 
9,517
English - English 
7,525
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,644
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
347
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
71
Español - Spanish 
54
Polski - Polish 
54
Italiano - Italian 
51
Հայերեն - Armenian 
50
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
19
Norsk - Norwegian 
17
Ελληνική - Greek 
15
עברית - Hebrew 
15
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
9
Тоҷикӣ - Tajik 
8
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
5
Catalana - Catalana 
5
Čeština - Czech 
4
ქართველი - Georgian 
4
Srpski - Serbian 
3
Hrvatski - Croatian 
3
Kiswahili سَوَاحِلي -  
2
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Cebuano - Cebuano 
1
балгарская - Bulgarian 
1
हिन्दी - Hindi 
1
Lietuvių - Lithuanian 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,099
Şehîdan 
4,217
Enfalkirî 
3,326
Pirtûkxane 
2,749
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,261
Cih 
1,156
Belgename 
291
Wêne û şirove 
162
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,252
MP4 
2,511
IMG 
200,422
∑   Hemû bi hev re 
234,508
Lêgerîna naverokê
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna...
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere...
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BI...
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Piştî 19 rojan ji lêgerînê ...
Dîroka Keleh û Sûrên Amedê
Kurdîpêdiya bûye Kurdistana mezin, hevkar û arşîvkarên wê ji her alî û zaravayan hene.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
کرمانجی0
هەورامی0
لوڕی0
لەکی0
Zazakî0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Français0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Catalana0
Cebuano0
Čeština0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Lietuvių0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
балгарская0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ترکمانی0
हिन्दी0
ქართველი0
中国的0
日本人0
Dîroka Keleh û #Sûrên Amedê#
Nivîskar: Omer Dilsoz

Amed, wekî bajar xwedî dîrokeke bi qasî 8000 salan e û ji berê de bûye jîngeha mirovan. Jiyan li vî bajarî, ji roja ava bûye û heta îro, bênavber berdewam kiriye. Keleha Amedê mînaka herî baş a kelehên Kurdistanê ye. Keleha Amedê li ser rojhilatê platoya bazalt ya ku ji Çiyayê Qerejdaxê heta Çemê Dîcleyê dirêj dibe, cî digire. Dema avakirina sûran bi esehî nayê zanîn lê tê texmînkirin ku di salên 3000î yên Beriya Îsa de cara yekem di serdema Hûrî-Mîtaniyan de hatiye avakirin.
Keleha Amedê ji jor de wekî masîkartûxkê xuya dike û li ser sûrên wê şopên li dora 30 şaristaniyan hene. Bi rolyef û kîtabeyan hatiye xemilandin. Ji ber vê yekê ye ku Albert Gabrîel Keleha Amedê, wekî “Muzeya Kîtabeyan ya Servekirî” bi nav kiriye.
Keleha Amedê ji beşên keleha derve û keleha navîn pêk tê. Keleha navîn li rojhilata bakurê keleha derve cî digire. Piştî ku dema Romayiyan de sûrên niha hatin avakirin girîngiya keleha navîn zêde bûye û heta îro jî ev girîngiya xwe domandiye. Her dem wekî qada rêvebertiyê hatiye bikaranîn. Li vê qadê girê bi navê Amîda heye. Ev gir li Amedê cara yekem ji bo mirovan bûye warê jiyanê. Di lêkolînên arkeolojîk de, berhemên 8000 sal berê hatine dîtin. Dema avakirina sûran bi esehî nayê zanîn lê di dema Romayiyan de, di sala 349ê piştî mîladê ji hêla Constantînûsê IIyê ve hatine zexm û firehkirin. Bi vî awayî şiklê dawî yê Keleha Amedê derketiye holê. Piştî vê demê jî her şaristaniya ku li Amedê hukimdar bûye, beşên nû lê hatine zêdekirin û car caran jî, ji hêla van şaristaniyan ve kem û kortên wê hatine veçêkirin.
Her weh dirêjahiya sûran qasî 5.7 km ye. Bilindahiya wan jî 10 an 12 mîtro ye. Ber û pahniya wan jî 3 an jî 5 mîtro ye. Bi giştî 82 birc lê hene û ev birc xwedî planên cûr be cûr in. Hinekên wan gilover, hinekên wan çargoşe û hinek jî pirgoşe ne. Bircên herî bedew û girîng ev in:
Birca Xarpêtê
Birca Keçikê
Birca Şagirtê
Birca Hosta
Birca Nûrê
Li ser Keleha Derve (Amedê) çar deriyên Amedê hene. Ev derî di dîroka mîmariyê de xwediyê girîngiyekê ne û bi çar aliyan ve vedibin.
Li hêla bakur Deriyê Çiyê (Deriyê Xarpêtê)
Li hêla başûr Deriyê Mêrdînê
Li hêla rojava jî deriyê Rihayê
Li hêla rojhilat Deriyê Nû
Ji bilî van sûrên heyî sûreke din jî hebûye. Ev sûra duwemîn Sûrên Derve dorpêç dikirin. Ji çavkaniyên dîrokî tê zanîn ku di navbera her du sûran de valahiyek hebûye ku bi avê tijî bûye. Di serdema serwerê Eyûbiyan Melîk Kamîl de ev sûra duwemîn hatiye xirakirin û kevirên wê di zexmkirina sûra îro de hatine bikaranîn. Bermahiyên vê sûrê li hin ciyan têne dîtin…
ÇAVKANİ
https://www.yuksekovahaber.com.tr/yazi/2013-bila-bibe-sala-suren-amede-3035.htm
[1]

Ev babet 24 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 7
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî
Dîroka weşanê: 00-00-2023 (1 Sal)
Bajêr: Amed
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Kategorîya Naverokê: Edebî
Welat- Herêm: Bakûrê Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Mafê telîfê ji xwediyê gotarê bo Kurdîpêdiya hatiye veguhestin
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Evîn Teyfûr ) li: 11-08-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 11-08-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Evîn Teyfûr ) ve li ser 30-08-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 24 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CİVAKÎ
Kurtelêkolîn
12 salên li ser xeta jina azad
Kurtelêkolîn
Aloziya Sûriyeyê derbasî sala xwe ya 14’an bû-1
Jiyaname
Narin Gûran
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Kurtelêkolîn
Şoreş û Parastina Cewherî
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Erdal Kaya
Kurtelêkolîn
Meşa azadiyê û duriyanên 19’ê Tîrmehê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Jiyaname
Resul Geyik
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Kurtelêkolîn
Armanca dewleta Tirk doza Efrînê tesfiye bike
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike

Rast
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
09-08-2024
Aras Hiso
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
09-09-2024
Sara Kamela
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Piştî 19 rojan ji lêgerînê termê Narîna 8 salî hat dîtin
09-09-2024
Sara Kamela
Piştî 19 rojan ji lêgerînê termê Narîna 8 salî hat dîtin
Babetên nû
Jiyaname
Avdel Elî Ebdo
15-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Çeto
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Ezêz
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Dawûd
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Azad Dexîl Tealo Xidir
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Benat
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Adî Cirdo Hisên
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Ado Îdo Qasim
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Qeseb
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Mihemedê Danîş
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jimare
Babet
  536,301
Wêne
  109,329
Pirtûk PDF
  20,199
Faylên peywendîdar
  103,576
Video
  1,529
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,197
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,705
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,966
عربي - Arabic 
30,217
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,853
فارسی - Farsi 
9,517
English - English 
7,525
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,644
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
347
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
71
Español - Spanish 
54
Polski - Polish 
54
Italiano - Italian 
51
Հայերեն - Armenian 
50
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
19
Norsk - Norwegian 
17
Ελληνική - Greek 
15
עברית - Hebrew 
15
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
9
Тоҷикӣ - Tajik 
8
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
5
Catalana - Catalana 
5
Čeština - Czech 
4
ქართველი - Georgian 
4
Srpski - Serbian 
3
Hrvatski - Croatian 
3
Kiswahili سَوَاحِلي -  
2
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Cebuano - Cebuano 
1
балгарская - Bulgarian 
1
हिन्दी - Hindi 
1
Lietuvių - Lithuanian 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,099
Şehîdan 
4,217
Enfalkirî 
3,326
Pirtûkxane 
2,749
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,261
Cih 
1,156
Belgename 
291
Wêne û şirove 
162
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,252
MP4 
2,511
IMG 
200,422
∑   Hemû bi hev re 
234,508
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CİVAKÎ
Kurtelêkolîn
12 salên li ser xeta jina azad
Kurtelêkolîn
Aloziya Sûriyeyê derbasî sala xwe ya 14’an bû-1
Jiyaname
Narin Gûran
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Kurtelêkolîn
Şoreş û Parastina Cewherî
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Erdal Kaya
Kurtelêkolîn
Meşa azadiyê û duriyanên 19’ê Tîrmehê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Jiyaname
Resul Geyik
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Kurtelêkolîn
Armanca dewleta Tirk doza Efrînê tesfiye bike
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Enfalkirî - Bajêr - Kifrî Enfalkirî - Cureyên Kes - Enfakirin Enfalkirî - Cureyên Kes - Qurbaniyên Enfalê Enfalkirî - Girtîgeh - Nuqra Salman Enfalkirî - Laş hat dîtin? - Na (li gorî qeydkirinê - rastkirina vî babetî) Enfalkirî - Netewe - Kurd Enfalkirî - Qonaxên Enfalê - Enfal 3 (Germyan)

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 2.813 çirke!