=KTML_Bold=Mîta cîhana cîhanê Omarkhali (Usoyan) H. R.=KTML_End=
=KTML_Bold=YAZIDI ÇÎROK. ANALYISIS BİXWÎNE YAZIDISM, AHL-HAQQ Û ZAROSTRIYA=KTML_End=
Sedemên sereke yên deryaya kozmogonyiyê afirandina afirandina navenda cîhanê, ku pir caran bi navê Navenda Cîhanî tê gotin û ev cihekî pîroz e. Bi vê axê di axa cîhanê de derbas dibe, bi vî rengî erd û mirovê bi ezman û Afirîner ve girêdayî ye. Dibe ku di vê baweriyê de di baweriya kevneşopî de gelên Asyayê, li çiyayî, çiyayê, stûngehê, textê Xudanê, Dara Xweserî ye. Li gor mîtên #êzîdî# , cihekî taybetî ye ku Tree Tree navê Dara Herherê
Di yazidîzmê de ev efsaneyê heye ku pêşiya afirandina dinyayê, ku dibêje ku di destpêkê de deryaya mezin a mezin bû û li navenda golê ya deryayê (Vai Hererê) mezin bû. Li ser bird like white white (Nûr) rûniştin, û ew Xwedayê xwe (Xwedê) bû. Jibraîl (Jibra'îl), di heman demê de rêbazên din li dara dorpêçê bû, li ku derê Xwedê bû, lê Jibrail nizanibû ku kêfa wî yê ku ew bi kar anîn û bi kar tînin bikaranîna Saksena milyaket (Melek de Equidade de êxisin) nayê zanîn ku Peyvek mezin a pîvanek mezin (Hin bi rêya rêya jib-Raila rêya Tausi Malak) nas dikin. Ev efsaneyê min bihîst ku ji gotinên çend Êzîdiyan ji Ermenistan, Îraq û Tirkiyê re tomar kir.
Dara Hererê
Ev dinya behr bû. Dareke di
nîveka dinyayê da bû. Digotinê
«Dara Herherê». Xudê bi şiklê
teyrî hate ser vê Darê dana. Go,
Cibraîl hate miqabilî Wî sekinî.
Hingê melayîka Xudê û yek-û-du
nedinasîn. Cibraîl hat li ber dana.
Go, Xudê gotê: «Tu kî yî û ez kî
me?». Go, wî (Cibraîl) gotê:
«Tu tu yî, ez ez im». Wextê gotê:
«Tû kî yî, ez kî me?» û gotê:
«Tu tuyî, ez ez im», go: «Ezê tiştekî
deme te. Here, ba vê qulînçka
dinyayê dane». Mesele, xerbê
dinyayê danê. Yenî dibêjin, heta
ev dinya cebirand her çar aliyê
kir, bir alîyekî dinyayê danaye.
Ew Cibraîl bû.
Hingî Cibraîl hatiye nik Melek
Şêxisin û jê pirsiyar kir, go:
„Teyrekî ser vê darê wekî
Nûrekê pirsyarê ji min diket,
dibêjite min: «Tû kî yî, ez kî
me?» [Melek Şêxisin] go: «Tu çi
dibêjî?» [Cibraîl] go: «Ez
dibêjimê: «Tu tu yî, ez ez im».»
Go: «Na!» Go: «Em ji wî Nûrî
hatine xuliqandin. Ew Xudayê
me ye!» Go: «Bêje: ‘Tu Xuliq î,
ez mexlûq im’.»
Vêja wextê Cibraîl çû dana,
[Xudê] gotê: «Tu kî yî, ez kî
me?». Cibraîl hingî gotê: «Tu
Xaliq î, ez muxlûq im». [Xudê]
gotê: «Rehme li Seydeyê te!»
Yenî, Şex Hesen hostayî bo
Cibraîl kir. Vêja hingî dinyayê çêkir.
Bêje Daniya dara li navenda cîhanê zêde dibe ku di binê Êzîdî ya baweriyê de
(Du'a Baweriyê, 5-7 sisiyan), li ku derê wekî dar, tête diyar kirin,
Her nod û neh hezar salî darek jê mekanê wî ye.
Ew bû dara bi nav xewa
Serî li xwar rehêt wê li hewa
Meleka rahişt nûra li sere sera.
Ew bû dara bi nav xeware
Kok li hewa serî li xware
Ji qudretê av vedixware.
[1]