Beşa Pêncemîn: #Kobanî# û Cîhan - Helwestên Navneteweyî û Medyayê
Dema ku şerê Kobanî dest pê kir, di destpêkê de xuya bû ku cîhan bêdeng temaşe dike. Bajarokê piçûk û dorpêçkirî, ku li ser sînorê Tirkiyeyê ye, rojane dihat bombebaran kirin, û şervanên wê, hem mêr û hem jî jin, li ber artêşa çekdar a DAIŞê paşve dikişiyan. Li aliyê din, Tirkiye sînorên xwe digirt, alîkariyan asteng dikir û xwepêşandanên hevgirtinê tepeser dikir. Di vê navberê de, çavên cîhanê li ser beşên din ên şerê Sûriyeyê bûn, di heman demê de Kobanî bi tena serê xwe xwîn dirijand.
Lê zû rewş dest pê kir biguhere. Dîmenên şervanên jin, wêneyên cenaze û wêraniyê, û weşanên zindî yên şer li ser dezgehên medyayê yên herêmî û navneteweyî hemî raya giştî tevlihev kirin. Dezgehên medyayê yên sereke yên wekî BBC, CNN, Al Jazeera, û dezgehên Ewropî dest bi şopandina berfireh a şer kirin, û Kobanî bû sembola berxwedana mirovan li hember terorîzmê. Wêneya keçek ku bi tifinga xwe di nav kavilan de li kolanekê radiweste, bû sensasyonek cîhanî, mîna ku tevahiya çîrokê kurte bike.
Zextên medyayê û raya giştî li Ewropa û Dewletên Yekbûyî hikûmetên Rojavayî han dan ku tevbigerin. Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê ji bo piştgiriya hêzên YPG/YPJ yên li ser erdê dest bi êrîşên hewayî kirin, û bi awayekî nerasterast koordînekirî, alîkarî ji hewayê ve hatin avêtin nav bajêr. Her çend ev piştgirî di destpêkê de sînordar bû jî, di dema şer de xalek werçerxê ya rastîn nîşan da. Yekîneyên Parastinê, ku bi çekên sivik li dijî tankan şer dikirin, piştgiriyek girîng a psîkolojîk û operasyonel wergirtin, ku beşdarî paşvekişandina pêşveçûna hovane ya DAIŞê bû.
Ji aliyê din ve, Tirkiye di rewşek dijwar de bû. Redkirina wê ya piştgiriya Kobaniyê, û heta astengkirina ketina dilxwaz û dermanan ji sînorê wê, rexneyên berfireh kişand, hetta ji hevalbendên xwe yên NATOyê jî. Wisa xuya bû ku ew tercîh dike ku bajar bikeve bin kontrola hêzên Kurd ên bi ramana rizgariyê. Vê helwestê nakokiya di navbera dewleta Tirk û gelê Kurd de li hundir û derveyî Tirkiyeyê kûrtir kir û hêrs li deverên Kurdî yên wekî Amed û Mêrdînê ji nû ve gur kir.
Li Ewropayê, xwepêşandanên girseyî ji bo piştgiriya Kobaniyê pêk hatin. Civakên Kurd, çalakvanên çepgir û femînîst beşdarî vê kampanyaya hevgirtinê bûn. Bajarê piçûk li meydan û parlamentoyan bû mijara axaftinê. Di heman demê de, kampanyayên belgekirin û parêzvaniyê li ser medyaya civakî derketin holê, û platformên dîjîtal beşdarî şikandina dorpêça medyayê û gihandina dengê Kobaniyê bo cîhanê bûn.
Hêdî hêdî, cihê Kobaniyê di vegotina navneteweyî de guherî: ji bajarekî nepenî li bakurê Sûriyeyê bû sembolek gerdûnî ya berxwedana gelêrî û qehremaniya jinan. Niştecihên wê ne tenê di parastina bajarê xwe de, lê di heman demê de di ferzkirina vegotina xwe li ser medyaya navneteweyî û siyaseta navneteweyî de jî bi ser ketin. Bi vî awayî, Kobanî ne tenê li ser erdê, lê di hişmendiya gerdûnî de jî bû meydanek şer.
=KTML_Bold=Çavkanî:=KTML_End=
1. Navenda Omran bo Lêkolînên Stratejîk. Kobanî: Ji Berxwedanê heta Ji Nû Ve Avakirinê.
2. Dîrok û Pêşveçûna Bajarê Kobanî.
[1]