Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Derbarê Kurdipediyê de
Arşîvnasên Kurdipedia
 Lêgerîn
 Tomarkirina babetê
 Alav
 Ziman
 Hesabê min
 Lêgerîn (Bigerin)
 Rû
  Rewşa tarî
 Mîhengên standard
 Lêgerîn
 Tomarkirina babetê
 Alav
 Ziman
 Hesabê min
        
 kurdipedia.org 2008 - 2025
Pirtûkxane
 
Tomarkirina babetê
   Lêgerîna pêşketî
Peywendî
کوردیی ناوەند
Kurmancî
کرمانجی
هەورامی
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
עברית

 Zêdetir...
 Zêdetir...
 
 Rewşa tarî
 Slayt Bar
 Mezinahiya Fontê


 Mîhengên standard
Derbarê Kurdipediyê de
Babeta têkilhev!
Mercên Bikaranînê
Arşîvnasên Kurdipedia
Nêrîna we
Berhevokên bikarhêner
Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
Alîkarî
 Zêdetir
 Navên kurdî
 Li ser lêgerînê bikirtînin
Jimare
Babet
  585,155
Wêne
  124,131
Pirtûk PDF
  22,098
Faylên peywendîdar
  125,996
Video
  2,193
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
316,947
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
95,577
هەورامی - Kurdish Hawrami 
67,732
عربي - Arabic 
43,964
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
26,635
فارسی - Farsi 
15,768
English - English 
8,529
Türkçe - Turkish 
3,830
Deutsch - German 
2,031
لوڕی - Kurdish Luri 
1,785
Pусский - Russian 
1,145
Français - French 
359
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
92
Svenska - Swedish 
79
Español - Spanish 
61
Italiano - Italian 
61
Polski - Polish 
60
Հայերեն - Armenian 
57
لەکی - Kurdish Laki 
39
Azərbaycanca - Azerbaijani 
35
日本人 - Japanese 
24
Norsk - Norwegian 
22
中国的 - Chinese 
21
עברית - Hebrew 
20
Ελληνική - Greek 
19
Fins - Finnish 
14
Português - Portuguese 
14
Catalana - Catalana 
14
Esperanto - Esperanto 
10
Ozbek - Uzbek 
9
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Srpski - Serbian 
6
ქართველი - Georgian 
6
Čeština - Czech 
5
Lietuvių - Lithuanian 
5
Hrvatski - Croatian 
5
балгарская - Bulgarian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
हिन्दी - Hindi 
2
Cebuano - Cebuano 
1
қазақ - Kazakh 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Jiyaname 
3,579
Cih 
1,176
Partî û rêxistin 
31
Weşanên 
115
Wekî din 
2
Wêne û şirove 
186
Karên hunerî 
2
Nexşe 
3
Navên Kurdî 
2,603
Pend 
24,978
Peyv & Hevok 
40,784
Cihên arkeolojîk 
63
Pêjgeha kurdî 
3
Pirtûkxane 
2,822
Kurtelêkolîn 
6,827
Şehîdan 
4,558
Enfalkirî 
4,866
Belgename 
317
Çand - Mamik 
2,631
Vîdiyo 
19
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Helbest  
10
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
1,483
PDF 
34,734
MP4 
3,835
IMG 
234,197
∑   Hemû bi hev re 
274,249
Lêgerîna naverokê
Batman
Pol, Kom: Cih
Zimanê babetî: Türkçe - Turkish
Zanyarîya me ji bo hemî dem û cihan e!
Par-kirin
Copy Link0
E-Mail0
Facebook0
LinkedIn0
Messenger0
Pinterest0
SMS0
Telegram0
Twitter0
Viber0
WhatsApp0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0
Batman
Batman
#Batman#, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan bir ildir.

İlin nüfusu 654.528'dir. Bu nüfusun %84,27'i şehirlerde yaşamaktadır. İlde km²'ye 139 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 722'dir.) İlin yüzölçümü 4.477 km²'dir. İl merkezinin denizden yüksekliği 560 metredir.

2020 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber toplam 6 ilçe, 11 belediye, bu belediyelerde 136 mahalle ve 283 köy vardır.

1990 yılına kadar Siirt iline bağlı olan Batman, 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Beşiri, Kozluk ve Sason ilçeleri Siirt'ten, Hasankeyf ve Gercüş ilçeleri ise Mardin'den alınıp Merkez'e bağlanarak Türkiye'nin 72. ili olmuştur.

Batman'ın plaka numarası 72'dir.

=KTML_Bold=Tarihçe=KTML_End=
Batman tarihi itibarıyla yeni bir şehir olmasına karşın yerleşim alanında kurulan şehirlerin tarihi Sümerlere kadar uzanır. İluh Tepesi'nin bulunduğu alanda bir Sümer şehir yerleşiminin bulunduğu, ancak bataklık bir arazi üzerine kurulu olduğundan şehrin zaman içerisinde yeraltına göçtüğü düşünülmektedir. Ayrıca İluh Tepesi olarak adlandırılan Arazi, araştırmalar sonucunda doğal olmadığı ve yapay bir tepe olduğu kanıtlanmıştır. Batman'ın adını batmak teriminden bu nedenle almış olabileceği düşünülmektedir. 1940 yılında Batman civarında petrol bulunmuştur.

=KTML_Bold=Batman Saat Kulesi=KTML_End=
Kule saatine yakın çekim
Batman Saat Kulesi, Batman ilinin Merkez ilçesinde bulunan saat kulesi. Batman-Sanat Sokağı ile Edip Solmaz bulvarının kesiştiği noktada yer alan kule Batman'ın simgelerinden biridir. İki katlı kulenin giriş katında dairesel kemerler yer almakta, üst katta dairesel kemerlerle çevrili dairesel kadranlar yer almaktadır. Kule 2003 yılında dikilmiştir.

=KTML_Bold=Coğrafya=KTML_End=
İklim
Batman'ın iklim özellikleri Güneydoğu Anadolu Bölgesinde oluşundan dolayı genel anlamda Uzak Akdeniz İklimi kapsamındadır. Yıllık ortalama yağış miktarı 750–1000 mm civarındadır. Kışlar bazen sert ve soğuk geçmektedir. 1 Ocak 2007 tarihinde termometreler -24 dereceyi göstermiştir. İlkbahar aylarında Beşiri ve Batman ovalarında bol otluk olup İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesinden mevsimlik Küçükbaş ve Büyükbaş Hayvan besiciliği göçü almaktadır. Ölçülen en yüksek sıcaklık 48.8 derece ile 10 Temmuz 1962'de kayda geçmiştir.

Yazlar sıcak geçmektedir. Yaz aylarında bazen şiddetli yağışlarda görülmektedir.

=KTML_Bold=Dağlar=KTML_End=
Sason Dağları (Aydınlık Dağları) - 2500 m
Mereto - 2967 m
Kuşaklı Dağı - 1947 m
Avcı Dağı - 2121 m
Meydanok Tepesi - 2042 m
Kortepe - 2082 m
Raman Dağı - 1288 m

=KTML_Bold=Akarsular ve göller=KTML_End=
Batman Çayı
Dicle Nehri
Garzan Çayı
Kırkat Göleti
Kozluk Ceffan Göleti
Göletler
Gercüş - Kırkat Göleti (sulama)
Kozluk Ceffan Göleti (elektrik)
Batman-Güvercin Göleti (sulama)
Batman Baraj Gölü (sulama, elektrik)

=KTML_Bold=Ekonomi=KTML_End=
Doğu şehirlerinin birçoğunda olduğu gibi Batman'da da ekonomi genel olarak tarım ve hayvancılık üzerine bulunmaktadır. Son yıllarda Organize Sanayi Bölgesi'nde yaşanan genişleme ile birlikte yüzlerce yeni tekstil işletmesinin açıldığı şehirde, Batman Ticaret ve Sanayi Odası (BATSO) verilerine göre 9 bin kişi tekstil atölyelerinde çalışmaktadır. Yine BATSO verilerine göre, şehirdeki Organize Sanayi Bölgesi'nde 55 işletme bulunuyor.

Türkiye'nin ilk petrol çıkarılan şehri olan Batman'da Batman Rafinerisi bulunmakta ve burada da 400'ü aşkın kişi çalışmaktadır.
TÜİK verilerine göre, yüzde 30,9 ile Türkiye'de işsizliğin en yüksek olduğu bölgede yer alan şehirler Mardin, Batman, Şırnak, Siirt'tir.

=KTML_Bold=Yönetim=KTML_End=
İllerde protokolde ilk sırada yer alan vali, merkezi yönetimi temsil eder ve cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Aynı seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclisleri oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, il genel meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca İl Genel Meclisi, bir yıl görev yapmak üzere kendi üyeleri arasından gizli oyla beş kişilik il encümenini seçer.

Merkezi yönetim, vali ve il müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Batman Valisi, Ekrem CANALP'tir. 12.5.2022/209 sayılı kararla Edirne Valisi iken bu göreve atanmıştır.[14] Terör soruşturması kapsamında İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alınan Mehmet Demir'in yerine Batman Belediyesi Başkan Vekili olarak da görev yapacaktır.

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Batman İl Genel Meclisi üye sayısı, 11'i AK Parti ve 11'i HDP'den olmak üzere 22'dir.
31 Mart 2024 yerel seçimlerinde Batman Belediye Başkanlığı'nı DEM Parti adayı Gülüstan Sönük, %64,52 oy oranıyla kazanmıştır.
2018 Türkiye genel seçimleri sonucuna göre Batman'ın Türkiye Büyük Millet Meclisindeki üyelerinin siyasi partilere dağılımı: 1 AK Parti ve 4 HDP.
2023 Türkiye Genel Seçimleri’ne göre Batman’dan TBMM’ye 5 milletvekili gönderilmiştir: AK Parti – Ferhat Nasıroğlu ve YSP – Keskin Bayındır, Zeynep Oduncu, Mehmet Rüştü Tiryaki, Nurten Ertuğrul.

=KTML_Bold=Yemek kültürü=KTML_End=
Batman ve yöresinde genellikle Güneydoğuya has bütün yemekler bulunmakta ve tüketilmektedir. Kebap ve sulu yemekler tüketim fazla olan yemeklerdir. Güveç (tirşik), mehîr, imam bayıldı (babağannûç), içli köfte (kutilk), şam böreği (şamborek), yeşil mercimek çorbası (şorbenîsk), kuru dolma (dolmê hışk), mirtoxe, gebol, avşork yörenin kendine has yemekleridir. Merkezde ünlü ciğerci, büryancı ve kavurmacılar bulunmaktadır. Tatlı olarak kadayıf, baklava gibi tatlılar tüketilmektedir. Hamur işleri olarak lahmacun tüketimi fazladır. Yöreye has yemeklerin sayısı oldukça fazladır.

=KTML_Bold=Ulaşım=KTML_End=
Batman'a Türkiye'nin her bölgesinden ulaşım mümkündür. Bölgenin birçok yerel otobüs firması ilk kalkış olarak Batman merkezi seçmekte bundan dolayı birçok firmayla ulaşım mümkündür. Batman Merkez ulaşımda bölgesine açılan bir noktadır. Havalimanı sayesinde hem batı illerine olan sefer artmış hem de fiyatlar azalmış durumda, hava yolu direkt bağlantı ile İstanbul, Ankara, İzmir ve yaz aylarında Antalya'ya ulaşım mevcuttur. Demiryolları bakımından meşhur Kurtalan Ekspresi'nin Kurtalan'dan önceki son durağıdır.

=KTML_Bold=Spor=KTML_End=
Ana madde: Batman'da spor
2021-2022 Sezonu sonunda, Futbol takımı Batman Petrolspor A.Ş., 2.Ligdedir. Hentbol erkekler süper liginde 1955 Batman Bld. GSK, 4.olmuştur. Futbol kadınlar 3.lig takımı 1955 Batman Bld.spor 2.lige çıkmıştır. Yine Batman Gençlikspor bölgesel ligden 2.lige çıkmıştır. BAL ve Kadın futbol 3.liginde birer takım yer almıştır. Bölgesel liglere katılan takım sayısı 4'tür. Batman BESYO, voleybol erkekler 3.liginde küme düşmüştür.

Ziraat Türkiye Kupası'nda 1955 Batman Bld.spor, ilk turda elenirken, Batman Petrolspor 4.turda Kasımpaşa'ya elenmiştir. Kadınlar Türkiye Kupası (kadınlar)'nda 1955 Batman Bld. GSK, yarı finalde Selka Eskişehir'e yenilerek Kupa 3.sü olmuştur.

Batman'ın önemli spor tesisleri: Yeni Batman Stadyumu (15.715), 19 Mayıs Kapalı Spor Salonu (2.000) ve Batman Atletizm Pisti (750)[1]
Ev babet bi zimana (Türkçe) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
Ev babet 3 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | Türkçe | https://tr.wikipedia.org
Faylên peywendîdar: 1
Gotarên Girêdayî: 9
Pol, Kom: Cih
Zimanê babetî: Türkçe
Bajêr: Batman
Beşek ji operasyonên Enfalê: Erê
Cih: Bajêr
Erdnîgarî: Berwar
Erdnîgarî: Li ser Çem
Qirkirin û sirgûnkirin: Erê
Welat- Herêm: Bakûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Kurdi- Kurmanci
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Sara Kamela ) li: 28-12-2025 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 28-12-2025 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 28-12-2025 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 3 car hatiye dîtin
QR Code
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.194 KB 28-12-2025 Sara KamelaS.K.
  Babetên nû
  Babeta têkilhev! 
  Ji bo jinan e 
  
  Belavokên Kurdîpêdiya 

Kurdipedia.org (2008 - 2025) version: 17.08
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.469 çirke!