دواڕۆژ، نوسینگەی هەولێر
پارێزگاری هەولێر ڕایدەگەیەنێت، لە 80% داهاتی سنووری پارێزگاری هەولێر دەچێتە ناو خەزێنەی وەزارەتی دارایی و لە ئەمساڵیشدا گەورەترین پڕۆژەی ئاوەڕۆ لە هەولێر دەچێتە بواری جێبەجێکردن.
نەوزاد هادی، پارێزگاری هەولێر بە دواڕۆژی ڕاگەیاند داهاتەکانی شارەوانی و ئاو و کارەباو هاتووچۆ و سەرجەم داهاتەکان، بەداهاتی خاڵە سنوورییەکانەوە لە سنووری پارێزگای هەولێریشەوە دەچێتەوە وەزارەتی دارایی، تەنها 20% دەچێتەوە فەرمانگەکانی هەولێر بەمەبەستی پێشکەشکردنی خزمەتگوزاریی بچووک.
نەوزاد هادی،ئەوەشی خستەڕوو، بەشێک لە داهاتی سنووری هەولێر و لەگەڵ ئەو نەوتەی دەکەوێتە سنووری پاڕێزگای هەولێر کە زۆربەی نەوتی هەرێمی کوردستان پێکدەهێنێت، لە دابینکردنی موچەو بودجەی بەکاربردن و خەرجی وەزارەتەکان بەکاردەهێنرێت.
پارێزگاری هەولێر، ئاشکرشیکرد، لە ئەمساڵدا لە چوارچێوەی وەرگرتنی قەرزێکی حکومەتی ژاپۆنی پڕۆژەیەکی گەورەی ستراتیژی ئاوەڕۆ لە هەولێر جێبەجێدەکرێت، بەمەش کێشەی زۆربوونی ئاوو لافاو لەو شارە کۆتایی پێدێت.
ناوبراو، وتیشی لە 44% ئاوارەکانی هەرێم دەکەونە سنووری شاری هەولێر، کە ژمارەیان نزیکە لە 700 هەزار کەس، بۆ ئەم مەبەستەش 15 ملیار دینارمان لە وەزارەتی کۆچ و کۆچبەرانی عێراق وەرگرتووە، لەگەڵ ئەو پارەی لە لایەن نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ عێراق خەرجدەکرێت، لە ڕێگای کەمپەکانەوە هاوکاری و خزمەتگوزاریی پێشکەشی ئاوارەکان دەکەن.
26-03-2017

یاریدەدەری بەڕێوەبەری گشتیی باجی هەرێمی کوردستان، دەڵێت: ئێمە دووەم سەرچاوەی کۆکردنەوەی داهاتین لە وەزارەتی دارایی، ئاماژەکان زۆر دڵخۆشکەربوون و گەیشتووینەتەوە بە ساڵی 2013، کۆی داهاتی باجی دەرامەت و خانووبەرە و میری گەیشتووەتە سەرووی 92 ملیار دینار.
عەلی عەبدولڕەحمان عارەب، یاریدەدەری بەڕێوەبەری گشتیی باجی هەرێمی کوردستان، لە میانی بەشداریکردنی لە گەشتی هەواڵەکانی نیوڕۆژی تۆڕی میدیایی ڕووداو، لەبارەی زیادبوونی داهاتەکانی نێوخۆی هەرێمی کوردستان، ڕایگەیاند: خۆشبەختانە حکومەتی هەرێمی کوردستان سیاسەتێکی تۆکمەی داڕشت لەدوای ئەو قەیرانەی بەهۆی دابەزینی نرخی نەوت لەدوای ساڵی 2013 و بڕینی بودجە ڕووبەڕووی بووەوە، کە توانی پێداچوونەوەیەک بە یاسای ڕسومات و باج بکات کە حکومەت پێویستە وەریبگرێت.
عەلی عەبدولڕەحمان، دەڵێت: بەپێی ئەو ئامارانەی کە ئێمە لە باجی دەرامەت و خانووبەرە لەبەردەستماندایە ئاماژەکان زۆر دڵخۆشکەربووینە بە بەراورد بە ساڵانی 2014 و 2015، ئەوەش جێی دڵخۆشییە بۆ هەموو لایەکمان.
بە گوتەی یاریدەدەری بەڕێوەبەری گشتیی باجی هەرێمی کوردستان گوتی ئەگەر بەراوردکارییەک لەنێوان داهاتی 2014 و 2015 بۆ ساڵی 2017 بکەین، دەتوانین بڵێین گەیشتووینەتەوە بەو داهاتەی کە لە ساڵی 2013 هەمانبووە، کە لەوکات پرۆژەی گەورە ئەنجامدراوە و لەسەر بنەمای ئەو پرۆژانە باجمان وەرگرتووە، ئەمڕۆ ئێمە گەیشتینەوە بە ژمارەیەکی زۆر باش تاوەکو مانگی 5ی 2017.
عەلی عەبدولڕەحمان، دەشڵێت: ئێمە دووەم سەرچاوەی کۆکردنەوەی داهاتین لە وەزارەتی دارایی، کۆی داهاتی باجی دەرامەت و خانووبەرە و میری تاوەکو مانگی 5ی 2017 گەیشتووەتە سەرووی 92 ملیار دینار.
سەبارەت بەو بڕیارانەی لەلایەن حکومەتەوە دەرکراون بۆ ڕێکخستنەوە و چاکسازی، تاچەند بووەتە بارگرانیی بەسەر هاونیشتمانیانەوە، عەلی عەبدولڕەحمان، دەڵێ: حکومەت بیری لەوەش کردووەتەوە کە بارگرانی لەسەر خەڵکی کەمدەرامەت نەکرێت، هیچ جۆرە باجێکیشمان لەسەر خەڵک زیاد نەکردووە، ڕەنگە کەمتریش لەو باجە وەربگرین بەراورد لەگەڵ بەغدا.[1]
ماڵپەڕی ڕووداو: 10-08-2017

بڕیارەکەی #وەزارەتی دارایی# هەرێمی کوردستان ئەمڕۆ سێشەممە بڵاوکراوەتەوە،
لە بڕیارەکەدا هاتووە، بڕیارماندا بە خەرجکردنی شایستە داراییەکانی وانەبێژان تەنیا ئەوانەی بە شێوەی هەمیشەیی دانەمەزراون، (جگە لە ڕۆژانی پشووی ئاسایی ساڵانە کە دەکاتە ڕۆژانی 11 بۆ 23ی 3 کە پشووی ساڵانەی خوێندنە لە بەهار لەگەڵ پشووی هاوینە) بەردەوام دەبێت بۆ ئەو ڕۆژانەی کە بە پشووی فەرمی هەژمارکراون بۆ مەبەستی خۆپارێزی لە ڤایرۆسی کۆرۆنا.
بەهۆی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆناوە، لە کۆتاییەکانی مانگی شوباتی ئەمساڵ ناوەندەکانی خوێندن لە هەرێمی کوردستان داخران و دواتریش بڕیاردرا بەشێوەی ئۆنلاین خوێندن بەردەوام بێت. بەپێی بڕیارەکەی وەزارەتی دارایی و ئابووری، وانەبێژان پارەی ئەو ماوەیەیان بۆ خەرجدەکرێت کە بەهۆی خۆپاریزی لە کۆرۆناوە پشوو ڕاگەیێندراوە.
ساڵی نوێی خوێندنی 2020 - 2021 نزیکبووەتەوە و #وەزارەتی پەروەردە#ی هەرێمی کوردستان بۆ دەستپێکردنەوەی خوێندن چەند ئەگەرێکی ئامادە کردووە، بە گوتەی د. سەیوان عەلی، بریکاری وەزارەتی پەروەردە، یەکێک لەو ئەگەرانە، دابەشکردنی پۆلەکانە بۆ دوو بەش و دەوام ببێت بە شەش ڕۆژ.

لە بری گەڕاندنەوەی مووچەی شەش مانگی ڕابردوو، ئەم مانگەش هەر پەڕڵەمانتارێک 8 ملیۆن و 200 هەزار دینار وەردەگرێت.
سەرەڕاى ئەوەى دەبووایە سەرۆکایەتى پەڕڵەمان و پەڕڵەمانتارانى کوردستان، بڕى 3 ملیار و 395 ملیۆن دینار بۆ حکومەت بگەڕێننەوە، بەڵام وەزارەتى دارایى مووچەى مانگى 5ى پەڕڵەمانتارانیش خەرج دەکات.
وەزارەتى دارایى حکوومەتى هەرێمى کوردستان، بڕیاریداوە ڕۆژى سێشەممە، ڕێکەوتی #27-06-2023#، هەر پەڕڵەمانتارێک بڕى 8 ملیۆن و 200 هەزار بخرێتە سەر هەژمارى بانکییەکەیان کە کۆى گشتى دەکاتە 581 ملیۆن و 600 هەزار دینارى مانگانە.

ڕۆژی سێشەممە، 30ی ئایاری 2023 دادگەی باڵای فیدراڵیی ئێراق لە بارەی درێژکردنەوەی تەمەنی پەڕڵەمانی کوردستان بڕیاریدا و ڕایگەیاند، درێژکردنەوەکە نادەستووری و نایاساییە و هەر بڕیار و یاسایەکیش لەو ماوەیەدا لە پەڕڵەمانی هەرێمی کوردستانی ئێراق دەرچووە، لە ڕووی دەستوورییەوە پووچەڵە.
دواى ئەو بڕیارە دەبوو دەستەی سەرۆکایەتیی پەڕڵەمان سەرۆک، جێگر و سکرتێر سەرجەم پەڕڵەمانتاران مووچەی شەش مانگ بۆ حکومەت بگێڕنەوە، کە مانگەکانی دوای درێژکردنەوەی تەمەنی پەڕڵەمان وەریانگرتبوو، کە بریتی بوو لە 3 ملیار و 395 ملیۆن دینار، بەڵام وەزارەتى دارایى بڕیاریداوە مووچەى ئەو مانگەش بۆ هەر 111 پەڕڵەمانتارەکە خەرج بکات. [1]

دواڕۆژ، عیسا عەبدولقەهار
لەم دیمانەیەی دواڕۆژدا، بەڕێوەبەری گشتی باج و خانووبەرەی هەرێم، ئاماژە به و ڕێکارە یاسایانە دەکات کە بۆ وەگرتنی باج دەگیرێنەبەر و دەڵێت ڕێگری دەکەین لە سەفەرکردنی ئه و خاوەن کۆمپانیایانەی باج نادەن.
ئه و بەرپرسەی #وەزارەتی دارایی و ئابووری# هەرێم ڕوونیدەکاتەوە، بەهۆی دواکەتنی بودجەی ساڵانەیان، کۆمپانیاکان بە بڕی یەک ملیار دینار سزادراون، دەڵێت نزیکەی هەشت هەزار کۆمپانیای وەهمی لە کوردستان هەن، هەروەها نزیکەی 600 کۆمپانیاش بەهۆی نەدانی باجەوە لە هەولێر و سلێمانی دراونەتە دادگا.
دواڕۆژ: چاکسازییەکان بۆ ڕێکخستنەوەی باج لە هەرێمی کوردستان بەکوێ گەیشتن و تائێستا ڕێژەی چەندی چاکسازییەکان جێبەجێکراون؟
کەمال وەرتی: چاکسازییەکان بە دیدگای ئێمە دەبێت لە کۆی سیستمی باج لە کوردستان بکرێت، تائێستا هەندێک چاکسازیمان کردووە بەڵام پێمانوایە بەشێک لە چاکسازییەکان پەیوەستن بە یاساو ڕێسا باوەکان و هەندێکی تریشیان پەیوەندییان بە میکانیزم و ئالیەتی ئامرازەکانی کارپێکردن لە بەڕێوەبەرایەتی گشتی باج و خانووبەرەی هەرێمەوە هەیە، ئێمە لە ماوەی ڕابردوودا کۆمەڵێک فەرمانبەر کە سەرپێچیان کردبوو، لێژنەی لێکۆڵینەوەمان بۆ پێکهێنان و ڕێکاری یاساییان بەرامبەر کرا و هەندێک لەوانە درانە دادگای نەزاهە و هەندێکی تریشیان ڕێکاری ئیدارییان بەرامبەر گیراوەتەوەبەر، بەڵام ئەوەی گرنگە ئه و چاکسازییانە بەردەوامیان دەبێت.
دواڕۆژ: ژمارەی ئه و فەرمانبەر و بەرپرسانە چەندە کە دراونەتە دادگا و چ جۆرە گەندەڵیەکیان کردووە و کەیسەکانیشیان بەکوێ گەیشتووە؟
کەمال وەرتی: ئەوانە ژمارەیەک لە فەرمانبەری باجەکان بوون، هەندێک کاری نایاساییان کردبوو، لەوانە بەشێکیان ڕێژەی وەرگرتنی باجی ساڵانەی خانوو و کۆمپانیایان کەمکردبووە، بەشێکی تریشیان باجیان زیاد وەگرتبوو، بۆیە ئێستا دراونەتە دادگا و لە قۆناخی لێکۆڵینەوەدان.
دواڕۆژ: ژمارەی ئه و کۆمپانیایانە چەندە کە بەهۆی دواکەتنی بودجە و نەدانی باجی ساڵانەوە دراونەتە دادگا؟
کەمال وەرتی: لە هەولێر 290 کۆمپانیا و لە سلێمانی 300 کۆمپانیا بەهۆی دواکەوتنی بودجەکانیان دراونەتە دادگا و لە ئەنجامی ئه و دواکەوتنەش بڕی یەک ملیار دیناریان وەکو غەرامەی دواکەتن لێ وەرگیراوە.
دواڕۆژ: ئێوە بەرنامەیەکتان هەبوو سەفەر له و کەسانە قەدەغە بکەن کە باج نادەن؟ ئه و بەرنامەیەتان جێبەجێکرد، ئێستا سەفەر لە چەند کەس قەدەغە کراوە؟
کەمال وەرتی: بەرنامەمان هەیە کە کۆمەڵێک پڕۆسەی ئیداری و ڕێکاری یاسایی دژی ئه و کەسانە بگرینەبەر کە باج نادەن، بەدڵنیایەوە ئه و بەڕێزانەی باج نادەن سەفەریان لێ قەدەغە دەکرێت، بەڵام ئەوە دوای ئەوەی کە هەندێک ڕێکاری یاسایی دژیان دەگیرنەبەر.
دواڕۆژ: بەپێی زانیاری و بەدواداچوونەکانمان، لە کۆی 25 هەزار کۆمپانیا نزیکەی هەشت هەزاریان باج نادەن، جگە لە ڕێگریی لە سەفەرکردن، چ ڕێکارێکی تری یاسایی بۆ وەرگرتنی باج دەگرنەبەر؟
کەمال وەرتی: ڕاستە نزیکەی 25 هەزار کۆمپانیا تۆمارکراون، بەڵام لە کۆی ئه و ژمارەیە 18 هەزار کۆمپانیا مەلەفیان هەیە لە بەڕێوەبەرایەتی گشتی باج و نزیکەی هەشت هەزار کۆمپانیاش هیچ مەلەفێکیان نییە و زۆربەیان کۆمپانیای وەهمین و بۆ مەبەستی تایبەت دروستکراون، لەوانە بۆ داخیل بوون لە تەندەرین یاخود هاوردەکردنی کاڵای تایبەت یاخود بۆ وەرگرتنی ناسنامەی ژووری بازرگانی و پیشەسازی یاخود بۆ وەگرتنی فیزای وڵاتان، بەڵام ئه و کۆمپانیا وەهیمانە بەڕێوەبەرایەتی گشتی تۆمارکردنی کۆمپانیاکان لێ بەرپرسە، چونکە هەر کۆمپانیایەک ئەگەر بۆ ماوەی سێ ساڵ خەسارەتی هەبوو، پێویستە پاکتاوبکرێت و نەینێرن بۆ باجەکان، ئه و مەفەلە مەلەفێکی گەورەیە و چارەسەرکردنێکی یاسایی پێویستە.
دواڕۆژ: ئه و پاداشتەی کە ساڵی پار سێ مانگ جارێک بە فەرمانبەران دەدرا، بڕیارێک هەبوو کە بڕەکەی زیاد بکرێت و ماوەی مانگەکانیش کەمبکرێتەوە؟ ئه و بڕیارە ئەمساڵ جێبەجێ دەکرێت؟
کەمال وەرتی: بەڵی بڕیاردراوە کە ڕێژەکەی زیادبکرێت و ماوەی مانگەکانیش کەمبکرێتەوە، پاداشتەکە لە سێ مانگەوە دەکرێتە دوو مانگ و ڕێژەکەشی لە 100 هەزار دینارەوە دەکرێتە 120 هەزار دینار، ئه و بڕیارە لەلایەن بەڕێز بریکاری وەزارەتی دارایی و ئابووری هەرێم دەرچووە و لە 1ی کانوونی دووەمی 2017ەوە جێبەجێ دەکرێت.
دواڕۆژ: بۆچی لە کوردستان باج کەم وەردەگیرێت، ئه و کێشەیە پەیوەندیی بە چیەوە هەیە؟
کەمال وەرتی: هۆکارەکان زۆر و فرە ڕەهەندن، یەکێک لەوانە کەمی کادری شارەزا و پسپۆڕە، هەروەها بوونی بیرۆکراتیەت و ڕێکاری ئاڵۆز، لەگەڵ نەبوونی چاوێری و بەدواداچوونی ورد و نەبوونی ڕوئیایەکی فراوان لەلایەن حکومەتی هەرێم، ئەوانە هەمووی هۆکارن، بۆیە کۆی سیستمی باج لە کوردستان لەژێر پرسیاردایە و پێویستە گۆڕانکاریی بکرێت، خۆشبەختانە حکومەتی هەرێم دەستیکردووە به و گۆڕانکاریانە و ئێستا لە ڕێگەی تیمی شارەزایانی لوبنانیەوە گۆڕانکاریی لە کۆی سیستمی باج لە کوردستان دەکرێت.
دواڕۆژ: لە ساڵی 2014 دا بڕی باج 200 ملیار دینار و لە 2015 دا بڕەکەی زیادبوو بۆ 210 ملیار دینار، لە ساڵی 2016دا ئه و ڕێژەیە چەندی زیادبووە و ئایا بۆ ئەمساڵ بەهۆی ئه و گۆڕانکاریانەوە ڕێژەکە زیاتر دەبێت؟
کەمال وەرتی: لە ساڵی 2016 دا کۆی باج نزیکەی 200 ملیار دینار بووە، بەڵام ئەگەر ئه و نەخشەڕێگایە جێبەجێ بکرێت ئەوا ڕێژەی باج زیاد دەکات نەک کەم، هەرچەندە ئەمساڵ کۆمەڵێک کۆمپانیا ئیفلاسیان کردووە، هەروەها کۆمەڵێک کەس وەکو پێویست داهاتیان نییە. لەلایەکی ترەوە نرخی خانوو بە ڕێژەی 50% کەمبۆتەوە، بەڵام پاڵپشت به و نەخشەڕێگایەی هەمانە، هەوڵ دەدەین ڕێژەی باج زیاد بکەین.
دواڕۆژ: چۆن مامەڵە لەگەڵ ئه و کۆمپانیایانە دەکرێت کە بۆ ماوەی چەند ساڵێک مۆڵەتی کۆمپانیا و کاریان نوێ ناکەنەوە؟
کەمال وەرتی: سەرەتا هەموو کۆمپانیا و خاوەن کارێک ئاگاداردەکرێنەوە، دواتر ئەگەر نەهاتن ئەوا تەقدیری ئیدارییان بۆ دەکەین، بەڵام ئەگەر هەر ئامادەنەبوو بێت ئەوا وەکو کۆمپانیاکانی تر سەفەریان لێ قەدەغە دەکرێت. هەرچەندە ئێمە کێشەیەکی ترمان هەیە ئەویش ئەوەیە تائێستا لە کوردستان کار بە یاسای ژمارە 113ی ساڵی 1982ی باج لە عێراق دەکرێت، ئه و یاسایە کۆنە و ڕێگریی زۆری بۆ دروستکردووین و بەنیازین لەگەڵ کارابوونەوەی پەرلەماندا یاساکە هەمواربکەینەوە.
دواڕۆژ: دەوترێت ئێوە لە ماوەی شەش مانگی ڕابردوودا بەهۆی خۆپیشاندانەوە ژمارەیەک فەرمانبەرتان گواستووەتەوە، ئه و دەنگۆیانە ڕاستن؟
کەمال وەرتی: هیچ فەرمانبەرێک لەسەر خۆپیشاندان و بۆچوونی ئازاد سزانەدراوە، بەڵکو گواستنەوەی فەرمانبەران لەسەر ئەنجامنەدانی ئەرکەکانیان بووە، نەک خۆپیشاندان.
دواڕۆژ: جگە لە زیادکردنی باج لەسەر زێڕەنگەران، بەنیازن باج لەسەر چ پیشەیەکی تر زیاد بکەن؟
کەمال وەرتی: تەنیا نزیکەی 15% ی باج لەسەر پیشەی زێڕەنگەران زیادکراوە، شایەنی ئەوە نییە باسبکرێت، چونکە پێشووتر زۆر کەم بوو، بەڵام بەدڵنیایەوە باج لەسەر پیشەی پزیشکان و هەندێک لە فیتەرەکان و دەرمانخانە و هەموو ئەوانە زیاد دەکەین کە باجی کەمیان لێ وەردەگیرێت، ئەوە دوایی دیراسەی دەکەین و باجەکە بە قۆناغبەندی لەسەریان زیاد دەکرێت. مەبەست لە زیادکردنی باج سزادانی خاوەن کۆمپانیا و خاوەن کار نییە، بەڵکو ڕەخساندنی دەرفەتی یەکسان و دادگەرییە، بۆیە داواکارین لە ڕاگەیاندنکاران و کەناڵەکان هاوکاریمان بکەن بۆ ئەنجامدانی چاکسازی لە باج، چونکە ئه و کارانەی ئێمە دەیکەین بۆ خزمەتی گەل و بۆ چاککردنی باری شانی حکومەتە. هاوکات ڕێکخستنەوەی باج واتە بەهێزکردنی دەوڵەت و دابینکردنی دادگەریی کۆمەڵایەتی، چونکە ئەگەر باج وەکو خۆی وەربگیرێت ئه و هەموو ملیۆنێر و میلیاردێرە بە ئاسانی دروست نابێت، ئەگەر سیستمێکی ڕێکوپێک هەبێ بۆ وەرگرتنی باج ئەوا ڕێگریی لە دەوڵەمەندبوونی نایاسایی دەکرێت.
21-02-2017

[1]

#22-01-2019#

وتەبێژی وەزارەتی دارایی و ئابووری حکومەتی هەرێم دەڵێت: چاوەڕوانین 400 ملیار دیناری دیکەش بگاتە دەستمان و ئەویش بۆ مووچەی مانگی چوار دەبێت. دەشڵێت، بە پەسەندکردنی بودجە دواکەوتنی مووچە نامێنێت.
ھونەر جەمال، وتەبێژی وەزارەتی دارایی و ئابووریی ھەرێمی کوردستان، ڕایگەیاندووە، بەو 400 ملیار دینارەی لەلایەن #بەغدا#وە نێردراوە، ئێمە 600 ملیار دینارمان بۆ مووچەی مانگی چوار بەردەستە و لەمڕۆوە #14-05-2023# دەست بە دابەشکردنی مووچەی مانگی چوار دەکەین.
دەشڵێت، دابەشکردنی مووچە بەپێی ئەو لیستە دەبێت، کە وەزارەتی دارایی و ئابووری ڕایگەیاندووە و هیچ گۆڕانکارییەکی تێدا ناکرێت.

لەبارەی دواکەوتنی مووچەوە هونەر جەمال دەڵێت: هۆکاری دواکەوتنی مووچە بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە، ڕێژەیەکی زۆر کوورتهێنانمان لەپارەی تەرخانکراو بۆ مووچە هەیە، 35% کوورتهێنانمان هەیە و 400 ملیارەکەی دیکەش بنێردرێت ئەو کوورتهێنانە نامێنێت.
ئاماژە بە ئەوەش دەکات، وەکوو ئەنجوومەنی وەزیرانی ئێراق بڕیاری لێداوە، چاوەڕوانین 400 ملیار دیناری دیکەش بگاتە دەستمان و ئەویش بۆ مووچەی مانگی چوار دەبێت.
وتەبێژی وەزارەتی دارایی دەشڵێت، بەراورد بە مانگەکانی دیکە، تەنیا ئەم مانگە مووچە دوا کەوتووە، تاوەکوو کۆتایی ئەم مانگە بودجە پەسەند دەکرێت و گرفتی دارایی چارەسەر دەبێت و پشکی هەرێمی کوردستان ڕەوانە دەکرێت، مووچە لە کاتی خۆیدا دەدرێت. [1]

وتەبێژی #وەزارەتی کارەبا#ی حکومەتی هەرێمی کوردستان، ئاشکرایدەکات، بەپێی ڕێنماییەکی نوێی #وەزارەتی دارایی#، بەشێک لەداهاتی کارەبا بۆ چاککردنەوەی تۆڕەکانی کارەبا تەرخاندەکرێت و بەشێکیش دەدرێتەوە بە کارمەندانی وەزارەتی کارەبا.
محەمەد ئەمین هەورامی، وتەبێژی وەزارەتی کارەبای حکومەتی هەرێمی کوردستان، بە دواڕۆژی ڕاگەیاند لەسەر ڕەزامەندی وەزارەتی دارایی هەرێم، لەمەودوا ڕێژەی 8%ی ئه و پارانەی لە پارێزگاکان بۆ کارەبا کۆدەکرێنەوە بۆ دابینکردنی پێداویستییەکانی تۆڕی کارەبا تەرخان دەکرێت و ڕێژەی 2%ش بۆ هاندانی کارمەندان خەرجدەکرێت.
ئاشکراشیکرد، بەپێی ڕێنماییەکە ئەوانەی ژمێریارن و پارە کۆ دەکەنەوە لەگەڵ فەرمانبەرانی دەزگاکانی وزەو لیژنەکانی لابردنی سەرپێچی کارەبا بڕە پارەیەکیان پێدەدرێت مانگانە لە 150 بۆ 250 هەزار دەبێت.
روونیشیکردەوە، وەزارەتی کارەبا داوای ڕێژەیەکی زیاتری داهاتەکانی خۆی کردبوو، بەڵام وەزارەتی دارایی ڕەزامەندی لەسەر 10% داوە.
وتیشی ئه و داهاتەی بۆ نۆژەنکردنەوەی تۆڕەکان و دابینکردنی محەویلە و پێداویستی دیکە تەرخاندەکرێت زۆر گرنگە، چونکە لە کۆمەڵێک کێشه و ڕۆتینیاتی ئیداری و دارایی دەربازمان دەبێت، کە ڕاستەوخۆ کاریگەری هەبوو لەسەر سێکتەری کارەبا.[1]
#03-04-2018#

ئەو بەشەی لە ڕەشنووسی #بودجە#ی 2018ی عێراق بۆ هەرێمی کوردستان دیاریکراوە، کەمترە لە نیوەی بودجەی ئیستای هەرێمی کوردستان، #مووچە#کەش ناگاتە نیوەی مووچەی پاشەکەوتی مووچەخۆران.
بریکاری #وەزارەتی دارایی# لە حکومەتی هەرێمی کوردستان خۆی و حکومەتەکەی زۆر بە بڕیارەکانی حکومەتی عەبادی ناڕەحەتن، چونکە وەکو هەولێر دەڵێ بەغدا بڕیاری داوە هەندێک پارە وەکو خێر بە کوردستان بدات، ئەمەش لە نییەتی بەغدا لەڕێگەی پرۆژەبودجەی 2018دا دەردەکەوێ، کە چیدیکە عێراق نایەوێت هەرێمی کوردستان بمێنێت.
رابەر سدیق، بریکاری وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان لەمبارەیەوە بە تۆڕی میدیایی ڕووداوی ڕاگەیاند (بەغدا) لە داڕشتنی ئەم بودجەیەدا زانیویەتی هەرێمی کوردستان ئەم بودجەیەی قبوڵ نییە، ئەم بودجەیە ئاشکرای کرد نییەتی دانووستاندنی نییە و، نییەتی ئەوەی هەیە حکومەتی هەرێمی کوردستان بەو شێوازەی هەیە، نەمێنێت.
وەکو ڕابەر سدیق، شیدەکاتەوە بەغدا تەنیا ستەمی لە فەرمانبەرانی کوردستان نەکردووە، بەڵکو لە هێزی پێشمەرگەشی کردووە، بەشێوەیەک سەرووی چوار تریلیۆن دیناری بۆ حەشدی شەعبی و، نزیکەی 10 تریلیۆن دیناریشی بۆ سوپای عێراق داناوە، بەڵام یەک دیناری بۆ پێشمەرگە لەو بودجەیەدا دانەناوە.
رابەر سەدیق ئامارێکی مەترسیداریش لەسەر مووچەی فەرمانبەرانی کوردستان ئاشکرادەکات لە بودجەی 2018دا و دەڵێ (بەغدا) تێکڕای مانگانەی ملیۆنێک و 260ی دیناری بۆ فەرمانبەری خۆی هەژمار کردووە، بەڵام تێکڕای مووچە بۆ فەرمانبەرێکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە 300 هەزار دینار خەمڵێنراوە. ئێمە ئەوپەڕی توانامان دەخەینەگەڕ بۆ پێدانی مووچە و هیچ بڕیارێکیش لەئارادا نییە کە بڵێ مووچە نادرێت.
فازڵ نەبی، 10 ساڵ بریکاری وەزارەتی دارای عێراق بووە، وەکو خۆی دەڵێ تاوەکو لەوێ بووە، شەڕی بۆ بەشە بودجەی کوردستان کردووە، بەڵام عێراق لە 2014ەوە بودجە و مووچەی کوردستانی بڕیوە و نایدات.
فازڵ نەبی داوای دانووستاندنی ڕاستەوخۆی نێوان هەرێمی کوردستان بەغدا دەکات، چونکە وەک خۆی دەڵێ داهاتی ئێستای کوردستان بەهۆی ڕووداوەکانی دوای 16ی ئوکتۆبەر، لەنیوەی کەمتر بووە.
بریکاری پێشووی وەزارەتی دارایی عێراق هەروەها ڕایدەگەیەنێت ئەگەر داهاتی هەرێمی کوردستان لەو پرۆژە بودجەیە ئەژمار بکەین، ناگاتە 35% بۆ 40%ی داهاتەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە پێش ئەو ڕووداوانە. بۆیە بەڕای من هیچ چارەسەرێک نییە جگە لەوەی دەبێت ئێستا لەگەڵ بەغدا گفتوگۆ بکەین، لەسەر ئەوەی چۆن بتوانین لە بودجەی عێراقدا، پارەیەکی باش بۆ هەرێمی کوردستان دیاری بکرێت، بەجۆرێک حکومەتی هەرێمی کوردستان بتوانێت مووچەی خەڵکی پێبدات و هەندێک کاروباری حکومەتی پێ ڕاپەڕێنێت.[1]
06-11-2017