کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکان ڕایگەیاند، 107 لیست و قەوارەی سیاسی بەشداری هەڵبژاردنی داهاتوی پەرلەمانی عێراق دەکەن، دوپاتیشیکردەوە، سورە لەسەر سازدانی هەڵبژاردن لەوادەی خۆیدا.
بەغداد، ئاوێنەنیوز: سەرۆکی فەرمانگەی هەڵبژاردن لەکۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان، میقداد شەریف، ئەمڕۆ چوارشەممە، لەکۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، کۆمسیۆن ڕەزامەندی لەسەر 277 کیانی سیاسی و هاوپەیمانی بۆ چونە هەڵبژاردن نیشاندا. دوپاتیشیکردەوە، "پاش کشانەوەی ژمارەیەک لەلیستەکان لەئێستادا 107 لیست و کیانی سیاسی لەسەرتاسەری عێراق بەشداری لەهەڵبژاردن دەکەن کە 36یان کیان و هاوپەیمانێتی سیاسی-یە".
هاوکات ئەمڕۆ کۆمسیۆنی هەڵبژاردن تیروپشکی بۆ ژمارەی کیانە سیاسیەکان دەستپێکرد، له و بارەیەشەوە شەریفی ڕایگەیاند، تیروپشکەکە مانای دەستپێکردنی پروپاگەندەی هەڵبژاردن نیە بۆ لیست و پاڵێوراوان. ڕونیشیکردەوە، دەستپێکردنی هەڵمەتی هەڵبژاردن لەلایەن ئەنجومەنی کۆمسیارانەوە ڕادەگەیەندرێت و لەسەر بنەمای سیستمی پروپاگەندەی هەڵبژاردن ژمارە 7ی ساڵی 2013 دیاریدەکرێت.
سەرۆکی فەرمانگەی هەڵبژاردن دوپاتیشیکردەوە، هەڵبژاردن لەوادەی دیاریکراوی خۆیدا ئەنجام دەدرێت.
بڕیارە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق لە 30ی نیسانی داهاتو بەڕێوەبچێت، لەئێستاشدا کۆمسیۆن لەئامادەکاری ئه و پڕۆسەیەدایە.
ژمارەی هەندێک لەلیستە بەشداربوەکانی هەڵبژاردن بەپێی تیروپشکەکەی کۆمسیۆن بەم جۆریە:
یەکگرتووی ئیسلامی کوردستان 274
یەکێتی نیشتیمانی کوردستان 266
پارتی دیموکراتی کوردستان 213
بزووتنەوەی گۆڕان 234
کۆمەڵی ئیسلامی کوردستان 237
بزووتنەوەی ئیسلامی کوردستان 275
لیستی برایەتی وپێکەوەژیان 210
بەرەی تورکمانی عێراقی 206
لیستی ئاشتی کوردستانی 258
هاوپەیمانی کوردستانی لە نەینەوا 243
هاوپەیمانی عەرەبی کەرکووک 242
هاوپەیمانی تورکمانی کەرکووک 282
دەوڵەتی یاسا، بەسەرۆکایەتی نوری مالکی 277
هاوپەیمانی موتەحیدون بۆ چاکسازی 259
کوتلەی بەیزا 288
هاوپەیمانی ئەحرار (سەدر) 214
چاکسازی نیشتمانی 205
- 29-01-2014

بابەت: وتار
نووسین: د. #ڕەئوف عوسمان مەعرەوف#
پرۆژەی (مدونة سلوک) لە زۆربەی پەرلەمانەکانی جیهاندا هەیە و بەکاردەبرێت، پەرلەمانی عێراقیش بەم دواییانە بەتەمایە پڕۆسەیەک گەڵاڵە بکات و بیخاتە بەردەم لێکۆڵینەوە و مشتومالکردن و دواجار دەنگدانیش، چۆن زۆربەی پیشەکانی پزیشک، ئەندازیار، دادوەر..... هتد کۆمەڵێک مەرج و پێویستی و شارەزایی و کەسایەتی و هەڵسوکەوتی تایبەتی خۆی هەیە و لادان لە وبنەمایانە جۆرێک لە لەقبونی شەرەفی پیشەیی
(الشرف المهنە) دێنێتە کایەوە و کارەکانی شکست پێ دەهێنێ، پەرلەمانیش بە پێی ڕەفتارنامە (مدونةسلوک) کۆمەڵێک مەرج و بنەمای تایبەتی بۆ دادەنرێت و دەشێت لەبەر ڕووناکی ئەو مەرجانە پەرلەمانتار هەڵسوکەوت بکاو کارەکانی سەقامگیر بکرێت و چالاکی و ئیشەکانی سکەی خۆی وەردەگرێت و لە م نێوانەوە شەرەفی پەرلەمانی بپارێزێ و ببێتە نمونەیەکی ئەکتیڤ لە ژیانی نێو پەرلەمان و دەرەوەی پەرلەماندا.
کارکردنی شێلگیرانە بۆ ئەم پرۆژەیە هەندێک کێشەی خۆیی و بابەتی دێنێتە گۆڕێ و دەشێت لەیەکەم هەنگاودا کۆمەڵێک ئاستەنگ و قەیران بەردەممان بگرێت لەوانە:
-بەند و مەرجەکانی سلوکی پەرلەمانتار تایبەت دەبێت بەکەسێک کە بۆتە پەرلەمانتار، واتە قۆناغی یەکەمی بڕیوە کەدەکاتە مەرجەکانی بوونە پەرلەمانتار، بەڵام مەخابن، وەک چەندین جار لە پەرلەماندا باسی ئەوە کراوە کە خەڵکێکی فرە هەن بوونەتە پەرلەمانتار و مەرجەکانی پەرلەمانتارییان تێدانیە! بە تایبەت نەبوونی شەهادە، کە یەکێکە لە مەرجەکان، لە و ڕوانگەیەوە کە کاری پەرلەمانی سیاسییەو گوایە سیاسەتیش پێویستی بە شەهادەو ناسنامەی ئەکادیمی نییە و تەنیا و تەنیا پیادەی چەند چەمکێکی فکری و هەڵسوکەوتە ڕۆژانەییەکانە، دیارە ئەم جۆرە بیرکردنەوەیە بۆتە هۆکاری ئەوەی کە کۆمەڵێ خەڵکی بێ ناسنامەو لادەر لە مەرجی یاسایی بخرێنە نێو هۆڵی پەرلەمانەوە، ئەم حاڵەتە لەگەڵ (مدونة سلوک) دا نایەتەوەو شەفافییەت لەدەست دەدرێت، با ئەوەش بڵێم کە مەرجیش نیە هەموو خاوەن ناسنامەیەک سەد لەسەد لێهاتوو بێت یان شیاوبێت بۆ بەڕێوەبردنی کارەکان، لەزۆربەی ووڵاتە پێشکەوتووەکانی جیهاندا لێژنەی باڵاو زۆر تایبەتمەند لە حیزبەکان دروست دەکرێت، بۆ چاوپێکەوتن و دەست نیشانکردن و بەباڵابڕین (تقیم) پەرلەمانتارەکان، لەسەر بنەمای بابەتی و سەرنجدانی قوڵ و فرەلایەن، حەزدەکەم ئەوە بڵێم کە بۆ خولەکانی داهاتوو یەکەمین مەرج بۆ پەرلەمانتاری کورد زانینی زمانی عەرەبی بێت بە ڕەوانی، چونکە پەرلەمانی عێراق ئاخاوتن تیایدا بەزمانی عەرەبییە و پەرلەمانتار ئەگەر پرۆفیسۆریش بێت ئەو زمانە نەزانێ بایەخی نییەو سەرکەوتوو نابێت و کور سییەکیش بەخۆڕایی لەکیسی کورد دەڕوات.
-لەوانەیە هەندێک تێکەڵاو بوون هەبێت لە نێوان (مدونە سلوک) و یاسای ناوخۆیی پەرلەمان و ئەمەش بێتە ئاستەنگییەک و دەشێت هەر لەسەرەتادا، هێڵەکانی ئەم دوو بوارە لێکجیابکرێنەوە و پانتاییەک هەبێت لە نێوانیاندا.
-تا ئێستا ئەوەی کە جێی وتوووێژو بەدواداچوون و ڕای جیاوازە، کەلە و ۆرک شۆپەکەی قاهیرە (6 تا 10-12-2007) باسکراو ئەز هاوبەشیم تیاکرد، بەچەند موداخەلاتێک ئەوەیە کەئایا پیادەکردنی مەرج و بابەتەکانی پڕۆژەی (مدونة سلوک) فەرمانەو دەشێت پەیڕەو بکرێت؟! یان بەتەنیا بەرچاو ڕوونکردنەوەو ڕێگا پیشاندانی پەرلەمانتارە بۆ بەڕێوەبردنی کارەکانی و لانەدان لە پەیڕەوەکانی (مدونة سلوک) لە ڕاستیدا لە زۆربەی ووڵاتاندا وەک یاسای ناوخۆ پەیڕەو دەکرێت و پەرلەمانتار بەر پرسی فەرمی، بەرامبەر پیادەکردنی بەندەکانی، بەڵام لەهەندێ وڵاتی تردا ڕۆڵی بەرچاو ڕوونکردنەوە و ڕێگا پیشاندانە.
دیارە ئێمە کۆمەڵێک نمونەمان لەبەردەستدایە، کەهەریەکەو سەر بەتاقیکردنەوەی وڵاتێکە و دەشێت پرۆژەکەی پەرلەمانی عێراق، سوود لە هەموو ئەو تاقیکرنەوانە ببینێ و تێکستێ داڕێژی کە بگونجێت لەگەڵ هەلومەرجەکانی باری سیاسی عێراقدا.
ئەز لێرەدا بۆ بەرچاو ڕوونی بنەما سەرەکییەکانی تا قیکردنەوەی ئینگلتەرا دەخەمە بەردەم خوێنەرانی ئازیزەوە کەبڕێکی بەدەست کارییەوە لە وڵاتی تونسدا پیادەدەکرێت و ئامانجەکانی کەلە دێباجەکەدا هاتووە بریتین لە:
-ئیشکردن لە پێناو شیاوترکردنی ژیانی گشتی و ڕووبەڕووبوونەوەی گەندەڵی و بەرتیل و بەکاربردنی دەسەڵات و بەفیرۆنەدانی سامانی گشتی، لەنێوان چالاکی یاسایی و چاودێریکردن و هاوکاری لەگەڵ کۆمەڵانی خەڵک و پەرلەمانە جیهانییەکانەوە.
-بە بەرز نرخاندنی کاروباری دەزگاکانی (un) لە پێناو بنبڕکردنی گەندەڵی و هەوڵدان بۆ گونجاندنی پرۆژە نیشتمانییەکان لەگەڵ یاسا پێشکەوتووە بیانییەکاندا.
-کارکردن بۆ جوانکردنی شێوازی پەرلەمان و پەرلەمانتاران لای هاووڵاتی و توندوتۆڵکردنی متمانە لەنێوانیاندا پاراستنی پەرلەمان و پەرلەمانتاران لە هەڵسوکەوتی نە گونجاو بێ پێزو زیانبەخش.
ئەم یاسایە (مەجلیسی عمومی) ئینگلتەرا لە (24 یولیو 1996) دا بڕیاری پیادەکردنی لەسەرداوە، لەسەر پێشنیازی هەمان ئەنجومەن لە (19 یولیۆی 1995) دا بە مەبەستی یارمەتیدانی پەرلەمانتاران بۆ باشتر بەڕێوەبردنی کارەکانیان و بەهێز کردنی متمانە لە نێوان گەل و پەرلەمانتاردا پێشنیازی کردووە.
$بنەمای یەکەم$
-ماددەی (1) تڕۆکردنی خۆپەرستی:
گەرەکە پەرلەمانتار دوور بێت لە دەستخستنی بەرژەوەندی تایبەت بۆ خۆی و هاوڕێکانی بەشێوەیەکی نایاسایی ئەوتۆ، کەزیان بە کۆمەڵ بگەیەنێ.
-ماددەی (2) بیری دەست پاکی:
دەبێت پەرلەمانتار پابەند بێت بە ملکەچ نەکردن بۆ ئەو بەرژەوەندییە تایبەتییانەی کەکاردەکەنە سەر ئیش و فەرمانەکانی و وەستانەوەش بەرامبەر ئەو هەڵوێستانەی کەپەرلەمانتار دەینوێنێت بۆ بەرگریکردن لەشت و لایەن و بەرژەوەندییە تایبەتییەکانی دەرەوەی پەرلەمان، بە ئاڕاستەیەک کە سەربەخۆیی و کەسایەتی پەرلەمانتار کز دەکا، نەک هەر ئەمەش بەڵکو ئەوانەشی کە دەنگیان بۆ داوە لە ئاست هەڵسوکەوتە تایبەتییەکانی چارس بێ هیوا نەبن.
-ماددەی (3) بابەتی بوون (الموچوعیە):
گەرەکە هەموو گرێبەست و پلەی کاری باڵاو ڕێککەوتنە بازرگانییەکان بە پێی ماف و داد و ڕاستی دابەش بکرێت.
-ماددەی (4) ئامادەگی بۆ لێپرسینەوە:
دەبێت بەر پرسەکان هەمیشە ئەوەیان لەبەر چاو بێت کە ئامادەگییان هەبێت، بۆ بەدواداچوون و لێپرسینەوەی جەماوەر، بۆ دەزگاکان ڕەوایە کە بەدواداچوون بکەن بۆ هەموو کارو ئەرکەکانی پەرلەمانتار.
-ماددەی (5) کرانەوە:
دەشێت بەر پرسەکان شەفاف بن لەکارەکانیاندا و ڕاستییەکان لەخەڵکی نەشارنەوە، جگە لەو زانیارییانەی کە پەیوەندی بە بەرژەوەندی گشتییەوە هەیە.
-ماددەی (6) دەست پاکی:
دەبێت بەرپرسان ئامادەبن کە پەردە لەسەر ئەو بەرژەوەندییە تایبەتییانە هەڵماڵن کە پەیوەندییان بەکارەکانیانەوە هەیە و ئەو سوود وبەرژەوەندییانە هەڵوەشێننەوە کەلەگەڵ بەرژەوەندی گشتیدا ناگونجێن و بە دژ دەکەونەوە.
-ماددەی (7) نمونەیی لەباشیدا:
دەبێت بەرپرسان لەسەر ئەم بەندانە بڕۆن و ببن بە نمونەی چاک بۆ کۆمەڵگا.
$بنەمای دووەم$:
نووسینەوەو ئاشکراکردنی ماڵ و سامان و بەرژەوەندییەکانی پەرلەمانتار، لای لایەنی تایبەت لە پەرلەماندا.
دەبێت پەرلەمانتار لەماوەی (3) سێ مانگ و لە دۆسیەیەکی تایبەتیداو لای بەرپرسی تایبەتی پەرلەمان (10) جۆر بەرژەوەندی و ئە و شتانە کە خاوەنێتی، تۆماری بکات و هەڵبژێرەکانیشی (الناخبون) بۆیان هەیە، زانیاری لەبارەیەوە وەرگرن و دەشتوانێت دوای چوار هەفتە گۆرانکاری نوێ لەو بوارەدا تۆمار بکات، دیارە ئەو کات و بەرژەوەندییانەش بریتین لە: (بەڕێوەبردنی کۆمپانیاکان _ئەو ئیش و کارو وەزیفانەی کە جێبەجێیان دەکاو مشتەریان هەیە دەست و پێوەندەکانی ئەو دیارییانەی کەلە (125) جنیە زۆر ترە، کە بۆ خۆی و ژنەکەی دێ _میواندارییەکانی، کەخەڵک بۆی دەکەن لەناو ووڵاتدا _ئەوسەفەرانەی کەپەرلەمانتار دەیکات، لەسەر حسابی دەوڵەت ئەو دیاری و سوودانەی کەلەدەرەوە بۆ خۆی یان ژنەکەی دێت و لە (125) جنیە زیاترە _خانووبەرە _شتی نەختینە _ پشکی (سهم) کۆمپانیاکان _بەرژەوەندی تر، ئەمانە بە تێکڕایی کاردەکەنەسەر کەسایەتی و ناو و شۆرەتی پەرلەمانتار.
$بنەمای سێهەم$
-ئاشکراکردن:
دەبێت پەرلەمانتار ئەوە ئاشکرا کات کە چ بەرژەوەندییەکی هەیە بەداڕشتنی ئەو یاساو گفتوگۆو دەنگدانانەوە، کە ئەنجامیان دەدات لە پەرلەمانداو دەبێت بزانرێت کە بە چ سیفەتێک پەرلەمانتار دەست دەکێشێتە بوارە جیاجیاکانەوە.
$بنەمای چوارەم$
نابێت پەرلەمانتار بەهیچ شێوەیەک هەڵسوکەوتێکی ئەوتۆ بکات لەپەرلەماندا کە ئەوە بگەیەنێت بەرگری لەبەرژەوەندییەکی تایبەت یان لایەنێک بکات، لەدەرەوەی پەرلەمان، بەشێوازێک کەکەرامەت و کەسێتی و سەربەخۆیی و ئەرکەکانی بدۆڕێنێ و ئەوانەشی کە هەڵیان بژاردووە و وەڕس ببن و پەشیمانی دەربڕن.
$بنەمای پێنجەم$
جەماوەرو ئەندامەکانی پەرلەمان، بۆیان هەیە کەلێپێچینەوە تۆماربکەن، لای لایەنی پەیوەندی دار لەسەر ئەو پەرلەمانتارەی کە ئەم یاساو پەیڕەوانەی دەبەزێنن هەروەها سەرۆکایەتی پەرلەمان لیژنەی تایبەتی بەدواداچوون و لێپێچینەوە ئەنجام بدات، بۆ سزادانی ئەو پەرلەمانتارەی کەلای داوە لەم پەیڕەوانەو سنووری بەزاندووە.
وەک لەسەرەتادا وتم کۆمەڵێک پرۆژەی جۆربەجۆری وڵاتمان لەبەردەستدای، لە وانە وڵاتی کەنەدا، تونس و خوارووی ئەفریقیا، هەرچەندە وڵاتی تونس بە دەستکارییەوە سوودی لە تاقیکردنەوەی ئینگلتەرا بینیوە، بەڵام ئەز لێرەدا دەقی تاقیکردنەوەی ئینگلتەرەم هێناوە، هەرچەندە ووردەکارییەکانی ئەو ووڵاتە لەم هەلومەرجەی ئێستادا بۆ عێراق قورسە، بە ڵام لە هەمان کاتدا کلیلێکی سیحرییە بۆ کردنەوەی هەموو دەرگا ژەنگاویییەکانی دنیای گەندەڵی و مشەخۆری، ئەو دنیا قێزەونەی ئەگەر نەی تاسێنین ئەوا ئەو بەئاسانی دەست دەنێتە بینمان و هەناسەمان لێ دەبڕێت.
بە و هیوایەی ئەم وتارە دەرگا واڵاکات بۆ بەدواداچوون و لێکۆڵینەوەی چڕترو گۆڕینەوەی بیرو ڕا، چونکە دەوڵەمەندکردنی دەزگای پەرلەمان بە پرۆژەی دەوڵەمەندو کارا هاوبەشی کردنە لە پرۆسەی بەیاساکردنی ژیانی کۆمەڵگەو دەزگاکانیدا.
تێبینی :بۆ دەستەواژەی (مدونة سلوک) ڕەفتار نامەم هەڵبژاردووە.
ڕەئوف عوسمان مەعرف
ئەندامی پەرلەمانی عێراق
[1]

سەرۆکی دەستەی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق لە هەرێمی کوردستان ژمارەی دەنگدەران، ژمارەی کورسییەکان و هەروەها ژمارەی لیست و کاندیدەکانی هەرێمی کوردستان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ئاشکرا دەکات کە بڕیارە لە 12-5-2018 لە عێراق و کوردستان بەڕێوەبچێت.
مازن عەبدولقادر، سەرۆکی دەستەی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق لە هەرێمی کوردستان لە کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەڤانیدا لەبارەی ئامارەکانی هەڵبژاردن لە هەرێمی کوردستان ڕایگەیاند: بە گشتی سێ ملیۆن و 144 هەزار و 730 کەس مافی دەنگدانی هەیە لە هەرێمی کوردستان، 25 قەوارە لە هەڵبژاردنەکە بەشدارن کە 19 یان حیزبن، 4 یان هاوپەیمانین و 2 پاڵێوراوی سەربەخۆیش لە هەڵبژاردنەکە بەشدارن.
سەرۆکی دەستەی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق لە هەرێمی کوردستان ژمارەی کاندیدەکانیشی ئاشکرا کرد و گوتی: بەگشتی 503 کەس خۆیان کاندید کردووە کە 357 کەسیان لە ڕەگەزی نێرن و 146 کاندیدش لە ڕەگەزی مێ-ن.
ژمارەی کورسییەکانی هەرێمی کوردستان بەگوتەی مازن عەبدولقادر 46 کورسییە کە بەو شێوەیە دابەشکراون..
-پارێزگای هەولێر 16 کورسی کە یەکێکیان بۆ کۆتای مەسیحییە
- پارێزگای سلێمانی 18 کورسی
- پارێزگای دهۆک 12 کورسی کە یەکێکیان بۆ کۆتای مەسیحی دەبێت.[1]
#15-04-2018#

#12-05-2018# [1]

کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمانی وڵاتەکەی بڵاوکردەوە. بەپێی ئەنجامی ئەو هەڵبژاردنە لیستی سائیرونی موقتەدا سەدر لە عێراقدا پلەی یەکەمی بەدەستهێناوە. لەهەرێمی کوردستانیش پەدەکە لە پێشەوەیە و یەکێتیش لە کەرکووک لە پێش لیستەکانی ترەوەیە.
بەپێی ئەو ئەنجامەی کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنی عێراق بڵاویکردووەتەوە، لیستی هاوپەیمانێتی سائیرون بە سەرۆکایەتی موقتەدا سەدر بە بەدەستهێنانی 54 کورسی لە کۆی 329 کورسیی پەرلەمان، بووە بە لیستی یەکەمی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق.
بەپێی ئەنجامەکانی کۆمسیۆن، لیستی فەتح بەسەرۆکایەتیی هادی عامری بە 47 کورسی دووەم بووە. لیستی هاوپەیمانیی نەسر بە سەرۆکایەتیی حەیدەر عەبادی 42 کورسی پلەی سێیەم و لیستی دەوڵەتی یاسا بە سەرۆکایەتی نوری مالیکی بە 26 کورسی پلەی چوارەمی بە دەستهێناوە.
بەپێی ئەو ئەنجامانە لە ئاستی هەرێمی کوردستاندا، پارتی دیموکراتی کوردستان بە سەرۆکایەتیی مەسعود بارزانی 25 کورسیی بەدەستهێناوە لە پلەی یەکەمی هەرێم و لە پلەی پێنجەمی عێراقدایە.
هەروەها، یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان 18 کورسیی بە دەستهێناوە لە ئاستی هەرێمدا لە پلەی دووەمدایە، بزووتنەوەی گۆڕان 5 کورسی، نەوەی نوێ 4 کورسی، هاوپەیمانی بۆ دیموکراسی و دادپەروەری 2 کورسی، یەکگرتووی ئیسلامی 2 کورسی، کۆمەڵی ئیسلامی 2 کورسی بەدەست هێناوە.
کورسییەکانی کورد بە پێی پارێزگاکان
لە کۆی 13 کورسیی پارێزگای کەرکووک، یەکێتی 6 کورسی، هاوپەیمانیی عەرەبی 3 کورسی، بەرەی تورکمانی 3 کورسی و مەسیحییەکان کورسییەکیان بەدەستهێناوە.
لە کۆی 18 کورسیی پارێزگای سلێمانی، یەکێتی 8 کورسی، گۆڕان 4 کورسی، نەوەی نوێ 2 کورسی، کۆمەڵ 1 کورسی، پارتی 1 کورسی، هاوپەیمانی 1 کورسی، یەکگرتوو 1 کورسی بەدەستهێناوە.
لە کۆی 16 کورسیی پارێزگای هەولێر، پارتی 8 کورسی، یەکێتی 2 کورسی، نەوەی نوێ 2 کورسی، هاوپەیمانی 1 کورسی، گۆڕان 1 کورسی و کۆمەڵ 1 کورسی و مەسیحییەکان 1 کورسییان بەدەستهێناوە.
لە کۆی 12 کورسیی پارێزگای دهۆک، پارتی 10 کورسی، یەکگرتوو 1 کورسی و مەسیحییەکان 1 کورسییان بەدەستهێناوە.
لە پارێزگای نەینەوا لە کۆی 34 کورسی، هاوپەیمانیی نەسر 7 کورسی، پارتی 6 کورسی، هاوپەیمانێتیی وەتەنییەی ئەیاد عەلاوی 4 کورسی، لیستی نەینەوا ناسنامەمانە 3 کورسی، هاوپەیمانێتیی فەتح 3 کورسی، لیستی بڕیاری عێراق 3 کورسی، لیستی جەماوەری نیشتمانی 2 کورسی، یەکێتی 1 کورسی، لیستی تەمەدوم 1 کورسی، شەبەک 1 کورسی، بابلیۆن 1 کورسی، لیستی نەهج 1 کورسی و کۆتایی ئێزیدییەکانیش 1 کورسیی بەدەستهێناوە.
رۆژی 12ی ئایاری 2018 هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بەڕێوەچوو، کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانیش ڕایگەیاند، ڕێژەی بەشداری دەنگدەران 44.5% بووە.
تا ئێستاش زیاتر لە هەزار و 400 سکاڵا لەلایەن حزب و قەوارەکانەوە لەسەر دەنگدان و بەڕێوەچوون و ئەنجامەکەی تۆمارکراون.[1]
#19-05-2018#

دواڕۆژ، دەشتی ئەنوەر
ئەندامێکی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ئاشکرایکرد، ئەو بڕیارەی ئەنجومەنی ئاسایشی عێراق دەریکردووە بۆ گەڕانەوەی کۆمپانیاکانی پەیوەندیکردنی هەرێم بۆ ژێر دەسەڵاتی خۆی، زیاتر بەرۆکی کۆمپانیای #کۆڕەک تیلیکۆم# دەگرێ چونکە پارەی زەریبە قەرزارە، سەبارەت بە ئاسیا سێڵیش دەڵێتلێکۆڵینەوەم کردووە قەرزاری زەریبە و ئیشتراکیش نییە.
ئەحمەد حاجی ڕەشید ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بە دواڕۆژی ڕاگەیاند، بەپێی یاسا نوسینگەی کۆمپانیاکانی پەیوەندی لە هەر شارێکدابێت، دەتوانێ ئەو بڕە پارەی بۆی دیاریکراوە وەک زەریبە ئەتوانی لەو شارە بڕە پارەکە بداتە حکومەتی عێراقی، ئەگەر لەو شارەدا بڕە پارەکە نەدات ئەوا دەبێ لە بەغدا پارە بداتەوە حکومەت.
وتیشی هەموو کۆمپانیاکانی پەیوەندی نوسینگەکانیان لە بەغدا تەنیا کۆڕەک تیلیکۆم لە هەولێرە، بەپێی ئەو بەڵگانەش لای منە کۆمپانیای کۆڕەک تیلیکۆم بڕی 375 ملیۆن دۆلار قەرزاری حکومەتی عێراقە و پێویستە ئەو پارەیە بداتە حکومەتی عێراق.
ئاشکراشی کرد، لێکۆڵینەوەم لە کۆمپانیای ئاسیاسێڵیش کرد نە قەرزاری زەریبە بووە، نە قەرزاری ئیشتراکیش بووە، بۆیە بڕیارەکەی ئەنجومەنی ئاسایشی عێراق زیاتر بۆ کۆمپانیای کۆڕەک دەرکراوە و بەرۆکی ئەوان دەگرێ.[1]
09-10-2017

دواڕۆژ، #هانا چۆمانی#
سەرۆکی دەستەی هەڵبژاردنەکانی هەرێمی کوردستان ڕایدەگەیەنێت بۆ هەڵبژاردنی خولی چوارەمی پەرلەمانی عێراق زیاتر لە سێ ملیۆن هاووڵاتی مافی دەنگدانیان هەیە.
مازن عەبدولقادر، سەرۆکی ‬دەستەی ‬هەڵبژاردنەکانی ‬هەرێمی ‬کوردستان بەدواڕۆژی ڕایگەیاند بۆ هەڵبژاردنی خولی چوارەمی پەرلەمانی عێراق کە 12 ئایار ئەنجامدەدرێت، ‬کۆی ‬گشتی ‬دەنگدەران لە هەرێمی ‬کوردستان واتا ئەو کەسانەی مافی دەنگدانیان هەیە، سێ ملیۆن و 144 هەزار و 730 کەسە.
وتیشی ئێستا 173 ‬بنکەی ‬دابەشکردنی ‬کارتی ‬دەنگدان لە پارێزگاکانی ‬هەرێم ‬هەیە، لە پارێزگای ‬هەولێر ‬53 ‬بنکە، لە پارێزگای ‬سلێمانی ‬79 ‬بنکە، لە پارێزگای ‬دهۆک ‬41 بنکە کراوەتەوە، تیایدا ‬25 ‬قەوارەی ‬سیاسی ‬لە هەرێمی ‬کوردستان کێبڕکێ لەسەر 16 کورسی لەهەولێر و 18 کورسی لەسلێمانی و 11 کورسیش لەدهۆک دەکەن.[1]
#25-04-2018#

لە پێناو یەکخستنی نێوماڵی کورد، ئەمڕۆ د. #بەرهەم ساڵح# سەردانی جەنابی کاک #مەسعود بارزانی# کرد بەمەبەستی گفتوگۆکردن لەسەر پۆستی سەرۆککۆمار و پێشهاتەکانی پرۆسەی پێکهێنانی حکومەتی عێراق.
لەم بارەیەوە دووپاتی دەکەینە ئەگەرچی پۆستی سەرۆککۆمار استحقاقی گەلی کوردستانە، بەڵام یەکلاکردنەوەی ئەم پۆستە تەنها لەلایان هێزە کوردستانییەکانەوە کاتێک دەکرێت، کە دۆخی سیاسی کوردستان ئاسایی بێت، کە بە داخەوە ئێستا بەشێکی گرنگی هێزە کوردستانێکان تەنانەت ئامادەی دانشتن لەگەڵ یەکدیدا نین، هەروەها لەم هەڵبژادنەش کاندیدەکان تەنها نوێنەرانی یەکێتی و پارتی نین، بەڵکو ژمارەیەک کەسایەتی دیکەی نا حیزبی تێدایە، هەروەها ئەگەر سەرۆککۆمار نوێنەرایەتی هەموو گەلی عێراق بە کوردستانیشەوە دەکات، ئەوە پێویستە پەرلەمانی عێراق بڕیاری کۆتایی لەسەر بدات، بەپێی ئەمەش هەنگاوێکە بۆ شکاندنی پشکپشکێنەی حیزبی و لە ئێستادا داواکارییەکی گشتی دیمکراتییە.
راگەیاندنی نووسینگەی د. بەرهەم ساڵح
#28-09-2018#

تەنها بایکۆت بەس نیە، پێویستە بەر بەم گاڵتەجاڕییە بگرین!
لە سالی 1992ەوە تا ئێستا ئەحزابی میلشیایی بۆرژوا ناسیۆنالیستی‌ کورد چەندین سیناریۆیان بەناوی هەلبژاردن و دەنگدانی خەڵکی کوردستان بەرێخستووە. هەموو جارێکیش گوایە ئەوانە دەرفەتیک بوون بۆ خەڵکی کوردستان تا نوینەرانی ڕاستەقینەیان بچنە دەسەڵات و خواست و ئاوات و ئامانجەکانیان بەدیبهێنن. هەرجارەی بە کۆمەلیک بەڵێن و پڕوپاگەندەی چەواشەکارانە جەماوەرێکی خۆشباوەریان بردووەتە بەردەم سندوقەکانی دەنگدان. بەڵام دەسەڵاتداریتی ئەم حزبە بۆرژوازیانە، کە بەدەنگدان و بەبێ دەنگدانی خەڵک، بە زەبری میلیشیاکانیان خۆیان بەسەر خەڵکدا سەپاندووە، نەک هەر بەلای بەڵێنەکانی خۆیان و خواستەکانی خەلکدا نەچوون، بەڵکو خەڵکیان توڕەترکردووەو هەموو جارێکیش ئەوەیان سەلماندووە کە سیناریۆی هەلبژاردن تەنها وەکو پاساویک بۆ شەرعیەتدان بە دەسەلاتی لە پێشەوە داسەپاوی خۆیان بەرپا دەکەن.
ئەوەی پێی دەڵین هەڵبژاردن تەنانەت بە پێوەرەکانی هەلبژاردنی بورژوازیش لێکچوونی لەگەل هەلبژاردندا نیە، بەڵکو مەیدانیکە بۆئەوەی ئەحزابی میلشیایی بە زەبری چەک و هەڕەشەی نانبرین و بەبارمتەگرتنی موقەدەراتی خەڵک و بڵاوکردنەوەی خۆشباوەڕی و چەواشەکردنی خەڵک، پێشبڕکێ بکەن لەسەر وەرگرتنی پەنجە مۆری خەڵک بۆ دیاریکردنی بەشی هەرکامیان لە دەسەڵات و تاڵان‌وبرۆی بێسنوری داهاتی کۆمەڵگاو ڕاگرتنی ژیانی خەلک لە کارەساتدا. بەڵام تەنانەت لەم بارەیەشەوە پابەندی ئەنجامی سیناریۆکان و دەنگی خەڵک نەبوون، بەڵکو ڕاستەوخۆ لەسەر بناغەی هاوسەنگی هێزی میلیشیایی و هێزی ئابوری بەرهەمی تاڵانکردنی سامانی کۆمەڵگا، سات و سەودایان لەسەر چۆنیەتی دابەشکردنی دەسەڵات و داهاتی کۆمەڵگا کردوەتەوە.
زیاتر لە 6 مانگ بەسەر سیناریۆی هەڵبژاردنی پێشوویاندا بۆ پەرلەمان تێپەردەبێت، بەڵام ئەوەی لەبەرچاوی هەموواندایە ئەوەیە کە هەر خودی لایەنە بەشدارەکانی ئەو گاڵتەجاڕیە هیچ شەرعیەتێکیان بۆ ئەو دەنگدانە نەهیشتەوە. دوای 6 مانگ لەبری جێبەجێکردنی بچوکترین ئەو بەڵێنانەی بە خەڵکیان دابوو، سەرقاڵی ساتوسەودان لەسەر دابەشکردنی پۆستەکانی دەسەڵات و داهاتی کۆمەڵگا لەنێوان خۆیاندا. هەموو بەڵێنی خۆشگوزەرانیان بەخەڵک دەدا، کەچی مووچەی کرێکاران و کارمەندان و خانەنشینان و کەم ئەندامان نادەن! بەڵێنی باشتربوونی ژیانی خەڵک و خزمەتگوزاریەکانیان دەدا، بەڵام ئەوەی هەشبوو بەرەو داشکان برا. بەڵێنی ئازادیان بەخەڵک دەدا، بەڵام ملهورانەتر ڕەخنەگرانی تاڵان‌وبرۆیان تیرۆرکردو پووچیی دادگاو یاساکانی خۆشیان ئاشکراتر کرد.....کەچی وا دیسان بەردەرگایان لەو خەڵکە گرتووەو داوایان لیدەکەن ببنەوە بە ئەکتەری دۆڕاوی نمایشێکی دیکەی گالتەجارانەی ئەوان.
لە سیناریۆی هەڵبژاردنی ئەمجارەشیاند کە هاوکات بۆ پەرلەمانی عیراقیشە، دیسانەوە ئەم حزبانە خەڵکی کوردستان بەوە دەترسێنن کە ئەگەر مالکی و ناسیۆنالیزمی عەرەب دەسترۆیشتووتر بن، زۆر لەوە خراپتر بەسەر خەڵکی کوردستاندا دەهێنن کە ئەحزابی ناسیۆنالیستی کورد هێناویانە. پەرلەمانی عیراق کە هەمیشەو هەر لە دوای بەناو هەڵبژاردنی پیشووەوە لەبەرامبەر دەسەڵاتی میلیشیایی قەومی–ئیسلامی نوری مالکدا مانایەکی نەماوەتەوە، تەنانەت نەیتوانیوە وەکو ڕوخسارێکی کارتۆنیش ڕۆلی خۆی بگێڕێت، زۆر لەوە کەمترە کە بتوانێ ببێتە زامنی پاراستنی خەڵکی کوردستان لە داهاتویەکی خراپتر. ئەوەی ئەحزابی بۆرژوازی کورد(بە ئیسلامی و ناسیۆنالیستیەوە) مەبەستیانە، لە ڕاستیدا هەر ئەوەیە کە مسۆگەرکردنی ژمارەیەکی هەرچی زۆرتری پەنجەمۆری خەڵکی کوردستان، دەتوانێ کارتێکی فشار بێت بە دەستیانەوە بۆ دریژەدان بەو فیدراڵیزمە قەومیەی کە لەلایەکەوە چوارچێوەیەکە بۆ مسۆگەرکردنی بەشی خۆیان لە دەسەلات و سەروەت، لەلایەکی تریشەوە کۆڵەکەیەکی دەسەڵاتی میلیشیایی داسەپاویانە بەسەر خەڵکی کوردستاندا. بەڵام بۆ خەڵکی کوردستان جگە لەمەینەت و دەردەسەری و نەهامەتی هیچ دەسکەوتێکی نیە.
ئەمە هەڵبژاردن نیە، بەڵکو سیناریۆیەکە بۆ شەرعیەتدان و بەردەوامی بە دەسەڵاتی داسەپاوی ئێستا. خەڵکی ئازادیخوازی کوردستان و جەماوەری کرێکارو زەحمەتکێش، لەگەڵ ئەوەی پێویستە بە بەشداری نەکردن و بایکۆتکردن، ڕێگا لەوە بگرن کە دەنگیان وەکو پەنجەمۆر بۆ ئەم دەسەڵاتە سەپێنراوە لە دژی خۆیان و ماف و بەرژەوەندیەکانیان بەکاربهێنرێت، هاوکات پێویستە بە ئیرادەی هوشیارانەو شۆڕشگیرانەی خۆیان سنوریک بۆ ئەم یاریکردنە بە موقەدەراتی خۆیان دابنێن. دەرگا لەبەردەم ئەوە داخەن کە ئەم حزبە بۆرژوا ناسیۆنالیستی و ئیسلامیانە هەروا بەردەوام بە ناوی هەڵبژاردنەوە نمایشی فریوکارانە بەرپابکەن و جەماوەری خەڵک بکەن بە ئەکتەری گاڵتەجاری نمایشەکانیان بۆ زاخاودان و داپۆشینی ماهیەتی دەسەڵاتیک کە بزوتنەوەی 17ی شوباتی لە خوێن هەڵکێشاوە، کاری قورسی کرێکارانی بەهەرزانی ڕاگرتوەو مەیدانی کاری لێکردون بە کوشتارگا، لایەکی دانیشتوانی بێکارکردوە، یاسای کۆیلایەتی و ئەنفالکردنی ژنانی سەپاندووە، شەریعەتی تاڵیبان و مەلا دەست خوێناویەکانی ئیران و سعودیەی کردوە بە بنەمای یاساو دەستوری وولات، دەسەڵاتی کردوە بە میراتی بنەماڵە و ئامرازی تاڵانکردنی داهاتی کۆمەڵگاو قەڵای سەروەتی کەمایەتیەک سەرمایەدار لەسەر بناغەی چەوساندنەوەی زۆربەی زۆری دانیشتوان.
هەلبژاردن تەنانەت بە شیوە بورژوازیەکەشی کاتێک دەکرێت مانای هەبێت کە ئەحزابی میلیشیایی لە چەک داماڵرێن و دامودەزگای سەرکوتیان هەڵوەشیت، بۆئەوەی نەتوانن بە زەبری چەک و هەرەشە پەنجە مۆری خەڵک وەربگرن. لە بە تاڵان بردنی داهاتی کۆمەلگا دەسکۆتا بکرێن و ئەوەی بردویانە لێیان بسەنرێتەوە بۆئەوەی نەتوانن بە زەبری بەبارمتەگرتنی پارووی دەمی خەڵک دەنگییان زەوت بکەن. با لە مەیدانی واقعدا پابەندی ئەنجامی دەنگدانی خەڵک بن، نەک بڵێن "دەنگ بهێنین یان نەیهێنین دەسەڵات هەر هی خۆمانە!"، بەکردەوەش هەر وا بکەن. ئەگەر ئەم حزبە بۆرژوا ناسیۆنالیستی و ئیسلامیانە مل بەم پێشمەرجانە نادەن، ئیتر هەڵبژاردنێک لەئارادا نیەو جەماوەری ئازادیخوازی کوردستانیش ڕیگایەکی تریان لەبەردەمدا نابێ جگە لەوەی کە بە بزووتنەوەی 17ی شوباتیکی تر، کە خاوەن ئاسۆیەکی شۆرشگێرانەو ڕابەرییەکی لێبڕاوی سۆسیالیستی بێت و سەرجەم مەیدانەکانی کارو زانکۆکان و گەڕەکەکان بکات بە مەیدانی ئازادی، دەسەڵاتی داسەپاوی ئێستا لەسەر کۆمەڵگا وەلابنێت و دەرگا بەرووی هەلومەرجێکی وادا بکاتەوە کە ئیرادەی ڕاستەقینەی خەڵک لە کەشوهەوایەکی بەراستی ئازاد دا سیستەمی حوکمرانی و دەسەڵاتی ڕاستەقینەی خەڵک دامەزرێنێ و کۆتایی بەو گێژاوە سیاسیەی کوردستانیش بێنێ کە بەهۆی بەستنەوەی کوردستان بە عێراقەوە لەچوارچێوەی فیدراڵیزمی نەتەوەیدا گیرۆدەی بووە. دەسەڵاتێک کە ئازادی و یەکسانی و خۆشگوزەرانی بۆ هەمووان دابین بکات‌‌.
بایکۆت و ئیفلیجکردنی ئەم گاڵتەجاریەو ئەم پرۆسە فریوکارانەیە دەتوانێ هەنگاوێکی گرنگ بێت لەرێگای بەرپاکردنی ئەو 17ی شوباتەدا. سەرجەم جەماوەری ئازادیخواز لەسەریانە بەشداریەکی بەرپرسانەو چالاکانەی تیا بکەن، دەنا دواتر کاتێک، وەکو هەمیشە پەنجەی خۆیان دەگەزن و ئاخی پەشیمانی هەڵدەکێشن، کە تازە بە ڕۆڵی خۆیان بەشداریان کردوە لە گرفتارکردنی خۆیان و کۆمەڵگادا. نابێ لەوە زیاتر ڕیگا بەم یاریکردنە ناشیرینە بە هەست و ویست و دەنگی خۆتان بدە!
حزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی کوردستان
09-04-2014

Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!