دەمەتەقێوە وېمانۍ چەنی ئاشنێوە سۆرانی زوانی
بەشۍ: یەرەمە

یونسکۆ ماچۊ مشۊ گردو ئی (6000) زوانە کە جە تەمامو دنیاینە هەنێ بە تەمامی پارێزیا. ئەرکوو گرد دەسەڵاتێوەن کە ئەوپەروو ئێمکاناتیشا پەی فەراهەم کەرۊ و چا وەڵاتایچەنە کە سەرو زوانێو پێوەنڎی ھەمبەشێ ڕېکێ کەوتێنی، مشۊ زاڕۆڵێ زوانەکاتەری بە لای کەمەوە جە فێرگا سەرەتایەکانە بە زوانی ئەڎایی وېشا بوانا و ھەر پا زوانیە پەروەردە کریا. دەی منی ھەورامی کەی چەنی تۆی سۆرانی سەرو زوانو پێوەنڎی ڕېکێ کەوتێنمی تاکو زوانێ پێوەنڎی زوانەکەو تۆبۊ؟ تۊ ھۆرستەنی بە بۍ ھیچ ڕېککەوتەیەو و بۍ ئانەیە دەوڵەتێو سەربەوېت بۊ، زوانەکەو وېت کەردەن زوانی پێوەنڎی، سەپنانت سەرو زاڕۆڵەکەو منەرە و زاڕۊڵەکەو منت جە مافی پەروەردەی بە زوانی ئەڎایی وېش بێبەش کەردەن. ئینە بە ئاشکرا پاشێلکەردەی مافە سەرەتایەکاو مرۊڤین و بە ئاشکرایچ شۆڤینیسمی زوانین و ئاکامەکەش ژێنۆسایدێ زوانین.
دەی ئیسە من پان هۆرامیستنا یان تۊ پان سۆرانیست؟
تابلۆێ سەرو جاڎەکا و سەرو دووکان و بازاڕی و فێرگەی و ھەرمانگەی، پەی نموونەی چە ھەرێمووو باشووریەنە ھەم جە مەحاڵە سۆراننشینەکەو تۆنە و ھەم جە هۆرامانەکەو منەنە ھەر بە سۆرانین، بەڵام من تەنانەت جە نیشتگاو وێچمەنە ئا مافمە نېیەن کە تابڵۆیەو بە زوانی ھەورامیمبۊ.
دەی من پان هۆرامیستنا یان تۊ پان سۆرانیست؟
تەماموو دەسگا دەنگوڕەنگ یاونەرەکا، کە تەنیا جە هەرېموو باشوریەنە نزیکەو 1000 دانێ ڕۊنامۍ و گۆڤارێ وڕادیۆی و تەلەوزیۆنێ سەتەلایتی و لۆکاڵیێ، کە بە بووجەو خەڵکوو ھەورامانیچەو ملا ڕاوە، فرەتەر ھەر بە سۆرانیەکەو تۆنێ. من تەنانەت یەک بەرنامەی تەلەوزیۆنی یان ڕۊنامۍو یان گۆڤارێو ھەورامیچم نېیەن کە وېم بەرەوش ڕاوە و قسێ خەڵکوو ھەورامانیش پەنە کەرو و خزمەتوو هۆرامانی و زوانی هۆرامیش پەنە کەروو.
دەی من پان هۆرامیستنا یان تۊ پان سۆرانیست؟
تۊ کە یاوی بە منی ھەورامی، کەلھۆری و لەکی، ھەر بە زوانەکەو وېت چەنیما قسێ کەری و بە بۍ ئی لا و ئۆ لا چەمەڕاو ئانەنینی کە ئېمەیچ مشۊ هەر پا زوانو تۆوە قسێ کەرمۍ. ئەر ئېمە بە هۆرامی و کەلھۆڕی و لەکی جواوت بڎەیمێوە، یان تەنانەت دلێ وېمانە بە زوانو وېما قسێ کەرمۍ، تۊ وېت تووڕە کەری و ماچی کەردێش بە کوردی. جیا چانەیە کە مەخسەڎت جە کوردی ھەر سۆرانیەکەو وېتەن، ئینە مەجبورکەردەی ئېمەمانان کە نکوولی جە زوانی ئەڎایی وېما کەرمۍ، زوانێو کە بەشێوەن جە وێبېیەی (ھویت) ما. تۊ چیگەنە بە ئاشکرا گەرەکتەن زوانەکەو وېت سەپنی سەرو ئېمەرە.
دەی من پان هۆرامیستنا یان تۊ پان سۆرانیست؟
موختار کەریمی.[1]