ئاو بەردە دەسگېرۊ پۋینەیۊ
ئا دێکلەمە کە ئینا سەرو ویدئۆی وارینېیەنە ، ئەجۊم جە مەراسموو نۆرۊزوو دیاربەکری یا مەراسمېوی تەروو لایەنگیراو پەکەکەیەنە ونیانۆ. ماچۊ کورمانج و زازا و سۆران و گۊران گرد کوردیێنمێ و زوانی کوردی خەتەی سوورەو ئېمەنە.
هۆرامی ماچۊ ئاو بەردە دەس گېرۆ گەڵا پوینەیۊ. ڕەوانشناسێچ ماچا کەسېو کە ئاوراشبۊ (کتېبخانە)ی بە (کەبابخانە) موانۆوە. ڕەنگا باوەڕش سەختبۊ، بەڵام کاناڵێوەی تێلگرامیەو لاو وېما کە بەینوو گۊرانیسم و هۆرامیگەریەنە سەرگەردانەنە، هەر پانەیە کە نامۍو گۊرانی بریەینە، ئڼە زەوقش کەردەن کە ئیتر ویرش شیەنۆ کە ئی قسێ جە گوفتمانێوی نەتەوەیی کوردیۆ خېزیەینێ و گردو ئانیشا بە زوانی کوردی مزانۆ. ئی کاناڵێ بەردەی نامۍو گۊرانیش چی دێکلەمەنە بە نەتیجێو فەعالییەتوو گۊرانیستاو هۆرامانی، حەتمەن یۆشا وېش، زانان. چەولایچۆ نەتیجێش گېرتێنە کە ئیتر چوون جە دیاربەکرەنە نامۍو گۊرانی بریەینە، هەرچی کاناڵەو تارېخو هۆرامانی ڕېستەن بېیەن پەمە ( مەنزوورش ئانەنە وېژەنما شۆریان) و مشېوە دریەینە ئەو دەمیما.
یا وېشا مڎا نەزانای یا هەرەقەتی نمەزانا کە گوفتمانی سەڎ ساڵەی ڕۊشویری کوردیەنە ئا ئەدەبېیاتە هەمیشە بېیەن و گۊران پېسەو بەشێو جە کوردی نامېش بریەینە. کاناڵەو تارېخو هۆرامانیچ بە هۆرامی و حەوزەو هۆرامانېیەنە منویسۆ و هیچ وەختێو ئێدعاو ئانەیشە نەبیېنە کە قابلییەتوو ئانەیشە هەن کە گوفتمانی سەڎ ساڵەو ڕۊشنویری کوردی جە بارەو گۊرانی جە گردو کوردستانېیەنە فاڕۆ، بەڵام بە ئێعترافوو دژمەن و دۆسی جە حەوزەو هۆرامانېیەنە تاکو ڕادېوی فرە سەرکۆتێ بېیېنمۍ و تاوانما دلۍ ڕۊشنویراو هۆرامانېیەنە وەروو ئانەیە گېرمێ کە گۊرانیسم وېش پېسەو تێزێوی تازە بابەت و بۍ بەدیلی برمانۆ. لانیکەم ئا ڕۊتێما کە وېشا بە هەر دەلیلێوە چنی گۊرانیسمی نەبېنێ ، بە بەڵگە و ئێستدلالی تاریخی تەیارێ کەردێنێ، بەڵام چنی ئینەیچە ئېمە حەوزەی کاری وېما پەیجۊری عێلمی مزانمۍ و ئەر گردو کوردستانیچ گۊرانش پېسەو بەشێو جە نەتەوە و زوانی کوردی قبوڵبۊ ، پېسەو ئەمری واقێعی کە ڕەنگا مەسڵەحەتوو کۊمەڵگایچش چنەبۊ، کېشێوما چنیش نیا، بەڵام حەوزەو پەیجۊری عیلمیەنە هەر ڕاو وېما ملمێ. تاکو ئی لەحزە بەپاو ئا بەڵگە و تەحلیلا هەنێما نەقدما ئەو مەفروزوو شەرقشناسی کە گۊرانی بە چەمکێوی زوانی و مەردۆمشناختی جیا جە کوردی منیۊرە و ئیدەو ڕۊشنویری کوردی کە گۊرانی بە چەمکێوی مەردۆمشناختی و زوانی چېر مەجمووعەو کوردی مزانۆ، هەن. قەتعەن کاناڵێوەی تێلگرامیە کە فرەتەروو یادداشتەکاش بە زوانی هۆرامی منویسۆ ، نمەتاۋۊ هێژۆمۆنی شەرقشناسی و ڕۊشنویری کوردی جە بارەو گۊرانیۆ ، فاڕۆ. بەڵام جە حەوزەو پەیجۊریەنە ، متاومێ لاقۆرەی ئەوەڵە چی ڕانە هۆرگېرمێ. بە دڵنیاییۆ لانیکەم متاومۍ جە حەوزەو پەیجۊرکاراو تاریخ و زوانشناسیەنە، ئەڵبەت دمای بە سەرەنجام یاونای هەرمانەکاما ، کاریگەریما تاکو دیاربەکر و سەرنیشتیچ بېیاوۆ. تاکو ئیسەیچ پەیجۊرەکێو ئېمە جە بارەو گۊرانیۆ تاوانشا سەرنجوو بڕېو جە ئاکادیمیستاو سەرنیشتی بە تایبەت زازاکا کېشا و پېشنیاروو هۆرگېڵنای پەیجۊرەکاما پەی زوانی تورکی و کوردی کرمانجی کەردەنشا.
مۆدەررێس سەعیدی.[1]