نامۍ: مستەفا
نازنام: زەڵمی
نامۊ تاتەی: ئیبراهیم
ساڵۊ پېڎابېیەی: 1924ز.
ڕۊ مەرڎەی: 04_06_2016 ز.
یاگۊ پېڎابېیەی: زەڵم_ هۆرامان
یاگۊ مەرڎەی: هۆلېر

ژیۋاینامە ‌
مستەفا ئیبراهیم محەمەد ئەمین، ئەشناسیا بە دکۊر مستەفا زەڵمی، ساڵەو (1924ز.) دلۍ دەگاو زەڵمی، سەر بە هۆرامانو پانیشتی بە دنیا ئامان. دلۍ بنەیانێ ئایینی و زانستینە چەمۍ و گۊشېش کەردېنێ و هەر جە سوبحو ژیوایشەنە لوانەنە دلۍ دنیاو زانستی و ماریفەتی. بە نیازو فېربېیەی پەناش پەی زېیاتەر جە شاڼزە حوجرا بەردېنە جە وەرکۆت و پانیشتو کوردەسانینە، دەگا بە دەگا، شار بە شار ماڼیایش نەشناسان و عۆداڵو زانستی شەرعی و دنیایی بېیەن، پۆکەی ئا کاروانە زانستیەشە یاونان مەنزڵەو یاوان بە ئاوات و وایەکاش، شارو کۆیەی ئیجازەو مەڵڵاییش وەرگېرتەن. بنەیانەو مستەفا زەڵمی وەڵۍ دوەسەڎ ساڵا جە پېڎابېیەیش، جە ئېرانۆ ئامێنۍ پەی دەگاو زەڵمی و چاگە نیشتەجایۍ بیېنۍ. مستەفا زەڵمی هەرچن دلۍ حوجرە و مەدرەسە ئایینیەکانە یاوان پلەو مەڵڵایی، بەڵام دیارەن هەڵای تېرش جە ۋانای و فېربېیەی نەواردەن، پەوکەی لوانەنە دلۍ وانای مەدرەسە سەردەمییەکاو ئەچاگە قۊناغەکا سەرەتایی و میانی و ئاماڎەیی بە ئەزموونی دەرەکی تەمامنان.
بە حوکمو کەمدەسی بنەیانەکەیش و پەی دەسباری وېش، تاتەو مستەفا زەڵمی حەزش کەرڎەن کوڕەکەش کارو فەلاحەتی و ئاژەڵداری بکەرۊن، ڕازی نەبییەن خەریکو ۋانای بۊن، بەڵام ئاڎ پاگیریېش کەردېنۍ و سوور بېیەن سەرو ئانەی کە بوانۊ، تاکو یاوان ئانەی هەکە هەڕەشۍ وۍ کوشتەی بەیان بکەرۊن. دلۍ ژیواینامەکەیشەنە مستەفا زەڵمی گېڵنانشۆ هەکە بە تاتەیش واتەنش گەر نازی بوانو، وېم مڎەو ئاوەو زەڵمیرە! ئیتر تاتەش ڕازی بېیەن. ئی زانا پایەبەرزە ژیوایشەنە کەسێ چەم نەتەرس و حەقواچ بېیەن، ئانەی دلۍ شەرعەو خوڎاینە ئامان پېسە وېش بەیانش کەرڎەن، دوور جە پەیلوا ناجۊرەکا کە تېکەڵۍ ئیسلامی کریێنۍ و بە قازانجو چن کەسێ و دەسەڵاتدارێ جاگیرۍ کریێنۍ.
ئی زانا نامڎارە شارەزاو زانستەکانو (نەحو، سەرف، منازەرە، مەنتق، بەلاغە، ئسوڵی فیقهی، فەلسەفە، بیرکاری و فەلەک) بېیەن.  
دکتۊر مستەفا زەڵمی چڼەها بڕوانامیېش بەدەسئاوردیېنۍ سەرو زانستەکانو یاسای و شەریعەتی ئیسلامی، بڕێ فرۍ کتېبېش سەرو ئی زانستا نویستېنۍ.
کاتێ جە شارو سلېمانی بېیەن گەرەکش بېیەن چن تەقەیۊرێ دلۍ وانای حوجرەینە بکەرۊن، پەی یەکەم جاری تەختە سیاوش ئاردەن دلی حوجرەی، دماتەر دەسشکەرڎەن بە واتەیۆ دەرسەکانو ویرکاری و فیزیا و کیمیای، چوونکوم وېش وېرەگانە ئا دەرسا وانۍ. لاو ئاڎیۆ فرە زەروور بېیەن کە فەقی شارەزاو زانستە مۆدێرنەکا بۊن، سەرەتا وەرگیری فرەش چەنەکریان، خەریک بېیەن بەرش کەران، بەڵام زانای گۆرە شېخ محەمەدی خاڵی پەشتگیری کەرڎەن و ناستەنش.
چەنی ئانەیچە فرەو مەڵڵایەکا قینەبەرېشا چەنی کەرڎەن و تۊمەتبارشان کەرڎەن پانەی هەکە خەریکو ڕامیاریین و جارێ بە شویعی و جارێ بە نەتەوەیی ڕاپۊرتېشا سەر نویستەن، دماجار شارو سلېمانی جیامازۊن و ڕوەمەکەرۊ شارو بەغڎای.
تاریخو (08-10-1955ز.) ملۊنە دلۍ خزمەتی سەربازی سۊپێ، جە جەلەولا پېسە ۋەرنمای و وتارۋانو لیواو عەبدولکەریم قاسمی دەسبەکاربۊن، ئەشناسو عەبدولکەریم قاسمی و عەبدولسەلام عارفی بېیەن و  بەشداریش جە شۆڕشو چواردەو تەمووزی، ساڵەو (1958ز.) کەرڎەن.
ساڵەو (1960ز.) نامېش جە کۆلێژو یاسای بەرەمشۊنەو ساڵەو (1965ز.) بڕوانامەو بەکالۆریۆس جە یاسانە بەدەسمارۊن.
موستەفا زەڵمی ساڵەو (1968ز.) ماستەرش جە شەریعەنە بەدەسئاوەردەن و ساڵەو (1971ز.) جە فیقهی وەراوەری (بەراوردی) میانو (شەریعە و یاسا) جە زانکۊ ئەزهەری ماستەر مارۊ، ساڵەو (1973ز.) جە زانکۊ ئەزهەری ماستەر جە یاسانە
مەوانۊو ساڵەو (1975ز.) دکتۆرا جە فیقهی بەراوردکاری میانو (شەریعە و یاسا) جە زانکۊ ئەزهەری بەدەسمارۊ، ساڵەو (2005ز.) دکتۆرا جە یاسانە جە زانکۊ بەغڎای تەمامنۊ.
زەڵمۍ، جە تەمەنو وەزیفەیشەنە سەرپەرەشتی زېیاتەر جە (100) سەڎ ناما دکتورا و ماستەریش کەرڎەن.
زېیاتەر جە (60) شەس کتېبېش جە بوارەکانو شەریعەتی و یاساینە نویستېنۍ، ژمارێشا دلۍ زانکۊکا ئێراقی و وڵاتە ئیسلامیەکانە پېسە مەنهەجی موانیان.
ئا بڕوانامۍ کە مستەفا زەڵمی پەنەشان یاوان:
1_ ساڵەو (1959ز.) کۊتا قۊناغو وانای ئاماڎەییش جە شارو بەغڎای تەمامنان.
2_ ساڵەو (1960ز.) کۊلێژو یاسای وەرگېریان.
3_ ساڵەو (1965ز.) بڕوانامەو بەکالوریۊسیش یاسانە جە زانکۊ بەغڎای بەدەسئاوەردەن.
4_ ساڵەو (1969ز.) بڕوانامەو ماستەریش جە شەریعەتی ئیسلامینە جە زانکۊ بەغڎای بەدەسئاوەردەن.
5_ ساڵەو (1971ز.) بڕوانامەو ماستەریش جە فیقھی وەراوەریۍ (موقاڕەنە) جە زانکۊ ئەزھەری بەدەسئاردەن.
6_ ساڵەو (1973ز.) بڕوانامەو ماستەریش جە یاسانە جە زانکۊ قاھیرەی بەدەسئاوەردەن.
7_ ساڵەو (1975ز.) بڕوانامەو دکتۆرایش بە (مرتبە الشرف) فیقھی مقارەنەنە جە زانکۊ ئەزھەری بەدەسئاوەردەن.
8_ ساڵەو (2005ز.) بڕوانامەو دکتۊرایش جە یاسانە بە پلەو (ئیمتیاز) جە زانکۊ بەغڎای بەدەسئاوەردەن.
9_ ساڵەو (1946ز.) تاکو ساڵەو (1955ز.) دلۍ دەگاو زەڵمی و دماتەر جە سەرسیان و دماتەریچ مزگی مەڵڵا ئەحمەدی ھەرمەنی جە شارو سلېمانی وانەش بە فەقیەکا واتەنۆ.
10_ ساڵەو (1955ز.) تاکو (1972ز.) پېسە ئیمامی دلۍ سوپاو ئێراقینە بېیەن.
11_ ساڵەو (1976ز.) تاکو (2008ز.) دلۍ قۊناغە جیاوازەکانو زانکۊینە وانەش واتەنۆ تاکو پلەو ( استاذ متمرس)ش پەنە دریان.
12_ سەروکاری زېیاتەر جە سەڎ نامە ماستەر و دکتۊرای بېیەن جە دەرەتانو شەریعەت و فەلسەفە و یاساینە.
ئی زانا گۆرەو هۆرامانی و کودەسانیە، ساڵەو (2016ز.)،   تەمەنو (92) ساڵینە ئەمرەو خوڎایش کەرڎەن جە شارو هۆلېری، دماتەر گېڵنانشاوە پەی زېد و ماواو وېش، دلۍ شارو خورماڵی ئەسپەردە کریان.
نموونەو مستەفا زەڵمی و تەشکو ژیوایش، ئانەمان پەنەماچۊ و فېرمان مەکەرۊن هەکە ئینسان داراو قابیلیەتێ گۆرەیەن، پەڕەن جە بەهرۍ خەفەکریێ، هەر ئاڼە چڵاکیارەو وېش ئەشناسا، ئیتر هیچ سەرحەڎێ دەسڕەس وەردەمشەنە وېش نمەگېرۊو تاکو دەمو دنیا جیائاستەیش هەر باڵاکەرۊ و شۆقو زانست و ماریفەتیش پەی وارو وېش پەخشان کەرۊن.[1]