بژارو زوانی
بەشەی دوەمە
لابەردەو ئا واچا هەکە هۆرامیې نییەنې، کوٛڵدای جە بەکار ئارەیشا:
نمونەو بڕېو چا واچا هەکە هۆرامیې نییەنې:
(پێوەر) کاتېو وېت (پیمانە)ت هەن چ پەنەوازیوت بە (پێوەری هەن)؟
(هەست) کاتېو وېت (ئاوەز)ت هەن چی هەست بەکارماری؟
(هەوڵ) کاتېو وېت (تەقەلا)ت هەنە چی مواچی هەوڵ مڎەو یام هەوڵ بڎە؟!
(قەڵەو) کاتېو وېت (خیش)ت هەن، چ مواچی قەڵەو بېیەنا یان قەڵەو بېیەنی؟!
(کۊمەڵگە) کاتېو وېت (گلېرگا)ت هەن چی مواچی کۊمەڵگەو ئېمە؟!
(هېز) کاتېو وېت (هازی)ت هەنە چی مواچی بې هېز بېیەنا؟!
(پەیوەست) کاتېو وېت (پېوەز)ت هەن چی ماچی پەیوەست؟
(سەبر) کاتېو وېت (مڎرامان)ت هەن چی مواچی سەبرم نییا یام سەبرت بوٛ؟!
(خەریک) کاتېو وەېت (خجڵ)ت هەنە چی واچی خەرکو چیشیەنی؟!
سەڎەهێ نمونې تەرې.
واچە سازنای، پەی یاگە گیرو ئاچېوا هەکە نییەنې یام بیېنېو گمې بیېنې:
ئینە بڕېو نمونېنې هەکە سازنێنېم پەی یاگە گیرو ئا چېوا هەکە نییەنېما.
(بۋین جېیاتی (بینەری)، پەنەنویس جېیاتی (قەڵەم)ی، چەنەنویس جېیاتی (دەفتەر)ی،
چیاکەر جېیاتی (سەلاجە)ی، بینیەر جېیاتی (موجەمیدە)ی، فېنکی جېیاتی (موبەڕېدە)ی
ئەرمانگا جېیاتی (پېشانگای یام مەعرەز)ی، پەنەواز جېیاتی (پێویست)ی، پەنەوەر جېیاتی
(چەمچە)ی هەرچڼ چەمچەیچ هۆرامیا وەلیم خۊ ماڵی زیاڎە سەرە مەماڕوٛ، بە چەپەوانۆ نیشانې دوٛ ڵەمەڼی زوانەکەیتەنە. چەنەوەر جېیاتی (دۆری) دۆریما هەن وەلیم ڕەنگا هۆرامی نەبوٛ، پەنەبەر جېیاتی (عارەبانە)ی، پەنەیار جېیاتی (پاڵەوان)ی، ئانې هەکە زوٛرانبازی مکەرا، وانزان جېیاتی (خوێندەوار)ی، نەزان وان جېیاتی (نەخوێندەوار)ی، سیپاڵ وراز جېیاتی (خەیات)ی، مەلەزان جېیاتی (مەلەوان)ی هەرچڼ مەلەوانیچ ڕەنگای هۆرامی بوٛ.
سیپاڵ شوٛر جېیاتی (غەسالەی ). دەسشوٛرگا جېیاتی (مغسل)ی، وې شوٛرگا جېیاتی (حمام)ی.
پەی شارەزایی زېیاتەری سەرو واچەسازی متاودې ئیسیفاڎە جە کتېبەکەو کاک دکتۆر ناجح گوڵپی بکەردې بەنامې (بنەڕەتې واتسازی) هەکە فرە بە زەریفی واچەسازیش شی کەرڎەنۆ، حەچکەس مەیلش بوٛ متاوٛو هەرمانەش پەنە بکەروٛ.
بەس زانای مهم نیا، هەرمان پەکەرڎەی تەمامکەرو زانیاییا.
پەی ئینەی هەرمانە پی چوار ڕایە بکەرمې چېش پەنەوازا؟
یوٛوەم: مشیوٛم گرڎکەس جەحەڼاو وېشۆ بە قسە پەنەکەرڎەی و نویستەی دەس پەنە بکەروٛ.
دوەم: بنویسە خەموەرە زواندوٛسەکې بەیناو بەین کوٛنیشتە سازە بڎاو واچې ڕەسەنې جە یەکتری پەرساو دماتەر تەقەلا بڎا چاروٛلای بەس ئی واچې بواچاوە هەکە ئاروٛ ویرشا ئامێنۆ یام ئەژنیېنەشا یام سازنێنەشا.
یەرەم: تەقەلا بڎا ژەن و زاڕوٛڵەیچ چی چوار ڕایە هەکە سەرۆ باسم کەردې هاگاڎار بکەراو پېوەرە هەرمانەش سەر بکەرا.
پڕۆژەو_ژیلا
پروٛژەو (ژیلا)ی ڕازیان بە باقە واتارېوە سەرو جەرخنای دیەو (میللەتو هۆرامان)ی پەی وینگەو ئانەی چەنی بتاوۊوٛ پېسەو میللەتیوی هەکە نەواگیرو (زوانی و کلتوری و شارەستانی)وېشەن، وېش هېقم بکەروٛوە تاکو بتاوۊوٛ وېش وېش بەروٛ ڕاوە.
توی ئېژایچ پېسەو بنویسی یام خەموەریوی میللەتەکەیت متاوی جەڕاو ماسنجەرو Hawramanu Mn (
نویستەو پەیخامەکەیت بکیانی، ئېمەیچ ڕوانە پەیت وەڵا مکەرمێ.
شەوقی عەلی شەیدا.[1]