نامۍ: مەحمووڎ
نازنام: دزڵی
نامۊ تاتەی: عەزیز خان
ساڵۊ پېڎابېیەی: 1870ز.
ساڵۊ مەرڎەی: 1946ز.
یاگۊ پېڎابېیەی: #دزڵی_هۆرامان#
یاگۊ مەرڎەی: #هانەو قوڵی_هۆرامان#
$ژیۋاینامە$
مەحمووڎخان کوڕو عەزیز خانی کوڕو بارام بەگیەن، ساڵەو (1870ز.) جە شارەکڵەو دزڵیۍ (هوامانو وەرکۆتی) ئامان دلۍ دنیێ، قۊناغەکۍ کۊششی نەتەوەیی مەحمووڎ خانی سەرەتاو سەڎەو ویسیۆ دەسشان پەنە کەرڎەن، تاکو ساڵەو (1946ز.) درېژەشا کېشتەن، دمای مەردەی عەزیز خانی تاتەیش، هەر زوو بە ئازایی و وریایی وېش تەماموو دەسەڵاتەکاش گېرتۍ دەس، ئیتر ئەچېگۆ نامېش پېسە سەردارێ ناوچەیی و نەتەوەیی یاوا گۊشۍ دۊسی و دژمەنی. محمووڎ خان تەماعەو دەسەڵاتی ڕامیاری و زەمینیش فرە بېیەن، ویرش جە چوارچېوێ تەسکەنە گیر نەبېیەن، ئاڎ هەر پارچێ کوردەسانیش بە بەشێ جە زەمینو وېش و میللەتەکەیش زانان. ساڵەو (1919ز.) کاتێ ئینگلیزەکۍ دلۍ شارو سلېمانینە زۊرشان ئەسان، شېخ مەحمووڎی بەرزنجی پەنا مەبەرۊن ئەو دەسەڵاتەکەو مەحمووڎ خانی، ئاڎیچ مەردانە مەی پېوای داواکېشۆو بە لەشکەرێ تۊکمەو هۆرامیەکاوە ملۊ سەردەمو شېخ مەحمووڎیۆ، ئینگلیزەکا تووشو مەڕیایێ تڼی کەران. حاکمی ڕامیارو ئا کاتەو ئینگلیزی جە شارو سلېمانی (ژەنەراڵ مێجەرۆسۆن) بېیەن. ڕەفیق حلمی کە مۊچیاریکاری ڕامیاری شېخ مەحمووڎی بېیەن، مەحمووڎ خانو دزڵیۍ بە پاڵەوانو شۆڕشەکەو شېخ مەحمووڎی تاریفۍ کەرۊن.
ئی شۆڕشگېڕە ئازا، دلۍ ژیوای ڕامیاری وېشەنە دۋۍ پەرسۍ بە قیمەتېش ئاردېرە کە وەڵتەر نەبېنۍ: یەکەم سنوورە دەسکەرڎەکېش ماڕێ و کۊششی نەتەوەیی پارچەکا کوردەسانیش تېکەڵۍ کەردۍ، دوەم بنەماکۍ جەنگی پارتیزانیش متېرەو دمای جەنگو دەربەن بازیانی، پی جۊرە کۊششە هېزەکانو ئینگلیزیش شپرزە کەردۍ. مەحمووڎ خان جە ڕاو کوردایەتینە کۊرەوەریۍ فرېش دیۍ، قوربانیۍ گۆرېش دێ، دلۍ زیڼانەکانو ئێراق و ئێران و هیندستانینە مەینەتیۍ و عەزیەتۍ فرېش دیېنۍ. خانو دزڵیۍ پیێوە زوان شیرین و بەخشڼە، دۆرانو دەسەڵاتیشەنە ناوچەکانو دزڵیۍ پەناگۍ وەنەقۊمیایا خەڵکی هەژاری و ئاوارا بېنۍ، ئا خەڵکۍ کە چېرو دەسا حکومەتە زاڵم و داگیرکەرەکانە ڕەمېنۍ، چاگە قەدرشان گېرېنۍ و پارېزنېنېشان. مەحمووڎ خان پەی ڕاوەبەری هەرمان و کاری ناوچەیی گۊشداری مۊچیاریەکا خەڵکی کەرۍ و ئەنجومەنێ ڕاواچکاریش بېیەن. چەنی سەردارە نامڎارەکا کورڎی پېسە شېخ مەحمووڎی بەرزنجی و سمکۆی شکاکی و سەردار ڕەشیدی ئەردەڵانی و حەمەڕەشیڎ خانو بانەی و کەریم بەگو فەتاح بەگو هەمەوەڼی و شېخەکانو بېارۍ و کەسنەزانی و تاڵەبانی پېوەڼیێ خاسش بېیەن و قەدرێ فرەش گېرتېنۍ.
سەرو داواکەرڎەی دەسێ جە ڕۊشنویر و نیشتیمانپەروەرا (حزبو هیوای) بېیەن بە ئەندام، ئی کەڵەپیا هۊرکۆتەو کورڎییە بە فېڵ و تەڵەکۍ کاربەدەسا ئێرانی ساڵەو (1946ز.) دەرمانۋارد کریان و گېیانی پاکش ئەسپاران، دەگاو (هانەو قوڵی) جە پانیشتو کوردەسانی بە خاک ئەسپاریان.
ئەسعەد ڕەشید.[1]