نامۍ: نیعمەتوڵڵا
نازنام: جەیحوون ئاوایی (موجرم)
نامۊ تاتەی: میر بارام
ساڵۊ پېڎابییەی: 1871ز.
ساڵۊ مەرڎەی: 1920ز.
یاگۊ پېڎابییەی: #جەیحوون ئاوا _ کرماشان#
یاگۊ مەرڎەی: #جەیحوون ئاوا _ کرماشان#
$ژیۋاینامە$
حاجی نیعمەتوڵڵای جەیحوون ئاوایی؛ نامۍ تەمامەش نیعمەتوڵڵا کوڕو میر بارامی موکرین، بەپاو ئا بەڵگا کە کۆتېنۍ وەرو دەسیمان ساڵەو ( 1871ز.) دلۍ دەگاو (جەیحوون ئاوا) دینەوەرینە ئامان دنیا و هەر ئەچاگەیچ یاوان پەنە. تافو زاروڵەیینە خەریکو وانای و فېربییەی بېیەن، دماتەر لوان پەی کرماشانی و ئەچاگە خەریکو وانای و فېربییەی زوان و ئەدەبی فارسی و عەرەبی و فەرمایشتەکانو قورئانی بېیەن، دمای تەمامنای دەرس و دۆرەکەیش گېڵانۆ پەی زاڎگا و ماواو وېش و بە ڕانمایی و مۊچیاری کەرڎەی خەڵکی خەریک بېیەن. دما دماکاو تەمەنیشەنە لوان پەی ئێراقی جە شارو بەغڎای نیشتەجا بېیەن و دماتەر لوان پەی کەربەلای و دماتەر گېڵانۆ پەی خانەقینی و تەکو کاکەییەکانە دیڎارېش کەردېنۍ، ئیتر تاکو دماساتەکانو تەمەنیش، ژیوایش پا تەرزە گوزەرنان، تاکو ساڵەو (1920ز.) کۊچی دمایینش کەرڎەن.
دوکتۆر موحەمەدی موکری دلۍ پەڕاو ( شاهنامەی حقێقت ) ماچۊ: حاجی نیعمەتوڵڵای جەیحوون ئاوایی، کە نازنامی شېعریش (موجرم) بېیەن، گەلێ تۊمارېش بە کورڎی و بە فارسی هەنۍ کە (شانامەی هەقیقەت) یۊن چانېشا.
حاجی نیعمەتوڵڵا، یۊن جە شاعېر و زانا هەرەبەرزەکا کورڎی (یاری)ن، بېجگە شانامەکەیش کە زېیاتەر جە (یاڼزدە هەزارۍ و سەڎ و حەڤڎە) هۊنیۍ فارسیۍ و گەلێ هۊنیېچش بە زوانی هۆرامی هۊڼێنێ کە فرەو ئا هۊڼیا سەبارەت بە ڕا و ڕەچەو (یاری)نۍ.
چن نموونێ جە شېعرەکانو حاجی نیعمەتوڵڵای جەیحوون
فڵان کەس مەردەن:
فڵان کەس مەردەن، فڵان کەس مەردەن
یا شا ئامانەن، فڵان کەس مەردەن
ئەگەر گوناهکار ئەر کردار کەرڎەن
وە (دین) یاری حەسرەتش بەردەن
پەنا وە دەرگای سوڵطان ئاوەردەن
وەشەرط بنیام، سەرش سپەردەن
لوقمەی حەڵاڵی حەقیقەت وەردەن
خیانەت وە دین یاری نەکەرڎەن
وە جەوزو ئیقرار دینشان مۊرەن
هەر وېت مەزانی وە چ دەستۆرەن
یا شا قەبووڵ کەر لاڵەو ڕجامان
بگوزەر وە تەقصیر جورم گونامان
ڕۊح فڵان کەس وە فانی وېیەرد
وە بار گونا، ڕووش وە عوقبا کەرد
یاحەق نەکەری نە کەون عەزابش
هەر چ بپەرسۆن ئێدەن جەوابش
ئەوەڵش یارەن، ئاخرش یارەن
پیرش بنیادمین، شاش خاوندگارەن.
حەق کەرڎەن ظوهوور:
حەق کەرڎەن ظوهوور، حەق کەرڎەن ظوهوور
هەی دیدە داران، حەق کەرڎەن ظوهوور
حەق هەر ئەو حەقەن وە یەک زەڕێ نوور
تەجەللی بەخشا، سۆچنا کۆی طوور
فەتح و فورسەت دا وە مووسا و هاروون
فیرعەون غەرق کەرڎەن وەرود جەیحوون
جامەی نەببۊوەت، پۊشا وە خەڵات
موجرا بی وە خەڵق، کەلام تەورات
کەرد وە گوڵستان ئاتەش پەی خەلیل
شناسیا وە حەق، ئەو یار جەلیل
صوحف، ئیبراهیم وە خەڵات بەخشا
پەی بەندەگی، وە قامەت پۊشا
حەضرەت زەردەشت وە نار و یاران
وە زەند و پا زەند، کەرامەت داران
نۆح وە تۊفانی، کەشتیش نەجات دا
خەرقەی خالقی وە پېش خەڵات دا
عیسا ڕۊحو ڵڵا بەرد وە ئاسمان
مەردە زیندە کەرد، ژ حەواریان
خەتم ئەنبېیا، ڕەسووڵ سەروەر
بەخشا پېش وە لوطف ئەو مەسنای کەوثەر.
ئەسعەد ڕەشید.[1]