گیاندارو (باز)ی
نویستەی: #ئەسعەد ڕەشید#
گېیاندارو (باز)ی چن سیفەتێ سەرنج کېشېش هەنۍ هەکە هیچ باڵدارێ تەرینە پا تەشکە نییەنۍ، پېسە:
٭ دڵسۊزیێ تەمامش هەن پەی بەچەکاش .
٭ ئاماڎەن وەرو خاترەو بەچە بازێ تەری گېیانو وېش بنیۊرە هەرچن بەچەو وېش نەبۊو نەشناسۊچش.
٭ ژیوای زەلیلانەش قبوڵ نییەن، پۆکەتەی فرەو بازەکا جە کاتو پیرینە کۊششۍ وېکۊشی (ئېنتېحار) مڎان.
٭ هەرگیز زۊڵم مەکەرۊ ئەو بازەکا تەری.
٭ گەر دۋۍ بازۍ یاگێنە واردە وەران، یۊشا کەمتەر وەرۊ ۋەرو ئانەیە ڕەفېقەکەش تېر بوەرۊن.
٭ بازی نېر، پەی ماکېش فرە بە وەفان.
هەر پەوکەتەی کریان بە وەرچەمو ئانېشارە کە دڵسۊزی وڵاتی و خەڵکی و ماوایشانۍ.
چەنی ئی سیفەتە بەرز و گۆرا کە باڵدارو (باز)ی هەنېش پەی وېش و بەچەکاش، بەڵام باڵدارێ دڕڼەو زاڵمەن پەی هینەکا تەری، ڕاوکەرێ عالەن کە باڵداری تەر دەسشەنە بەرنمەشۊن. مامۊسا قانیعی شاعېر بە شېعرێ چن دېڕییە باسو تاوانکاری و درڼەیی بارۍمەکەرۊن، کە چەنی پەی خاترەو ژەمێ وېش و بەچەکاش باڵدارێ تەر مەکەرۊن قوربانی!
دماتەر (باز) جوابو مامۊسا قانیعی مڎۊوەو گلەیۍ جە سرووشتی مەکەرۊن هەکە چنگڵۍ تیژۍ و دەنووکی کەمانی گۊشت وەرش دان پەنە، گەر پاسە نەبېیێ پېسە (کاواترۍ) دانە وەرۍو بە ئاشتی ژیۋۍ.
ئەی باز! ئەی مەلی باڵداری خوێنخوار!
لە ناو مەلەکان بە مەشوور بە زۆردار
ئازاری گیانی گیانداران ئەدەی
بەلای دەردتۆ خۆت بەخێو ئەکەی
هەموو باڵدارێ ژیانی هەیە
بە ئەندازەی خۆی ویژدانی هەیە
هیچیان وەکوو تۆ نابن بە خوێنخۆر
گیانی باڵداران ناکێشن بە زۆر
نابن بە سەگ و ناکەونە وڵات
هیچ نابن بە هۆی زەرەر و ئافات
تۆ لەبەر خاتر ژەمێکی خواردن
گیاندارێ وەک خۆت ئەخەیتە مردن
مردنت باشە تا ژیانی وات
شۆرەت خوێن خۆریت بخەیتە وڵات
من بە تۆ ئەڵێم! هەی ستەم پیشە
ئەمە کردار و کردەوە و ئیشە؟
ئەی بازی زاڵم! کردەوە بۆگەن!
ڕۆژێ هەر ئەبێ بچیتە ناو بەن
زۆری پێ ناچێ هەر کردەوەی خۆت
چنگی خوێنڕێژیت ئەتخاتە ناو کۆت
وەک تۆ حەز ئەکەیت لە ژین و خواردن
حەز ناکەی بگەی بە پلەی مردن
هەموو گیاندارێ وەکوو تۆ وایە
نایەوێ مردن بۆی بێتە کایە
تۆ بە دەستی خۆت زەنگی خۆت زڕان
پەردەی شەرەف و ویژدانت دڕان
تۆ لە بەر نەختێ سوودی تەنیایی
چەن هەزار ئەکوژی هەر بە خۆڕایی
من بە تۆ ئەڵێم: ئەی ستەم پیشە
ئەمە کردار و کردەوە و ئیشە؟
ئەو کەسەی بۆ ڕاو تۆ بەخێو ئەکا
ئەتخاتە وەتراق گۆشتت پێ ئەدا
سەد ئەوەندەی تۆ، بۆگەنە و خوێنمژ
بۆ قازانجی خۆی ئەبێ بە پیاو کوژ
هەرکەس کرداری ئێش و ئازارە
ئەوە لە نەوەی سەگ و سەگسارە
هەر کەس حەز ئەکا بە خوێن ڕژاندن
زوو کەوێتە ناو کەلاوەی مردن
بمرێ ئەو کەسەی کە شەڕی ئەوێ
ئازارێ بگرێ ژانی نەسرەوێ
جوابو بازی پەی قانیعی:
قانع! خوێنخۆریم خەتای خۆم نییە
سرووشتم وایە، دەسەڵات چییە؟
ئەگەر تەبیعەت دەنووک نەدا پێم
سەربەندی شاخان، دانەنێ بۆ جێم
چنگی قولاپدار وەک نێزەی خوێن ڕێژ
نەخاتە پەنجەم مەحکەم و درێژ
نینۆک وەک ئەڵماس نەخاتە پەنجە
هیچ مەلێ لە من نابێ دڵ ڕەنجە
منیش وەک کۆتر ئەر گیاخۆر ئەبووم
بۆ خۆم ئەژیام، بەهەر جۆر ئەبووم.[1]