کورد دلۍ چەرخەکا تاریخینە
بەشۍ یەرەسەڎ و چل و یەکەمە
نویستەی: هاوڕێ باخەوان
ساڵەو (1930ز.)
* ئەرەمەرزنای کۊمەڵەو سەربەۋېیی جە پانیشتو کوردەسانی.
* ئەچی ساڵېنە، تۆفیق وەهبی دەسوورو زوانی کوردیش وەڵاکەردۆ.
* ئەچی ساڵېوە تاکو ساڵەو(1931ز.)، هۊزو جەلالی ڕاپەڕێ و یاردی کۊمارو (ئاگری)شان دا.
* ئەچی ساڵېنە، وەرکۆتئەشناسی ئیتالی (فرلانی) بە زوانی ئیتالی دووە کتېبو (جیلوە و مەسحەفا ڕەش) یەزیدییەکاش وەڵێکەردێ.
* یەرۍ وانکارۍ بەرشییەو بەشو کوردی زانکۊ لینینگرادی (یو ، یو. ئاڤالیانی، قەناتی کوردۆ، ئی . ئی . تسوکەرمان) بەشو دکتۆراینە وەرگیریێ و ساڵەو(1941ز.) دکتۆراشان تەمامنا.
* مانگەو(04) ئی ساڵېنە، ئەحمەڎ ئوسمان بی بە ئەندامو پەرلەمانو ئێراقی، کە کوردێ خەڵکو هۆلېرۍ بۍ.
* تاریخو(#11-05-1930#ز.) تاکو (#22-08-1930#ز.) تۆفیق وەهبی بییەن بە پارېزگارو سلێمانی.
* مانگەو(06) ئی ساڵېنە، سمکۆ گېڵانۆ پەی ئێرانی.
* تاریخو(#11-06-1930#ز.) هوروژمەو تورکی پەی سەرو کەشو ئاگری داخی ئەنجام دریان.
* تاریخو(#13-06-1930#ز.) تاکو (#31-07-1930#ز.) جەنگو ئاگری داخی درېژەش کېشتەن.
* تاریخو(#20-06-1930#ز.) هۊزو جەلالییەکا، هېرششان کەرد سەرو هېزەکانو تورکی.
* تاریخو(#22-06-1930#ز.) ڕۊنامەو (تایمس)ی هەواڵو کوشیای سمکۆیش وەڵاکەردۆ.
* تاریخو(#15-07-1930#ز.) دژە هېرشەو کوردی پەی سەرو داگیرکاری تورکی ئەنجامە دریا، ئەچا هېرشېنە (900) پېشمەرگۍ کوشیێ و (2400) زامڎارۍ بیۍ و (360) گمۍ بیۍ، وەراوەرو ئانەیە تورکەکۍ زەرەرێ فرەتەرشان وەنەکۆت، (2800) سەربازېشا کوشیێ و بە هەزارانشان چەنە زامڎارۍ بیۍ و (1700) کەسېچشان قۊڵبەسۍ کریێ، ئینە بېجگە ئانەیە کە پېشمەرگەکۍ (24 تۊپۍ و 60 مەترۍ لۆزو 60000 فیشەکۍ) دەسکۆتېشان بېنۍ و (12) تەیارۍ تورکیچشا وستېرە.[1]