یانتەلۆڤێن
چیرۆکیە نۆروێژی هەنە بەنامې یانتەلۆڤێن
چیرۆکەکې باس جە نۆرمە کۊمەڵایەتییەکاو وەڵاتانوو سکاندیناوی کەرۊ. سەرچەمەکەش گېڵۆوە پێ شارە ویکلە خېیاڵیەکەو یانتی جە ڕۊمانوو ئاکسێل ساندەموسینە (، (Aksel Sandemose پەنابەریە ڕاکێوېش مەبڕۊ (1933ز.). کۊرتیەوەم هۆرگېڵناوە سەرو زوانو کورڎی هۆرامی و سۆرانی پێ ئا کەسا کە ساڵهایەوەن جە وەڵاتە ئۆرووپایەکا مەژیوا، بەڵام هیشتای نەتاوانشا وېشا جە هەژموونی فەرهەنگوو فارسەکا ڕزگار بکەرا!
من پسەو ئەزموونو وېم و ئانەی دییەنم و جە خەڵکایەوەتەر ژنەوتەنم، فارسەکا فر وێهورکېشێنێ (فرە ستایێشوو وېشا کەرا)! پەی نموونێ، فرە جارێ جە دوونیاو مەجازینە یان بە تایتڵوو ئاکادمییوە خەریکوو فەخر ورەتێنێ یام جە هەر گلېرە و جەمبیەیێوەنە چەنی کەسە دیارە ئۆرووپیەکا عەکس مەگېرا و وڵاش کەراوە کە گوایا چیویەنێ، جە ڕاسینە هیچیە نییەنێ!
درۊس پپېچەوانەو ئا وتەو وېشا کە ماچۊ (مشک ئان است کە خود ببوید نە ئانکە عطار بگوید ڕەفتار کەر!) داخەکەم هەندیەوە کوردێچ بەتەمامی کەوتێنێ چیروو کاریگەری فەرهەنگوو فارسەکا!
یانتەلۆڤێن (Janteloven)، کۊمەڵیە یاساو کۊمەڵایەتینێ کە ڕۊڵوو تاکی جە کۊمەڵگانە ڕېکۋزا، سزاو ئا کەسا مەڎا کە وېشا جیاواز مەوینا و کۊششمەدا سەررو کەسانیتەروە وېشا بەرز کەراوە. گۆزارشت چانێ کەرۊ کە نمەبۊ کەس ویر چانێ کەرۊوە کە جە کەسانیتەر خاستەرەن یان تاییبەتتەرەن. فرە جارێ یانتەلۆڤێن پسەو ڕەخنیەویە جە ئەقڵیەتوو خەڵکو سەرکۆتو ئۆرووپێ، بەتاییبەت سکاندیناوی یۊ مەدریۊوە کە دژو فرە تاریڤکەرڎې دەسکۆتەکاشن.
یۆ جەجۊمڵە مەشهوورەکاو یانتەلۆڤێن: پاسە مەزانە تۊ چیویەنی!
ئینەیچ گۆزارش چا پێلوایە کەرۊ کە ئینسان مەبۊ دلې کۊمەڵگاینە وېش جیاواز وینۆ یام وېش جە کەسانیتەر بەرزتەر بزانۆ.
*پەنابەریە ڕاکێوېش مەبڕۊ، بەرهەمیەوە بەرزەن جە تارێخو ئەدەبی نۆروێژینە، هەرپاسە ئەرەلوایە دەروونی قووڵەن پێ متەوازێع بییێ، کەمکەرڎې وێبەزلزانەی تاکی جە کۊمەڵگانە، ئینەیچ تاییبەتتەن بە نیوریالیزم (neorealism).[1]