یاگەگیرو نامیٛ ویٛ
نویستەی: #ناجح گوڵپی#
یاگەگیرو نامێوەنە پەی پاڵپەشتی و تاکیدو نامێوە، یاگەگیرو نامێوە ڕستەنە بەکارمەیوٙ، ماناو ویٛش و وەیەکەیچش مەیاونوٙنە، زوانو هەورامینە تەنیا یەک یاگەگیرو نامیٛ ویٛما هەن، ئاڎیچ (ویٛ) نە، پەی نیٛرو مای و تاق کوٙی بەکارمەیوٙ، عەرەبینە و فارسینە پەنەش مەواچان (ضمیر انعکاسی) یام زەمیری فاعلی، یانی پیٛسەو بکەری هەرمانە مەبەروٙنە، هەرچندە ڕستەنە پیٛسەو وەرکاریچ هەرمانە مەگنوٙ سەرش، ڕستەنە گردو ئەرکەکانو نامیٛ مەگیٛروٙنە ویٛ.
مەبوٙ بە بکەر: ویٛش ئاما پەی لایما. ویٛش گیٛرتەن گەز و نیمێو هەڵاوەوە. ویٛش میرەن و ویٛش مەڵڵان
مەبوٙ بە یاگەنشینو بکەری:
باخەنە ویٛشا هەرمانە مەکەرانیٛ.
دەم قڕەکەنە ویٛشا تاوانباریٛ کریێ.
پیا ماڵو ویٛش وەش مسیوٙ چەنی ژەنەو خەڵکی. (ڕشتەی مرواری)
مەبوٙ بە تەمامکەرو نامیٛ:
وەڵاتو ویٛما مەپاریٛزنمیٛ.
نمەڎو ویٛم نمەزو چیٛرو کەسی.
مەبوٙ بە وەرکار:
من ویٛتا گەرەکیٛمەندیٛ.
ئاڎ ویٛش پاسەش کەرد بەویٛش.
هەڕەما کەردە سەرەو ویٛمارە. من ویٛش شت.
مەبوٙ بە تەمامکەری بەیاردی کەردەوەی تەمامی:
ئی دیاریە مڎەو بە ویٛت.
مەبوٙ بە تەمامکەری وێسەرو کەردەوەی ناتەمامی:
ویٛش بیٛ قسیٛش کەردیٛ.
مەبوٙ بە تەمامکەری بەیاردی کەردەوەی ناتەمامی:
خەتاکیٛ جە ویٛم بیٛ.
یاگەگیرو نامیٛ لکێ دەسەی یوەمی هوٙرمەگیٛروٙ:
ویٛم، ویٛما، ویٛت، ویٛتا، ویٛش، ویٛشا، ویٛتان، ویٛشان، ویٛمان.
یاگەگیرونامیٛ لکێ دەسەی چوارەمی هورمەگیٛروٙ بەیاردی نیشانیٛ جوٙرو کەردەوەین:
من ویٛنا، توٙ ویٛنی، ئاڎ ویٛن، ئیٛمە ویٛنمیٛ، شمە ویٛندیٛ، ئاڎیٛ ویٛنیٛ.
یاگەگیرو نامیٛ دەسەی چوارەمی هوٙرمەگیٛروٙن بەیاردی ن:
من متمانەم هەن توٙ ویٛمنی، ویٛمەنی، ئیٛمە ویٛمانمیٛ.
متمانەم هەن شمە ویٛماندیٛ، متمانەت بوٙ هەکە براو ویٛتنان، ویٛتەنان.
متمانەتا بوٙ هەکە براو ویٛتانا.
متمانەش هەن هەکە کەسو ویٛشەن، متمانەشا هەن هەکە کەسو ویٛشانە.
مورفیمو (یچ) هوٙرمەگیٛروٙ وەلێ (ی)ەکە ملوٙ، چون (یٛ) کە بە قەوەت تەرەن و دویٛ بیٛگیریٛ شوٙنەو یوٙیۆ نمەیانیٛ:
ویٛچم حەز بە ئاشتی مکەرو.
ویٛچما حەز بە ئاشتی مکەرمیٛ.
ویٛچت حەز بە ئاشتی مکەری. ویٛچتا حەز بە ئاشتی مەکەردیٛ.
ویٛچش حەز بە ئاشتی مەکەروٙ. ویٛچشا حەز بە ئاشتی مەکەرانیٛ.
یاگەگیرو نامیٛ ویٛچنڎ دماگیٛرێ هورمەگیٛروٙن:
ا- ۆ: ەوە: ویٛمۆ، ویتۆ، ویٛشۆ، ویٛماوە، ویٛشاوە. ویٛتاوە.
ب- ڕە: ویٛمرە، ویٛمەرە، ویٛترە، ویٛتەرە، ویٛشرە، ویٛشەرە، ویٛمارە، ویٛتارە، ویٛشارە.
ج - نە: ویٛمنە. ویٛمەنە، ویٛتنە، ویٛتەنە، وێشنە، ویٛشەنە، ویٛمانە، ویٛتانە، ویٛشانە. ئاڎ ویٛمانەن، هەرچند ئیسە (ویٛمانە) مانای تەرەش پەی ویٛش وەشە کەردیٛنە کە فروانتەرەنە مەواچی ئی بەرهەمە ویٛمانەن، یانی هنو ئی وەلاتینە، هنو ئی دەگاینە، هنو ئی ناوچەینە، یانی بەرهەمی بیٛگانە نیەن، (محەلی- لۆکاڵی).
د - ۆری: وارۆ پەی سەری: ویٛمۆری، ویٛتۆری، ویٛشۆری، ویٛماۆری، ویٛتاوری، ویٛشاوری. ئی دماگیرە (ۆری) بنڕەتنە (هۆری) ن چون یاگانو تەرو هەورامانینە بە ویٛماهۆری مواچانەش.
چنڎ دماگیٛریٛو مەگنا سەرش ویٛو، ویٛوە، ویٛرە، ویٛوری، ویٛنە.
مەبوٙ بە بەشیٛوی گرنگ جە دروسکەردەیو واتیٛ ئەرەتاشیێ و ئامیٛتیٛنە، چە بە وەڵگیٛر یام دماگیٛر: بەویٛ، جەویٛ، ویٛم، ویٛت، ویٛیی، ویٛوە، ویٛنە، ویٛوری. واتیٛ ئامیٛتیٛ: ویٛکەرڎ، ویٛ پەرس، ویٛپەرسە، ویٛورەش، ویٛکوش، ویٛبەردەی وەرۆ، ویٛ بەزل زان.
ملوٙ سەرو چەمە سادە ویەرەکان، چەمەی ئامیٛتە وەشمکەروٙ: ویٛخەڵەتنای، ویٛ بڕیەی، ویٛ دوٙڕنای، ویٛ وسنای، ویٛلاونای، ویٛ گراونای (کریوٙ ئی جوٙرە ساختاریە بە لکە نامیٛشا بنیەیمیٛ)
زوانە ئینگلیزینە پیٛسە ئاومێنیٛ myself, yourself, himself, herself, itself, ourselves, yourselves and themselves. .
زوانو عەرەبینە ئی یاگەگیرو نامیٛ ویٛ (نفسی، نفسک، نفسە، نفساها، انفسنا، انفسکم...).[1]