پارایدولیا (Pareidolia) و کارچەنەکەرڎەیش جە سەرەو شێوناو ژیوگەی و تاڵانکەرڎەو یاگەوارە تارێخیەکاماوە
نویستەی: #ئیدریس پیری#
پارایدولیا (شێوەبەخشیەی وەشباوەڕیی)، (مانابەخشیەی بە وینیاکا)، (ئاشنا بەچەموەدای)، (ئاشنا پێنداری) دېیاردەیە مەغزین کە مانا و شێوەی ئاشنا بە وینیاکا مەبەخشۆ.
پسەو بەچەموەداو تەونیە یا هەوریە پسەو دەم و چەمی.
چی دېیاردەو مەغزینە زیادتەر وەرو تەوېڵۍ و گێجگاو مەغزی دەرگیرش مەو، کە چا یاگەو سەرەینە مەغز کۊشش مەو زانیاریە بې ماناکا بە شێویە ئاشنا بەربارۆ و دەم و چەمەکا بشناسنۆ.
ئی دېیاردەیە جە زەمانەکاو زووینە کە مرۊڤ لێ دەشت و دارستان و هەر دەکانە ژیوان، یاری ئینسانەکاش دان کە زووتەر خەتەرەکا بشناسنۆ و هېز و ئێنێرژی کەمتریش پەی ۋیروە کەرڎەی بەکار بەرۆ.
پسەو نموونەی جە وەقتەو ویناو سێوەریەنە ، مەغز جە جیاتی ئانەیە کۊشش بەو جە سەرەو تەمامەو وردەکاریەکاو سێوەرەکەیوە ۋیروە کەرۊ تاکو دڵنیا بۊوە سێوەرەو چېشین و چا ڕاێشوە زەمان و وزەی فرە بەکاربەرۆ، کۊششش دان بە کەمتەرین ۋیروەکەرڎەی و جە کەمتەرین ماوەنە، نزیکتەرین شێوە کە وەڵتەر دېیەنش شێوە کەرۊ پا سێوەروە، پسەو نموونەی شێوەو ئاژەڵیە، پا جۊرە زووتەر و خاستەر تاوانش پسەو نموونەی ویش جە هێرشەو ئاژەڵەکا پارېزنۊ یا چاگەنە بەرشۆ.
ئی دېیاردەو مەغزیە کە جە درێژماوەنە وەش بېیەن و جە دۊخەو سەردەماو زووینە یاری ژیواو ئینسانەکاش دان، ئیسە مەکریەو واچېمێ کارچەنەکەردەیش چی سەردەمەنە فرە کەمتەرەن.
بەداخوە ئارۊ ڕۆ فرەیە هەنې بە نامې گەنج گېڵی و زەڕ ئێزیای و کارشناسەو گەنج ئێسەی، بە ویناو هەر تەون و کەمەر و هەرد و تەپۆڵکە و ملەگایە کە جە کارتێکەری ئا دېیاردەو مەغزینە ئا یاگې وڵات و نیشتیمانیمانە شێوەیە ئاشنا جە بەشەر و ئاژەڵ و نیشانەیە بدا بە چەموە، مانایە وەشباوەڕیی و نا ڕاستیەو نیشانەو گەنجیش پەنە ما و دەس مەکەرا بە هۊرکەنەی و تێکداو ئا خاک و شاخ و داخیە.
بە ئۆمێڎەو پارێزیایی ژیوگا و ئاسەوار و یاگەوارە وېیەردین و تارێخیەکاما جە دەسەو گەنج گېڵە پارایدولیا مەغزەکاوە و مافیا تاڵانکەرەکاو ئاسەوارە تارێخیەکاماوە.[1]