حەزانەشێعرێ و لەنجنایێوی ئارۊیانەتەر
بەشو یەرێ
نویستەی: #عادل محەمەدپوور#
واتما بە شېوېوی گرڎی (حەزانه)، بەرهەمېوی هونەرین پەی وێناو زەریفیی و عەشقنای دیاردەکا و... سەرەنجام لوای دلې باسانېوەتەری کە گەمەی ماناییشا چنە گنۊوە. ئی جۊرە هونەرە ئی بەرهەمانە گېرۆنە وێ:
(شێوەکاری، قەڵەمزەنی، نگارگری پەیکەر سازی، وێنەگەری، مۆسیقی و تەنانەت  دەقێ نویساری و شێعریێ).
وینگاو تێرمە هونەرییەکاوە ئی هونەرە بە شېۋارێ وێپا نمەنریۆرە، بەڵام چن دەهێوەن کۊششێ دریاینێ کە ئی هونەرە شېۋارێوی سەربەوێ و پۆلکریا و تیۆریکیش دریۆ پەنە و یاگې وېش هێقمە کەرۊ.
ئاخېزگاو حەزانەشێعرێ، بەرهەمێوەنێ یۆنانی کۊنەوە سەرش هۆردان و سەرو سەرامیکاوە نێگارکېشی کریاینێ و مەنێنێوە و تاومې پێسه و هەوەڵین بەرهەمی ئێرۆس ئامێزی نامېشا چۊ بەرمې.
ئورووپای ڕېنسانس خېزنە ئی هونەرە پەرەش پەنە دریان و بېیەن بە دەسینێوە پەی وەش گوزەرانی ئەشرافەکاو وڵاتاو ئورووپای. پەی نیشاندایو ئاخېزگاو ئی جۊرە شێعرێ ئێرانەنە مڎیەیمێ وتارێوه بە نامۊ: (تن‌کامەسرایی در ادب فارسی) که د. جەلال خالەقی موتڵەق بە تەسەل سەرو ئی بابەتیە دوان.
چاگەنە نویسیان:
ئێرۆس، یا خوڎاڵەو عەشقی، نە عەشقێوهی ئێفلاتوونین و نە عەشقێوە لەشی و ئەڼامی و نە ڕۊحانی و نە مەعنەوی و نە عەشقێوی  نەزەربازانە و هەوەسیانەن. بەڵکەم ئی جۊرە عەشقە بنچینەش دەروونی کەرڎەیو زەریفی و قووڵ کەرڎەیەو دیاردەکاشەن و تێکەڵېوەن جە عەشقنای و زەریفی.
ئوستوورە یۆنانییەکانە ئێرۆس کوڕو خوڎاڵه و جەنگین و ئافرۆدێت (Aphrodite) خوڎاڵە ژەنێوەنە کە خوڎاو عەشقی و زەریفینە.[1]