حەزانەشێعرێ و لەنجنایێوی ئارۊیانەتەر
بەشو پەنجی
نویستەی: #عادل محەمەد پوور#
شێعرێ کلاسیکێ سۆرانینە شێعرەکې شێخ ڕەزا تاڵەبانی ئەرچی دیمەنێ پەتیێ زوانیېشا فرێنێ، بەڵام جە بەراوردەنە نمەلانە دلې بابەتوو شێعرێ حەزانێ ئا جۊرە کە ئېمە پەیش لواینمێ، پیمانەو (هەجو، هەزل و ...)پەیشا گونجیاتەرا. شێعرێ تازێ کورڎی سۆرانینە ئێرۆسێ و حەزانەکې قوباد جەلیزادەی ئەرەژناسیاینێ.
بە لەشی لووستەوە..
ئاو ،
خېیاڵ ،
کەف ،
نوور ،
دەخلیسکێن و لەت‌ و پەت دەبن
و ...
یۆ جە نۆرمە فرانەکاو مۆتیفوو شێعره و کلاسیکه و هورامی، عاشقانەن (لیریک- تەغەزۆڵی) کە تێماتیک و دلېمایەشا حەزانېنې و چوارچوە بڤەکارییچ بەزیان و شاعێرێ لواینێ دلېو فەزاو ئی جۊرە شێعرێوە.
ئی مۆتیفێ، وێنە شێعرەکاو بېسارانی و سەیدېیەنە زەرباهەنگشا فرەن و بە زەقی پێویانە.
بېسارانی:
چراغ جەی دنیا، چراغ جەی دنیا
ئەوەند ئاواتم، مەندەن جەی دنیا
وەرتەر جە مەردەن، بە دیڎەم بڎیا
لەب وە بان لەب لاڵ تۊم بنیا
بۆ بنیام وە بۊی زوڵف موشکینت
بکەردام تەواف، کەعبەی جەمینت
بدیام دەست تۊم شیەن نە گەردەن
دەرسات مەواستم، ئاوات وە مەردەن
باڵای وېم پەشتان باڵات بکەردام
حەسرەت نمەبی ئەوسا بمەردام.
 سەیدی ڕېندوو هۆرامانی، گرێبەسی شاعێرانەش چنی عەشقی و عەشقنایو شێعرێ بییەن: 
عەرزە داشت، بەندەی دڵمەند و ڕەنجور
سەید دام عەشق به (سەیدی) مەشهوور
من (سەیدی) سەردار سپای دېوانان
کوشتەی دەرد عەشق، زەدەی هېجرانان...
بە ساڎاری عەشق، یاوام بە پیری
ئەسڵا ڕام نەکەوت من وە لای ژیری
ئەر عاشق نەبان یەکسەر مەڵڵا و شێخ
فتوا بۊ (سەیدی) سەر بڕان وە تێخ
تەنانەت بڕێ هېڵۍ سوورێ بازنەی قۆرخکریاو ئا کاتیشە بەزناینێ و لوان دلې دیمەنە حەزانەکاو عەشقی:
دوو لیمۆی وەشبۆش تەرح شەمامە
جمەجمشانە نە یەخەی جامە.[1]