بەشێ جە کتېبو ئاوەڎانییەکۍ هۆرامانی
ئاماڎەکەرڎەی و هۊرئەوەگېڵنای: #ئەسعەد ڕەشید#
بەشۍ ویس و ششەمە
پېشەسازی جە هۆرامان
فرەو ناوچەکانو هۆرامانینە کارە دەسییەکۍ هەر مەنېنۍ، پېسە (ئاسنگەری، چۊتاشی، چەخماخسازی، ئۊسابەنایی، جۊڵایی، خومچی، قەزازی، خەیاتی، پینەچی، کڵاشچنی، هەلاجی، ئاشەوانی، سەنگچنی (سەنگتاشی)، دەباخچی، مسگەری، ناڵبەڼی، خەڕاتی).
پیشەسازی دەسی ئاسنگەری جە بارێ ئاسایینە بەکارمێ، بە چن ئامېرێ ساکارۍ و ساڎۍ، پېسە (مووشەدەمەی، دەسگا، مەبرەڎ، چەکۊش، گیرە، مەنگەنە، مەقاش، کوورۍ). ئاسنگەر مەتاوۊ (پەنجەرە، گاسن، تەۋەر، تەۋەرداس، ساج، بېڵە، دېکپا، سېخە) وەشکەرۊن، کە پەنەۋازیۍ ڕوانەو خەڵکینۍ.
ئاسنگەری هۆرامانەنە، بە (خەڵووزی دارین، مووشەدەمەی دەسی)، کریۊن، پەوکەی تەواناو درووسکەرڎەی ئامرازە گۆرەکاشا، نېیەن.
چۊتاشیچ جە هۆرامان، پېسە ئاسنگەری بە (چەکوش، مشاری دەسی، ترېشتە، گاز و پلایېس، مەنگەنە، ....هتر)، کریۊن، یانی سەرەتایین، بە تەنیا پەنەۋازیە سەرەتاییەکا وەشکەران.
چۊتاشو ناوچەو هۆرامانی، تەواناو درووسکەرڎەی (بەرە و پەنجەرە، دەڵاقە، تاشای دیمەکۍ، دەسەو زەنگەنی و خاکەنازۍ و تەۋەر و تەۋەرداسی، وەشکەرڎەی باوڵی گولانەی و یەخدانی، کورسی، قەرەۋېڵە، چوارپا، کەنتۊر، پنۍ، لەتەرۍ، کوچەڵە، هەزارپېشە)یش بېیەن. دارو (تفۍ و بەلووی و ۋەزۍ و سنجەی و شېڵانۍ)، پەی کەرەسەو چۊتاشی بەکارئامێنۍ.
چەخماخسازی جە هۆرامان، پېسە هەرمانې دەسی، هەنگامێ و لاقۊرێ گۆرېش نېێنە، چەمو یاگەکاتەرو کوردەسانی، بە تەرزێ یاوان پلەو (تفەنگ) وەشکەرڎەی. تەمامو ئا کەلوپەلە ۋردا پېوەڼیشان هەن بە تفەنگی و دەمانچەی و فیشەک و بارووتیۆ، بە ئاسانی وەشېشانکەران. تفەنگو (وەرەندڵ)ی، نموونەو ئا تفەنگا بېیەن کە وەشېشا کەردېنۍ.
چی جۊرە هەرمانانە، چن ئامېرێ ساڎۍ پېسە (مەبرەڎی و ڕنە)ی، بەکارئامێنۍ.
ئۊسا بەڼا جە هۆرامان، خاوەن هونەرێ ئەندازیارین، کە پېسە ئەندازیارێ خاوەن بەهرەی هەرمانەش کەردېنە، ئوسابەڼای چامنە بېیەن بۍ ئانەی یاگە یانەکە تەخت کریابۊ، پایېش نیێنېرە، کاتێ پایەکۍ هۊرستېنۍ و بەرزۍ کریێنێ، هیچ لارو وېریێشا نەبییەن چەنە. سەرو ڕۊخانەو سیروانیۆ پردۍ چامنۍ درووسېکریێنۍ کە ئەڼازە سەرەش سوڕمەنەن چەنەشان. دیسان یانۍ یەرە تەبەقۍ و چوار تەبەقۍ بە وشکەکەڵەکە و دیمەکۍ وەشېکریێنۍ کە یاگۍ سەرنجینۍ، فرېشان تەمەنشان زېیاتەرەن جە سەڎ ساڵا.
ناوای دیوارو دلۍ ژوورەکا بە گڵگەچ و هېڵەساوی، هەرمانې زەریف و هونەری بییەن، کە کوردەسانەنە دەنگېش دێبېنێ، دیسان وەشکەرڎەی پلەکانە پېچاوپېچا، پەی یانە چن تەبەقا، کە تەمامو مەرجە ئەندازیاریەکاشا چەنەبیېنۍ، پېسە (پانوپۊڕی، ڕۊشنی، فراوانی) کە بە ئاسانی پەی ئاموشۊی و فاڕایۆ کەلوپەلی گونجیێبېنۍ.
کەرەسۍ ئوسابەڼای (چەکوشو تەۋەن وەشکەرڎەی، گرۊڵییە بەڼێ یام تەنافێ، شاۋڵ (شاقۊڵ)، یەرەگۊشە، ترازیۍ یام کومپاس)، کە پا کەرەسە ساڎا تاوانشا هونەرێ ئەڼازەیی جە بینانە خولقنا. دیوار نیای، بەپاو شارەزایی کەسەکا بەشکریان، پەی نموونەی ئۊسادیوار چینو دیمو بەریش نیان، خەلفەکەش چینو دلېش نیان، کەسێتەر دلەکارەکەش کەردەن. بەشێ جە کتېبو ئاوەڎانییەکۍ هۆرامانی، نویستەی: هیدایەت گوڵپی، فاڕای پەی سەرو زوانی هۆرامی: ئەسعەد ڕەشید.[1]