بەشێ جە کتېبو ئاوەڎانییەکۍ هۆرامانی
ئاماڎەکەرڎەی و هۊرئەوەگېڵنای: ئەسعەد ڕەشیدئەسعەد ڕەشید
بەشۍ ویس و هەشتەمە
خەیاتی:
خەیاتی، یام جل ۋرازی، هەرمانێنە پېویسش بە فېربییەی و تەمرین کەرڎەی هەن، دیسان پېویسش بە سەرنجدای و چەنە وردبییەیۆ هەن. ژیوای ڕوانەو خەڵکو هۆرامانینە جلۋرازی هەرمانێ گران و سووڎ ڎارە بیېنە، چوونکوم جلۋرازی کارامەو چەنەئاما، بە کەمی پېڎا بېیەن، لایێوە تەرۆ، جە وەرگېرتەی هەقدەسینە، سوودێ مادیش بېیەن.
کاری جلۋرازی جە هۆرامان، تاکو سەرەتاو ویسەکاچ هەر کاری دەسی بېیەن، کە بە (چەنی و کندر و تەقەڵۍ) کریان، بەڵام دماتەر مەکینەو خەیاتی ئامان دلۍ، فرەو خەیاتەکا تەقەللاو دەسکۆتەی مەکینەیشان دێنە، چوونکوم هەرمانەکېشان خېراتەر و هەرزانتەر، هەم دەسکۆتی مادیچشان فرەتەر بېیەن.
دلۍ جلۋرازەکانە، جلۋرازی (ژەنانە، پیایانە، زاروڵانە، لېف ۋراز) هۊرکۆتېنۍ.
چن وردە کەلوپەلێ پەی خەیاتی بەکارئامێنۍ، پېسە (جۊرو چەنەکۍ، کندر، بەرگە پەنجە {پەی پارېزنای پەنجۍ}، دواردی، گەزەو پیمانەی).
پینەکاری:
پینەکاری، کارو ۋراستەیۆ پۊسیەن (پێستە)، دەزگاو پېنەچی دەزگێوە دارینەن، چی کەرەسا پېکئامان (تەختێوە قاییمی کوڵ کە وەردەمشەنە منیۊشەرە، دواردی، پۊسی ڕەنگاوڕەنگ، گۊچەوەنی قەبارە جیاوازۍ، کاردی تیژۍ، نەی یام کندر، مۊمە یام هەنگووژاوی، مشتە و چەکۊش، گاز و مەبرەڎ، ...هتر).
پینەکاری، یام هەرمانە و پینەکاری، ۋراستەیۆ پاڵەیا، جانتا، قایېش، چڼەها چېوان، کە پەی ژیوای ڕوانەو خەڵکی پېویسېنۍ.
ڕای سەختەی تەۋەنینە، کەش و کۊ هۆرامانی، مەگەر تەنیا کڵاشۍ دەرەقەتش بەیان، کە پاپۊشێ سڵامەت و مەحکەمەن پەی خەڵکو ناوچەکەی.
کڵاشکەرۍ و کڵاشچنۍ ناوچەو هۆرامانینە فرېنۍ، فرېچشا نامبانگی خاسشان هەن.
کەلوپەل و کڵاش چنیەی زېیاتەر (مشتۍ ئاسنە، کۊتەی دارین، کاشیبەڼ، پۊس، هەنگووژاوی، پېکەنۍ، تەبەنۍ، گۊچەوەنی، نەی). کەرەسۍ کڵاشکەرڎەی (پەڕۋۍ، نەی، بەنی موویین، هەنگووژاوی، کاشیبەن).
بەنی موویین (پەرگەما)ش پەنە منیارە، کە بنەماو چنیەیش سەرۆ مەرزنارە، یانی سەرو پەرگەمێکېوە، بە (نەی) دەسکەران بە چنیەو لنگە کڵاشەکا.
پەڕۋۍ کڵاشکەرڎەیچ، پارچەو جلەکۊنا، یام جلە دڕیایا. کە جە (لۊکە) یام (کەتان)ی وەشېکریێبان.
پارچە پەڕوەکۍ قەڎۍ کریان و لوولۍ کریان، دماتەر کەمێ تەڕۍ کریان، بە مشتە ئاسنینەکۍ سەرو (کۊتە)یۆ کۊیاوە، ئۊساو کڵاشکەرڎەی وېش مەزانۊ هەر تاکێ کڵاش چن پەڕوۍ کۊیێش گەرەکېنۍ. دماتەر پەڕوە کۊیێکۍ پەنج لێوە بە پېکەنۍ هۊرپېکیان، ئینجا کاشیبەڼ نریۆ ئا پەنج یاگە، کاشیبەڼەکۍ بە پاژنەو هەم لووتەو کڵاشەکەیۆ قایېمۍ کریان، دماتەر (پەرگەما)ش سەرۆ منیارە. شایانو باسین (کاشیبەڼ و لووتە و پاژنەو) کڵاشی جە ڕېڵەخوایا دلۍ لەمەو حەیوانی و پۊسی وەشکریای وەشېکریان. بەشێ جە کتېبو ئاوەڎانییەکۍ هۆرامانی، نویستەی: هیدایەت گوڵپی، فاڕای پەی سەرو زوانی هۆرامی: ئەسعەد ڕەشید.[1]