بەشێ جە کتېبو ئاوەڎانییەکۍ هۆرامانی
ئاماڎەکەرڎەی و هۊرئەوەگېڵنای: #ئەسعەد ڕەشید#
بەشۍ سی و یەکەمە
کاتێ (ئەشقانییەکۍ) ئامێ سەرو حوکمی، یەکەم هەنگامەشان زیڼەکەرڎەیۆ ئاڤێستای بۍ، زیڼەکەرڎەیۆ ئاڤێستایچ مەشیێ بە دەسو مەڵڵێوە زەردەشتی بییێ، هەکە شارەزاو ئاڤېستای، هەم وەرش بییێ.
پاسە باسکەران، جە هۆرامان، مەڵڵێ و زانێ و دانێ چەنەئامێ زەردەشتیېشا ئېستېنێ، کە خاوەنو مەدرەسێ دینی بیېنۍ و سوودشان چەنەگېرتېنۍ، کە جە مەڕەکا هۆرامانینە ژیوێنۍ و ڕەنگە ئیسەیچ دمامەڼەکېشان چاگەبان.
پېسە باسکەران، جە سەردەمو (محەمەد ڕەزا شای)نە، جە هۆرامانی تەخت، دلۍ مزگییەکەو پیرشالیارینە نووسخێ جە ئاڤېستای کە سەرو پۊسیۆ نویسیان ئېزیانۆ، دماتەر وەرو ئانەیە هیچ کەسێ پەیش نەوانیانۆ، بەردەنشا پەی شېخ عوسمانو بیارۍ. بەهەرحاڵ، بە مەڵامەتو ئانەی هۆرامان پیرۍ ئاهورامەزدایۍ فرېش چەنەبیېنۍ، پی تەرزە نامۍ هۆرامانیش وەرگېرتېنە:
-هەورا: جە (ئاهورا)یۆ ئامان، دمای سوویایش، پاسەش پەنەئامان، کە ماناو (خوڎای گۆرە)ی مڎۊ.
-مان: دماگیرێن بە واتاو (بووم، وڵات، هەرېم، زەمین)ی، یانی واچۍ (هەورامان)ی، تاشیێ واچۍ (ئاهورامەزدا)ینە، کە بە ویەردەو زەمەنی سوویێنە.
دمای گېڵای و ۋشکنای، تاواما کەشو (هەرە هەرە)ی جە ڕوەو جوگرافیائەشناسییۆ دیاری کەرمۍ و چاگەیچۆ وەڵاتو (ئاریانڤاچی زەردەشتی)ما دیاری کەرد، پی تەرزە:
-کەشو (هەرە هەرە): کەشێ سەربەرزەن، کە ناوچەکۍ وەرکۆتی دۆرشادان، مڎیۊ ڕوەو وەرنیشتی و وەرکۆتیرە (زانیاد یەشت، ل (322)-یشت ها-3-گزارش پوردود).
-هەر پېسە جە گاتەکانە بەرمەگنۊ، کەشو (هەرە هەرە)ی مەگنۊ مېیانو وڵاتو (ئاریانڤاچ)ی، (پورداود، گاتاها، ل 63).
-وڵاتو ئاریانڤاچی مەگنۊ مېیانو هەر حۆت هەرېمەکەیۆ، کە ئاهورامەزدای وەشکەردېنۍ (ڤیسپەرەت، ج 35).
-وڵاتو ئاریانڤاچی، ئا وڵاتەنە کە خەڵکەکەش بە زوانی (ڤاچەڤاچ) گفتوگۊ مەکەران. بەپاو ئی بەڵگا، کە بەڵگۍ باوەڕپەنەکریێنۍ، سەرپاکشا سەرو (هۆرامانی تەختیرە) لکیا.
پاسەبۊ، بەپاو ئا پەیلواو بەڵگە وەرینا، پەیمان هەن واچمۍ: واچۍ (هەورامان)ی پېوەڼو واچەکانو (ئاهورا + مان)ین، ئی واچە ناساکارېچە بە واتاو (وڵاتو خوڎای) یام (وڵاتو ئاهورا)یەن، یام وڵاتو زەردەشت (ئاریانڤاچ)یەن.
ئېمە پەی پەشتگېرتەی بەڵگە وەرینەکا، چن بەڵگێ تەرېما ئینێ وەردەسەنە:
-پیرشالیارە سېیاوە (پیرشالیارو کوجراتی هیندوییی) کاتو وېش پاسە وچیان کە جە هیندستانۆ ئامان پەی هۆرامانی، پېسە مەڵڵێوە زەردەشتی پەی زیارەتو گۊڕەو پیرشالیاری زەردەشتی، کە دمایی پېسە (زیرگەوان)ێ مەنەنۆ و نەگېڵانۆ.
-ئامای (هۊزو هیندوان)ی جە هیندستانۆ پەی هۆرامانی تەختی و نیشتەجابییەیشان ئەچاگە بە نامۍ (شېخە حەکیمەکا هۆرامانو تەختی)، تاکو ئارۊیچ ئا هۊزە، بە نامۍ هوزوو (هیندوان)ی تاریخو وېشان مەگېڵناوە کە چەنی بە کۊمەڵ جە هېندستانۆ کۊچشان کەرڎەن پەی هۆرامانو تەختی، ئینەیچ ڕاسیێن، پەیلوا وەڵینەکەیمان سەلەمنۊ.
-مەنەیۆ نامۍ (تەخت)ی پېسە (پایتەخت)ی، کە بە هۆرامانو تەختی نامۍ بریۊن، کە ماچان پایتەختو زەردەشتیان بېیەن، ئانەیە سەلەمنۊ کە هۆرامان بە نامۍ وڵاتو (خوڎا)یۆ نامۍ نریان (ئاهورامەزدا). زەردەشتییەکۍ بەرو هۆرامانی، ساڵێ جارێ پەی بەشداریکەردەی جەژنەو پپیرشالیاری، پېسە حەج کەردەی، سەردای هۆرامانی کەران، پەی نموونەی (فرەوەشی) واچۍ: گرڎساڵێ جارێ، تاتەم پەی زیارەتو پیرشالیاری سەردای هۆرامانی کەرۍ.بەشێ جە کتېبو ئاوەڎانییەکۍ هۆرامانی، نویستەی: هیدایەت گوڵپی، فاڕای پەی سەرو زوانی هۆرامی: ئەسعەد ڕەشید.[1]