بەشێ جە کتېبو ئاوەڎانییەکۍ هۆرامانی
ئاماڎەکەرڎەی و هۊرئەوەگېڵنای: #ئەسعەد ڕەشید#
بەشۍ: سی و هەشتەمە
ڕۊخانە و دەرەکۍ هۆرامانو لهۊنی، دیمو کوردەسانو ئێراقی
1-سەرچەمەو زەڵمی: سەرچەمەو ئاوەکۍ، تاڤگەو زەڵمین، کە دلۍ قەڎو کەشو هۆرامانیۆ جە دەلاقێوە (2، 5* 4)مەترۍ، جە بەرزی 150مەترا پڕۊرە وار، چاگەیچۆ بە دەرەو زەڵمیرە، میانو دەگاو زەڵمی و دەگاو ئەحمەڎئاوایرە ڕەڎەبۊن، دلۍ شارو خورماڵیرە ویەرۊن، دمای بڕیەی 6کلم، مجیۊرە ڕۊخانەو دەربەڼیخانی، چاگەنە پردێش سەرۆ وەشەکریێنە، کە جادەو مېیانو سلېمانی و هەڵەبجەی پېوەرە بەسۊن (پردەو زەڵمی).
2 دەرەو بېیارۍ: ئاوێنە، جە هۊرقۊڵیاو چن هانێوە، نزیکو دەگایەکاو (کێمنە، بېرواس، هانەگەرمڵە)یۆ سەرچەمە گېرۊن، مەگنا دیمو وەرنیشتو کەشو هۆرامانی، دلۍ شارەدەگاو بیارېرە ویەرۊن، دمای جیائاستەی دەگایەکاو (بنجۆدڕەی، دەرەقەیسەر، خارگېڵان)ۍ، جە دامانو دەرەو زەڵمیۆ، مجیۊرە ڕۊخانەو دەربەڼیخانی.
3-دەرەو تەوېڵۍ: دیمو وەرنیشتو کەشو هۆرامانیۆ، سەرچەمەو چن هانێوە هۊرقۊڵیان، سەرەتا دەرەو زاوەری و ئاوېسەری، دلۍ شارەدەگاو تەوېڵېنە تېکەڵۍ بان، دەرەو تەوېڵۍ وەشکەران، ڕوەو سەرنیشتو وەرنیشتی ملۊ، دەگایەکاو{سوسەکان (سێسەکوان)، پاڵانیا، جاور، هاوار}ی، جە دەسی ڕاسۆ جیامازۊن، دمای بڕیەی دەگاو (گرییانەی)، مجیۊرە ڕۊخانەو سیروانی.
-ئاو و هەواو هۆرامانی:
ناوچەو هۆرامانی. مەگنۊنە مېیانو دوە هېڵو پانی ژمارە: 35، 35 (سی و پەنج پلۍ و سی و پەنج دەقۍ) جە پانیشتۆ، ناوچېوەشاخ و داخیەن (کەش و کۊیین)، بەرزیش جە ئاسو دەریایۆ (1270 تاکو 3390) مەترېن، یانی بییەی ئا کەشا، مەڵامەتێن پەی گلدایۆ هەوای شۊداری، کە جە دەریاو مېیانیۆ هۊرکەرۊن، دیسان وارای ۋەرۋە و ۋارانێ فرەی، سەرچەمێن پەی ئاوەو هاناواو چېرزەمینی و دەرەکا، سەرو بنەماو ئینەیۊ، مەتاومۍ ئاو و هەواو ناوچەو هۆرامانی پی تەرزە بشناسمۍ:
جە زمسان و وەهارەنە:
کوېسانەن، سەردەن، پلەکۍ گەرمای جە مانگەکا (ئارگا و ڕابڕان)ینە، وەزارە پەی (10-20) چېر سفری، ۋەرۋەو ۋارانێ فرەش چەنە وارۊ، کە هۊکارەن پەی بەستەی ڕاوبانەکا ئی ناوچەیەو بڕیارەیشان جە ناوچەکانو چواردەوریشان.
جە هامنەنە:
بۍ ۋارانەن، پلەکۍ گەرمای ئینێ مېیانو (20-35)پلانە، فېنکەن و گەرماکەش میانیەن، بەشێ فرەو ئی ناوچەیە، بە حوکمو سرووشتەکەیش، جوان و دڵگیرەن، یاگە سەیرانەن.
ۋاکۍ ناوچەو هۆرامانی:
1-ۋاو وەرنیشتی (ۋاو زمسانەی و وەهارەی):
ۋایێوە شۊدارەن، جە زمسان و وەهارېنە، جە دەریاو مێدەتەرانیۆ، ڕوەو ئېگەی هۊرکەرۊن، بە یاوایش بە ناوچەکەی، مەبۊنە بە هۊکارو وارای ۋەرۋە و وارانی، هەر کات، بە هەر مەڵامەتێوە، هۊرکەرڎەیش دماگنۊن، یام کەم مەبۊن، مەبۊنە هۊکارو کەم ۋارانی و وشکەساڵی، یاوای ۋاکەی جە دەریاوە پەی ناوچەکەی (7-10) سەعاتۍ خواینۊ، ئانەیچە یاردیدەرەن پەی زانای، یام وەرۋینی کەرڎەی کەشو هەوای، وەڵۍ یاوایش بە هۆرامانی. بەشێ جە کتېبو ئاوەڎانییەکۍ هۆرامانی، نویستەی: هیدایەت گوڵپی، فاڕای پەی سەرو زوانی هۆرامی: ئەسعەد ڕەشید.[1]