بەشێ جە کتېبو ئاوەڎانییەکۍ هۆرامانی
ئاماڎەکەرڎەی و هۊرئەوەگېڵنای: ئەسعەد ڕەشیدئەسعەد ڕەشید
بەشۍ هەشتا و حۆتەمە
پېوەڼییە کۊمەڵییەکۍ جە هۆرامان:
پېوەڼییە کۊمەڵیەکۍ هەر میللەتێ، پېوەسېنۍ بە ئاسو ڕۊشنویریشان، چ پلێوە باڵای فیکرینە بان، ئاڼە پېوەڼییەکېشان پتەوتەرۍ و زەریفتەرۍ مەبان، هەرچن ئیسە وەڵکۆتە زانستی و تەکنەلوژېیەکۍ بارو ژیوای خەڵکیشان وەشتەر و خاستەر کەرڎەن، بەڵام چەنی ئانەیە ئاستە فیکریەکە هامتەریب نەلان، گەر تەماشەو وڵاتێ پېسە یابانی کەرمېن، بواری زانستینە ئینێ پۊپەنە، بەڵام پېسە پېوەڼیە کومەڵیەکا، هەم پېسە بارو ڕۊشنویری، نېیەنۍ چا ئاسەنە، خەڵکو یابانی ئیسەیچ باوەڕشان پانەین کە (ئیمپراتور) زاڎەو خوڎایەن، یانی بە نەوەو خوڎایش مزانان، یابانیەکۍ ژەنی بە ئامرازێ پەی خزمەتو پیای مەوینان، هەقدەسو هەرمان کەرڎەیشان جە پیای کەمتەرەن.
پېوەڼییە کومەڵیەکۍ خەڵکو هۆرامانی ئینێ ئاسێ باڵانە، ئانەیچە چن هۊکارێش هەنۍ:
1-هوکاری دینی:
خەڵکو هۆرامانی زەمەنێ فرە سەرو دینو میترایی بیېنۍ، دماتەر ئامێنۍ سەرو دینو زەردەشتی، ئاشکەران پەیدیاو ئایینو زەردەشتی پەی مروڤی، پەیدیێوە ئەقڵانین، کە سەرو بنەماو (نېیەتی خاس، گوفتاری خاس، ڕەفتاری خاس) مەرزیانەرە، پەی ئانەی گرڎ زەردەشتیێ جەهەر ساتێنە هاگاش جە درووشمەکا بییێ، جە تەمەنو پاڼزە ساڵییۆ سەرش پېویس بېیەن کە (بیبین)ێ بەسۊ کە جە (72) تاڵە بەڼە پەژمینە ڕېسیایا پېکئامان، ئینجا یەرۍ لکېش بڎۊ وەنە، گرڎ ڕوێ چن جارێ سەرنجە وزۊ سەرو ئا یەرە لکەیە، پەی ئانەی هەر دەم ئاگاش جە ویروباوەڕەکەیش بۊن، چوارچېوەو درووشمەکانە ڕەفتار و هۊرستە و نیشتەیش ڕېک وزۊن، ئیتر پانەیە هیچ پانتایێش پەی (من گەرایی و وېپەسەڼی) ناستەنۆ کە دڵ ڕەقی و جەنگ بەرهەم ماران، هەر پەوکەی زەردەشتېیەکۍ خەڵکانێ دڵ گوشاڎۍ و ئاوەز فراوانۍ بېیېنۍ، چەنی وېشان، هەم چەنی خەڵکا تەری.
2-هۊکارو نیشتەجایی:
خەڵکو هۆرامانی جە دېر زەمانۆ ناوچەکانو وېشانە نیشتەجایۍ بیېنۍ، چڼین بەڵگۍ تاریخیۍ هەنۍ ئا ڕاسیەیە سەلەمنان، ئاشکەران کە نیشتەجا بییەی هاندەرەن پەی ئانەی مروڤ گەشۋین بۊن، بە باوەڕێ قایېمۆ پەی دماڕۊی بڎیۊ، ئانەیچ هاندەرێ خاس بېیەن پەی ئانەی نەک هەر کار کەرۊن پەی وەشگوزەرانی وېش و هامنشینەکاش، بەڵکوم بە تەرزێ جە هەرمانەکاشەنە تازەگەر بۊن، یۊ جە بنەما بنەڕەتیەکا کۊمەڵی مەدەنی نیشتەجایین، هەر پەوکەی هۆرامییەکۍ پەی یاوای بە کۊمەڵی مەدەنی هەنگامۍ گۆرېشا نیێنۍ، ئېستەیۆ قەباڵەکا هۆرامانی و بییەی ئەنجومەنێ ڕاوەبەری (مەرۍ) جە هۆرامان، ئانەیە بە تەمامی سەلەمنا.
3-هوکارو ئابووری (دارایی):
بنەماو ئابووری خەڵکو هۆرامانی، وەڵتەر و ئیسەیچ بە فرەیی پەشتی بە (باخڎاری، پیشە دەسییەکۍ، وڵاخڎاری، ئاژەڵداری، بەردە و ئاردەی دلۍ مەرزەکا)بەسۊن، هۆرامەکۍ خاوەنو باخ و موڵکو وېشانۍ و هیچ دەسەڵاتێ نەتاوانش ئا مافەشا چەنە گیر کەرۊن، کارەکۍ تەریچ هەر وېشا خاوەن قەرارۍ بیېنۍ چەنەشا، یانی بنەما ئابووریەکېشا موڵکو وېشان بیېنۍ، جە ستەمو دەسەڵاتدارا دوورۍ بیېنۍ، بە مانێوەتەر خاوەن ویر و ئاوەزێ تەندرووسی وېشانەی بیېنۍ.
4-هوکارو پەرۋەرڎەیی:
هۆرامان مەڵبەندێ گۆرەی زانست و ئەدەبی بېیەن، مزگیەکۍ (تەوېڵۍ، بېیارۍ، پاوە، نۊدشە، ...هتر)ی، خانەقێکۍ نەقشبەڼیی، یاگۍ وانای زانستە دینی و دنیاییەکا بیېنۍ چا سەردەمانە، سەڎان مەڵڵێ گۆرۍ چاگە بەرشیېنۍ، یاگۍ چڼەها کەڵە پیایا و شاعېرا بیېنۍ، نزیکی خەڵکو هۆرامانی چەنەشان کاریگەریێ خاسش بېیەن سەرشان، هەم زانست و ماریفەتشان چەنە وەرگېرتېنۍ. بەشێ جە کتېبو ئاوەڎانییەکۍ هۆرامانی، نویستەی: هیدایەت گوڵپی، فاڕای پەی سەرو زوانی هۆرامی: ئەسعەد ڕەشید.[1]