مەحکەمەو سوقراتی نیشانێ مەرگ و سڕیایو دیمۆکراسی و گەشەی ۋیریی کۊمەڵگەو ئا کاتەو ئاتێنی.
نویستەی: جەلیل عەباسیجەلیل عەباسی
فرەتەر جە (24) سەدەی عیسایی چێوەڵ، حوکمڕانە نەزان و فېڵباز و پاوانوازەکې ئاتێنی فووشا کەرد چراوەو ئاوەزی و کوشناشاوە.
ئی تاقمە دڵ سیاوە کە زانېنې قسەکې سوقراتی خەڵکی چڵاکنارە و چڵاکیایرەی خەڵکیچ بۊ بایسو وستەیرە و ژەنتەی دامودەزگا و دووکانو ئاڎیشا، سوقراتشا مەحکەمە کەرد و حوکمو مەرگیشا سەپنا ملەرە.
ئا تۊمەتێ نزیکەو (2410) ساڵې چێوەڵتەری دریەبېنې پاڵو سوقراتی ئینێ بېنې:
1- کرمۆڵ کەرڎەی دڵو جەماوەری (چوونکە سوقرات خەڵکی فێر کەرې ویر کەرۊوە و فکریۆنە)
2- فەساد جە زەمینەنە (چوونکەتی جوانەکا فێر کەرې پەرسا و سەرە بەر بارا جە هەرمانەکا نەک بە چەمی بەسیا گرڎچېوو دەسەڵاتی قبووڵ کەرا).
3- سووکایەتی کەرڎەی بە پیرۊزییەکا (چوونکەتی هەیمەنەی درۆیینو خواڵە جۊربەجۊرەکاش وڕنابێرە).
سەرەنجام، چا کاتەنە جەهل و دروێ و نەزانی سەرکۆتێ و شۆکەران دەرواردو سوقراتی دریا و چراوەو زانایی کوشییاوە و تاریکایی جەهلی دیسان دنیاش تەمناراوە.
ویل دۆرانت، جە گېڵنایۆ مەحکەمەکەو سوقراتینە ماچۊ: بەڎبەخت ئانەن کە گەرەکش بۊ خەڵکی یاونۆنە وەڵتەر چانەی کە خەڵکەکە وېش فکریابۊنە.
ئەرۍ کۊمەڵگەو ئارۊو لاو ئېمە نییا چا سەردەمەنە؟!!![1]