بەشێ جە کتېبو ئاوەڎانییەکۍ هۆرامانی
ئاماڎەکەرڎەی و هۊرئەوەگېڵنای: ئەسعەد ڕەشیدئەسعەد ڕەشید
بەشۍ سەڎ و ویس و هەشتەمە
گەر هونەرمەڼۍ ڕوانە خەریکۍ هونەری بان، من ئینانا ئەچا باوەڕەنە شان بە شانو دنیێ هەم هونەرمەڼۍ و هەم هونەرەکەمان چەنۍ ڕۆتو ژیوای دما نمەگنۊن.
هونەرمەڼ مەشۊم دەقەی شېعریە تېکەڵ و پېکەڵ نەکەرۊن، یانی شېعرەی لیریکیە پەی گورانیۍ، یام ئا شېعرۍ پەی ئاوازو عیرفانی لېویۊ مەشۊم بەزمو چەپڵانە بەکارش ناران، چوونکوم ئاوازەکە چن بە بایەخەن، دە ئاڼەیچ شېعرەکۍ مەبۊنە بە ئامیانو گورانیۍ و ئاوازەکەی، یام باعزێ بەیتۍ فولکلوریۍ هەنۍ کە پەی وەڵاکەرڎەیۆ نمەلېویان، مەشۊم وەڵێ نەکریاوە.
بە کوڵی و پوختی، شېعرەی گونجیێ پەی یاگۍ وېش گونجیێنە، کەسیبېیەو هونەرمەڼی بە فرەیی گورانیا نیەن، پېسە ماچان بە زۊری و بۊری نیەن، بەڵکوم بە شېواز و دەسوری هونەری جوان، کەسیبییەیش بەرمەگنۊن.
بڕێ هونەرمەڼۍ دلۍ هۆرامانینە ئامێنۍ مێڎانو هونەری، شېعرە فولکلوریەکۍ هۆرامانیشان دەسکاری کەردېنۍ، پەی نموونەی ئاوازو (ئای دادە هەی ڕۆ)، ئا هونەرمەڼە ئاوازەکەش وېران کەرڎەن، ماچۊ: (ئەی تاتە هەی ڕۆ ڕۆ)، ئینە هونەرەکەش نمەلۊنە دلۍ (ئەدا)و ناوچەو هۆرامانیۆ، بەڵکوم پاسنەش نیانەرە هەکە تازەگەریش کەرڎەن، بەڵام بۍ ئاگا چانەیە هەکە هونەرش چەواشە کەرڎەن، پەوکەی تېکدای ئاوازەکەی کەسیبېیەو هونەرمەڼەکەی لاواز مەکەرۊن، چوونکوم دەسکاری فۆلکلۆری بەپاو زانستی پېسەنە یانەو پەسپەسەکڵۍ، کە هەرپاسە وەڵاش مەکەرۊوە، هونەرو هۆرامانی هونەرمەڼی وېشانەش هەن، مەشۊم ئا هونەرمەڼە لاوۍ کە تازە دەسشان دان هونەری پەرس و ڕا بکەران پا هونەرمەڼا هەکە شارەزێ و چەنەئامێنۍ جە کایەو هونەرینە، چوونکوم بە پەرسای و مۊچیاری هونەرمەڼ وەڵۍ مەگنۊن، نە بە نەشارەزایی، ئانە مەبۊن بە هوکارو دماکۆتەو هونەری و هونەرمەڼەکەیچ.
پېسە ئی دېڕە شېعرە فولکلوریۍ ماچۊ:
شەڵڵای سیامارێ منش گەستایێ
نەکای چەنی تۊ بەینم بەستایێ.
بەین بەستەی بە هونەریۆ ئاڼە هەرمانێ ئاسانە نیەنە، گرڎ کەسێ گەمە بە هونەری ڕەسەنیۆ بکەرۊن، چوونکوم هونەری ڕەسەن ئا هونەرمەڼشە گەرەک نیەن کە نەزانۊ چەنی هونەر بەکار بارۊن، هونەر بەسیان بە ژیوای ڕوانەو خەڵکیۆ.
دلۍ ئەدەبو فۆلکلۆری کورڎینە، لاپەڕە (64) ئامان: سەڎەی وەڵینەنە ئوسپێنسکی نویستەنش: (ماتەم، ۋازای، سوز، سەردا، ئاورایی، هەڵسی، بەڎیی، تەمە) ئینۍ مەیان و ملان، بەڵام ئانا ئا بەرهەمە ڕەنگینە نەمرەن، ئا دەنگە جاگیرۍ هەر ئینێ یاگۍ وېشانە، ئینۍ نمەفاڕیان، پېسە: دەنگو بولبولی، گورانیۍ خەڵکیچ تەنیا چا هېزا ژیوایە مەدوان کە خامۊشۍ نمەبان، کۊتاشا نمێ، هەر ئانەیە مەوزاوە یاڎ، کە مەبۊن بە وەشیی و شاڎیی بژیوی، ئا دەنگە هەکە تەقەیۊر بییەیش پەی نیەن، هەمیشە هەر دەنگۍ مڎۊوەو پیر نمەبۊن.
هونەر و هونەرمەند، ئەڵقۍ زنجیریەنۍ، شۊنەو یۊیرە مەیان، چوونکوم هونەرو ئاواز و گورانیا ئڼە دەرەتانش فرەن چا کاتۆن ئاڎەمی ئامان سەرو دنیێ، گورانیەیچ چەنیش پېڎا بیېنە، پەوکەی ژیوای بە هونەر گورانیۍ شاڎیی مەبەخشۊن بە خەڵکی.
گەر هونەرمەڼ بە ڕاسی هونەرمەڼ بۊن، مەشۊم فرە دوور بۊن جە جەنگ و جەڵەبەی، چوونکوم هونەر پېخامو ئاشتیەن، دیسان هونەر دوورەن جە ویری تەسکی، هونەر سەرمایەو میللەتێن هەر دەم وەرگیری ئەچا میللەتەیە مەکەرۊن. بەشێ جە کتېبو ئاوەڎانییەکۍ هۆرامانی، نویستەی: هیدایەت گوڵپی، فاڕای پەی سەرو زوانی هۆرامی: ئەسعەد ڕەشید.[1]