نامۍ: ئەحمەڎ
نازنام: پریسی _ مەجزووب
نامۊ تاتەی: خەسرەو چاوش
چەرخو مەرڎەی: چواردەی کۊچی
یاگۊ پېڎابییەی:
پریس _ هەڵەبجەپریس _ هەڵەبجە
یاگۊ مەرڎەی:
پریس _ هەڵەبجەپریس _ هەڵەبجە
ژیۋاینامە
ئەحمەڎ پریسی؛ زانای ئېژا و شاعېری دڵ ناسک، سەر بە هۊزو میکایلی جافی، خېڵو نەورۊڵین، دەگاو پریسی نزیک بە شارو هەڵەبجەی ئامان دنیا، هەر ئەچاگەیچ ژیوان. تاتەش نامېش خەسرەو چاوش بییەن، دلۍ سوپاو عوسمانینە کارگېڕ بییەن.
ئەحمەڎ، تەمەنو لاوی و هەرزەکارینە، لوان خزمەتو پیرو تەریقەتی، شېخی سیراجەدین و بە مەڵامەتو چەنەئامای سرشتی و سەیر و سولووکی سەرەمڕەیش، جە ماوێ کەمەنە فرە هوروەستەن و بوارو فەناییش پڕنان و یاوان قۊناغێ بەرزەی عیرفانیە. ئەحمەڎ پریس شاعېر، کاتێ تازە لوان دلۍ تەریقەتی، ئڼە شۊر و حاڵش بییەن و جەزبەش پەنەئامان، (مەجزووب)یچشان پەنەواتەن. شاعېری گۆرە و زانای بلیمەت مەولەوی چەربارەو ئەحمەڎ پریسی پېسەشە واتەن:
بڕیا وە باڵای کاڵای ڕەئیسی
(ڕجالُ الغیب)ە ئەحمەڎ پریسی.
دیسان ماچمې؛ چەنی داخۍ کە ژیوایڼامەو ئی شاعېرەیچمان، ئەحمەڎ پریسی پېسە پەنەوازی وەردەسەنە نییەن.
دلۍ بەرهەمەکا مەولەوی شاعېرینە ئامان هەکە مەولەوی عاشقو (لەیلۍ) واڵۍ ئەحمەڎ پریسی بییەن، عاشقێ پاک و هەرەقەتین، پاسە دیارەن کە لەیلۍ هەم مەیلش پەی مەولەوی بییەن، چونکوم کاتێ لەیلۍ نەوەشە مەگنۊ، مەولەوی ئەپېسە ماچۊ:
گەرمی کوورەی مەیل قەیسی چۊڵ گەردەن
تەئسیر نە تۊی دڵ لەیلۍ ئاوەردەن.
بەڵام ئیتر پېسە فرەو دڵوازەکا، ئاڎیچۍ نەیاوێنۍ بە ویساڵی هەرەقەتینو یۊترینی.
چن نموونێ جە شېعرەکانو ئەحمەڎ پریسی: تاسەی دیدارت:
عەرزە داشت بەندەی دڵ وە خەم خارت
سەوداییم کەرڎەن، ناسەی دیڎارت
زەڵم و تانجەرۆی دیدەی پەڕ جە هوون
بییەن ڕەشک ئەفزای فورات و جەیحوون
یانێ های دیدەم یەند زۊر ئاوەردەن
ڕای قوفەو کەشتی و جیسرش بەند کەرڎەن
جە قەڵوەزی هوون شەهیدان یەکسەر
بێ جا کوشتەی تیغ نیم نیگای دڵبەر
سارای شارەزوور ئینە چەن بەینەن
وېنەی کەلوەلای، ئیمام حوسەینەن
ڕای ئاما و لوای قاسید بەند بییەن
پەوکە نامەمان، ئاموشۆش نییەن .
بەشێ جە چوارینەکاش:
ئەوسا تا چەپگەرد ڕاست مەکەرد کەم کەم
ڕان وە بان ڕان، مەنیشتن وە هەم
ئیسە هەر وەختێ تاسای تۊمانەن
وە سەودای نامە ئامای تۊمانەن.
* * *
هەرچەنی شاهین نیم نیگاش پڕتاو
بەست پەری دڵەی تۊی دەروون کەواو
یانێ چەرخیا، ئەولام ئەو هەتام
وانام کەلیمەی (نیعمەل ئینقیلاو).
٭ ٭ ٭
هیچ چینە وەشتەر نییەن جە ئافاق
وە فوتوای جومهوور مەعشەرەی عوشاق
پەی کێ وە عیشق دڵ سەودایی بۊ
دۆس نە بەهانەی خودنمایی بۊ.
٭ ٭ ٭
ئەلعەجەب دیدەم عەجیب تەر چېشەن
چەن ساڵەن وە تیر عیشقت دڵ ڕېشەن
قرچە و چۊقەی جەرگ سەنگ نەبەر تاوان
هېمای پزیسکەش، وە تۊ نەیاوان
٭ ٭ ٭
بینایی دیدەم ! ئەر بشنەوان گوڵ
گەنج ئاسا تەشریف، بەردەنی وە گڵ
پای وێ مەکېشۆ جە دامانشان
نمەیۆ هەوەس، بەرامانشان
سەییدی بەندەی دڵ .....
سەییدی بەندەی دڵ وە خەم خەستە
عەبدوڵڵا وە ئەمر حەق کەمەر بەستە
دانەی خەزانەی (لاریب) نەجێ پاک
مەمنوون خەڵات، فاخیرەی (لولاک)
ڕەشحەی بەحر نوور چەشمەی سەفاڕېز
گوڵ غونچەی وەشبۊی ڕەوزەی عەترئامێز
خەتتات سەرمەشق عیش نەوهاڵان
داخ دڵ خاڵ خاڵ، خەیاڵ خاڵان
نە سەر تەختانچەی تەن نەچەمەی چەم
تەوحید سەراییش مەیۆ سۆفی خەم
نەوپاییز هیجر وە وەیشوومەی دەرد
وەڵگ سوەیل ڕەنگ شادیم بەرئاورد
ئەر ئەدەب جە یاد تۊ نە کەرڎە بی
سفتەی تەن شەماڵ، سەد جار بەردە بی
ئەوڕۆ دەفتەردار ڕای (مافی العدم)
خامەی سەرنویشت دانەڕۆی ڕەقەم
هەر کاڵای جە لاش وە من سپەردەن
لیقاشان جە عەشق، من نادیارەن
ئەرامەندەی بەخت بەندەی دڵ ئەوگار
چ خاک وەسەر کەم، وەچېش کەم مەدار؟
شاعېر ئی شېعرېشە پەی دۊسێ هامتەریقەتیش بە نامۍ عەبدوڵڵای داخی نویستېنە کە شاعېر و ئەدیبێ هەس ناسک بییەن.
داخی شاعېریچ دماتەر جوابو مەلا ئەحمەڎی پریسیش دانۆ:
سەرمەست بادەی .....
سەرمەست بادەی بەخشندەی تەوفێق
مەجزووب جەزبەی مەعشۆقەی حەقێق
ڕسوای سووق زوهد شەحنەی شەهر عەشق
جورعە نۊش بەزم زومرەی مەینەت مەشق
دېوانەی حەیران وادەی مەحروومی
سەرگەشتە پای کوی نەجد مەعدوومی
سەوار نەیجەی، بالووڵ دانا
دېوانەی وە عیلم، حەقیقەت زانا
شکار چەنگاڵ ساحیب جەناحەین
گیرۆدەی کەمەند، سەمی (ڎی النورین)
سەردار سەردار، حەللاج سانی
گۆیای (أنا الحق) پیر سوبحانی
جوبەی تەن خاڵی نەماسیوای حەق
هوەیدا مەملو جە زات موتڵەق
نیشتەی ڕووی مەسنەد شای نەقشبەندان
جای مەلجە و ئومێد ئیقباڵ بوڵەندان
نامەی پڕ جە ڕەمز عیلم حەقیقەت
ئینشا کەرڎەی نووک خامەی تەریقەت
زیا دا وە عەین بې تۊ بې نوورم
شیفادا وە ئێش دڵەی ڕەنجورم
حاڵی بین یەک یەک گلەیی کەرڎەت
زەن سەردمەیلی وە یاران بەردەت
وە مەرگت دڵ یەند جە مەیلت کەیلەن
زەڕڕەی زیندەگیم ئەر بۊ، بەو مەیلەن
من گیرۆدەی چای گۆنای هارووتیم
وەتەن نە ماوای سوفلای ناسووتیم
تەرسوون ئەر خامەی وەخەم شەق وەردەم
تەحریر کەرۊ ڕاز ، مەخفی تۊی پەردەم
ناپاکیم هەریەند نەحەد ئەودەر بۊ
پەی سەفای خاتر پاکان کەدەر بۊ
سابۆ بەشق شای نەقشبەندان گشت
نەفەس چوون شمشیر میسری نەبرشت
ناڵان جە داوەر پەی حاڵ من بۊ
لاڵا پەی ئەحواڵ، مەڵان من بۊ
بەل ئەی حاڵ تەبدیل وە حاڵ خاس بۊ
شیشەی دڵ نە زەنگ عیسیان خەلاس بۊ
(داخی)م دڵ وە زەنگ عیسیان خاڵخاڵم
موحەوەل وە لوتف، تەحوێل حاڵم.
ئی شاعېرەمان، ئەحمەڎ پریسی پاسە ئامان کە ئەوەڵو چەرخو چواردەی کۊچینە کۊچی دمایینش کەرڎەن.
ئەسعەد ڕەشید.
[1]