کورد دلۍ چەرخەکا تاریخینە
هۊرئەوەگېڵنای و ئاماڎەکەرڎەی: ئەسعەد ڕەشید
بەشۍ: یەرەسەڎ و حەفتا و هەشتەمە
* تاریخو (
19-06-195019-06-1950ز.) کۊچی دمایینو شاعېری گۆرە، پیرەمێرد جە شارو سلېمانی، سەرو وەسیەتو وېش گرڎەو مامەیارەی ئەسپەردە کریا. پیرەمێرد دە هەزار دېڕە هۊنیېش دلۍ قاڵبو واتەو وەڵینانە هۊڼێنێ، یانی پەندە کورڎیەکېش بە قاڵبی شېعری سەر جە نۊ متېنېرە. ساڵانێ فرە دوۍ ڕۊنامۍ (ژیان) و (ژین) بەرکەردېنۍ، شېعرەکۍ مەولەویش فاڕێنۍ پەی سەرو شېوە زوانی سۆرانی، (مەم و زین) بە پەخشان هۊڼانۆ، دواڼزە سوارەو مەریوانیش کەرڎەن بە کوڵە داستانە، مەحموڎ ئاغاو شیوەکەڵیش بە شېوەو شانۊگەری نویستەن، چڼین پەندۍ و سەرئامێ کورڎیېش چېرو نامۍ گاڵتە و گەپینە وەڵێکەردېنێ و ڕازەو (کەمانچەژەن) جە زوانی تورکیۆ کەردېنە بە کورڎی سۆرانی.
* تاریخو (
02-12-195002-12-1950ز.) جەلال خالید بی بە پارېزگارو سلېمانی.
* تاریخو (
16-12-195016-12-1950ز.) بەرشییەی یەکەمین ژمارەو ڕۊنامەو (هەولێر) جە شارو هۆلېری، بە دەسو چن مامۊسایا شارو هۆلېری کە دەسەو نویسەراشا ئینۍ بېنۍ: عەبدولمەجید حەسەن، عیزەدین فەیزی و ئەستێر سەعید.
* تاریخو (
24-12-195024-12-1950ز.) قەنارەدای (تایەرو پیزەی) براو خولە پیزەی دلۍ وەربەرەو سەراو سلېمانینە، بە تۊمەتو کوشتەی عەبدولباقی ساحیبقەرانی.
ساڵەو (1951ز.) چن تۊمارێ پېوەس پی ساڵېوە ئینێ وەردەسەنە:
* کۊچی دمایینو جەلادەت بەدرخانی.
* حدکا داواش جە فیرقەو دیموکراتو ئازربایجانی کەرڎە، کە جە لەحازو تیوریۆ یاردیشان بڎان.
* هامنو ئی ساڵېنە، هەمزە عەبدوڵڵا سکرتێرو پدک، هەرمان و کارو حیزبیش بەسیا.
* ئەچی ساڵېوە تاکو ساڵەو (1952ز.) د. ئەوڕەحمانی قاسملۊ کە ئەندامو پارتو توودەی بۍ، پېسە وەرپەرسو پېوەڼیەکا توودەی و حدکا دەسبەکار بی.
* ژمارەو ئەنداما حدکا جە شارو مەهابادی (150) کەسۍ نەترازیېنۍ.
* کۊچی دمایینو حاجی تۆفیقی تازە دۊڵەمەن جە شارو سلېمانی، نامبریا بازرگانێ شارو سلېمانی و تاتەو د. جەمال نەبەزی بۍ.
* کوشیای خولە پیزەی و عەولی گوڵچین جە کەشو کەتووی ناوچەو شارباژېری.
* بەشێ فرەو جوولەکە نیشتەجایەکا کوردەسانی ئەچی ساڵېنە پەی ئیسرائیلی کۊچشان کەرد.
* شاهۆی شاعېر، پېسە قازی چەمچەماڵی فەرمانش پەی بەرشنیا.
* ئامای دنیای فرانسیس یوسف شابۆ، جە شارەکڵەو (مانگیش)، ناوچەو دهۊکی.
* ئامای دنیای هونەرکاری وېنەکېش (مالڤە _ عومەر حەمدی) جە ناوچەو گرڎی نایف، شارو حەسەکەی.
* جوولەکەکۍ کۆیەی کۊچشان کەرد پەی ئیسرائیلی.
* ئامای دنیای نویسەر و هۊرگېڵن؛ حەمە کەریم عارف جە شارو کەرکوکی.
* نێرژێوە ئارکیۆلۆژی ئەمریکی، شۊنەوارەکانو (بەردە بەڵەک و پاڵە گۆرە و کەریم شار) وشکنا و چڼیین کەرەسۍ کۊنېشان ئېستێ.
* ئامای دنیای هونەرکاری گۊرانیواچ، محەمەد ڕەزا دارابی جە شارو کرماشانی.
* وەڵاکەرڎەیۆ وتارێ بە نامۍ فولکلوری کورڎی و سۆڤیەتی، دلۍ گۊڤارەو دەنگ و باسو ئەکادیمیای زانستی ئەرمەنستانی ژمارە (10)، جە شارو یەریڤانی بە دەسو حاجی جوندیی.
* وەڵاکەرڎەیۆ وتارەی ئەدەبییەی کورڎی ئەرمەنستانی سۆڤیەت، دلۍ گۊڤارەو ئەدەب و هونەرو سۆڤیەتی ژمارە (10)، جە یەریڤان بە دەسو حاجی جوندی.
بەشێ جە کتېبو هاوڕێنامەی، نویستەی هاوڕێ باخەوان، هۊرگېڵنای پەی سەرو زوانی هۆرامی: ئەسعەد ڕەشید.
[1]