میللەتو هۆرامیچ مافی فەرهەنگ و کەلتووری وېش گەرەکشەن
نویستەی: ئەسعەد ڕەشیدئەسعەد ڕەشید
ئارۊ، ئەچی وەڵاتەنە هەر میللەتێ زوانێش هەن و گفتوگۊش پەنەکەرۊن، بە فەرمی پەیشان فەراهەم کریان کە جە وانگاکانە پەنەش بوانان، مافو وانای بە زوانی ئەڎایی وەردەسا پەیشان، دەسەڵاتی کورڎی بە مایۍ شانازیچش مزانۊ و فەخرش پۆ کەرۊن.
چی هەرېمەنە عەرەبۍ بە عەرەبی موانان، ئاشوری و کلدانی بە زوانو وېشان موانان، تورکمانۍ بە ترکی موانان، ئینەیچ پەی ئانەی پاسە وېشان نیشانەو وەڵاتە ئەوروپیەکا بڎان کە مافی فەرهەنگی مەسیحیەکا، نیشانەو ئېراقیش بڎا کە مافی فەرهەنگی عەرەبەکا، نیشانەو تورکیایش بڎان کە مافی فەرهەنگی و هاموەڵاتی بییەی تورکمانەکا مڎان، خۊ گەر جەمعێ جە فارس زوانەکا جاو نیشتێشا ئەچېگە بیێ، ئانە ئا مافە فەرهەنگیەیە پەی ئاڎیشاچ فەراهەم کەرېنۍ.
کورد بەدرېژایی ویەردەی کە کۊششش کەرڎەن پەی ڕزگاری نیشتمانی، هۆرامی پارچێ ئەساسی و دیاربییەن ئەچا شۆڕشەنە، کاتێ کورد جە کەشو کۊ، یام دماتەر دلۍ شارەکانە حکومەتداریش کەرڎەن، هۆرامییەکۍ بېجگە ئانەی بەشداریێ کاریگەرشان بییەن، خاوەنو سەڎەها شەهیدا، دماتەر یانەوېرانی و دەربەدەری بیېنۍ، دماتەریچ دەسو تاکی هۆرامی جە ئاوەڎانکەردەی و خزمەتەنە مانیان و هەر دەم هۊکارو خێرۍ بییەن ئەچی وەڵاتەنە.
بە چەپەوانۆ نە عەرەب، نە تورک، نە کلد و ئاشوری بەشداریشا جە کۊششو گەلو کورڎینە نەکەرڎەن، یام فرە بە کەمی.
چېرو ئی ڕۊشناییەنە، ئېمەی هۆرامی زوانۍ مەشۊم پاگیری فرەتەر بکەرمېن پەی دەسئاردەی مافەکاما، دەیمېش گۊشۍ دەسەڵاتیرە: گەر ئېمە بەشێنمۍ جە میللەتو کورڎی، ئانە مەشۊم پېسە ئەویشاتەری مافی فەرهەنگی و زوانی و کەلتووری وېمان بۊن، زاروڵەکېما دلۍ وانگاکانە بە زوانی ئەڎایی وېشان بوانان، بە کەرڎەیی مومارەسەو مافە کەلتووریەکانو وېمان بکەرمېن، گەر کوردېچ نییەنمۍ با پېسە کەمەنەتەوەکا تەرو دلۍ کوردەسانی ئا مافاما بەرمۍ ڕاوە. میللەتو کورڎی پېسە هەر میللەتێ ماف وریای، کە بە تولو ویەردەی غەدرێ گۆرەش وەنەکریان، مافی فەرهەنگی و کەلتووری و نەتەوەیی وېشان پەیشان فەراهەم نەکریان و گەر داواکاریچشان کەرڎەبۊ پەی بەدەسئاردەیشان، بە تڼتەرین شېوە وەرپەرچۍ دریێنێ و سەرکزۍ کریێنۍ، میللەتو هۆرامیچ پېسە بەشێ جە میللەتو کورڎی، یام هیچ نەبۊ پېسە میللەتێ دلۍ سەرزەمینو کوردەسانینە بەشێ فرە ئەچا بۍ مافیاو ئا تڼ و تیژیاشە وەرکۆتەن، ئاوارەیی و یانە وېرانی، کیمیایی و مەردەی، گېرتەی و زیڼانی، گەر چاڎیشا زیاتەر زامەت و گولیش نەکېشتەبۊ، کەمتەرش نەکېشتەن، کەچی سەرەڕاو ئانەیە ئاڎۍ کاتێ دەسشان گیر بییەن جە بەشێ جە مافەکاشا، ئازاڎی و مافو وانای بە زوانی ئەڎاییشا و دەسەڵاتی سەربازیی و یاسایی و دارایی، نمەکسۊڵی و بۍ غیرەتیشان یاوان پلێوە کە نەک هەر ڕا نمەڎان میللەتو هۆرامیچ پېسە ئاڎیشا مومارەسەو ئا مافە خوڎایا و ئا مافە گەردوونیا بکەرۊن، بەڵکوم دژبەریچش بکەران و حۆلۍ بڎان زوانەکەیشان بکەران قوربانەو زوانەکەو وېشان و هەر کاتێ واچێ، یام دەسەواچێشان پەنەوازبی، یەکسەر دلۍ گەنجینەو فەرهەنگو هۆرامینە بەرش باران و بکەراش بە موڵکو وېشان. چەنی ئی گرڎو ڕاگیریا، بەڵام میللەتو هۆرامی چوونکووم ڕەسەنیێ قووڵش هەن، خاوەنو زوانێ دۊڵەمەڼ و کۊنییەن، خاوەنو کەلتوورێ زەریفی و بە قیمەتیەن، هونەرێ ڕەسەنی ئاهورایی و ئەقڵێ پیشەیی کە تاوانش هەرچی پەنەوازیۍ وېشەنۍ جە ویەردەنە وەشېشان بکەرۊن، ئاتاجو کەسی نەبۊن، ئیسەیچ بە هیچ کلۆجێ کۊڵە نمەڎۊ و تاکو زوان و فەرهەنگەکەیش نەگېڵنۊوە پەی سەردەمە تەڵایینەکەو وېش، هەر کۊششی مەدەنیانە و دەسەجەمعی بکەرۊن و نەمانیۊن.
ئەسعەد ڕەشید.[1]