نامۍ: عومەر
نازنام: عومەرو خاۋەرۍ
نامۊ تاتەی: حەمەساڵح ئەحمەڎ
نامۊ ئەڎێ:خاۋەرە
ساڵۊ پېڎابییەی: 1934ز.
ڕۊ مەرڎەی:
16-03-198816-03-1988ز.
یاگۊ پېڎابېیەی:
باوەنوور_ گەرمیانباوەنوور_ گەرمیان
یاگۊ مەرڎەی:
هەڵەبجەهەڵەبجە
ژیۋاینامە
عومەر حەمەساڵح ئەحمەڎ، ئەشناسیا بە عومەرو خاۋەرۍ، ساڵەو (1934ز.) شارەکڵەو باوەنووری جە گەرمیان ئامان دنیا، بنەیانەکەشان بە ئەسڵ خەڵکو گەرمیانینۍ، شارەکڵەو باوەنووری ئامێنۍ پەی شارو هەڵەبجەی و چاگە گېریێنێ. بنەیانەکەشانە تەنیا ئاڎ بە نامۍ ئەڎێشۆ ئەشناسیان.
عومەرو خاۋەرۍ ژیوایشەنە دوۍ جار ژەنیش ئاردېنە، چەنی ژەنەی ئەوەڵینېش نزیکەو چوار مانگا پېوەرە بیېنۍ و جیێ بیېنېوە، جە ژەنۍ دوەمېش کە نامېش (سامییە) بیېنە، دە زاروڵېش بیېنۍ. حۆت کناچۍ بە نامەکانو: گەرمیانە، کوېسانە، تارا، شیلانە، جوانە، ژیانە، بەیانە. دمای ئا حۆت کناچەیە عومەر و سامییە مەبان بە ئەڎا و تاتەو کوڕێ و جە وەشیېنە نامېش منیان (حەمەشوان)، بەڵام دمای یەرۍ ساڵا ئا کورپە نازارەشا بە نەوەشی گیانش ئەسپاران؛ ئېشو مەردەی کوڕەکەیش تاکو کۊتاو تەمەنیش سەرشۆ بییەن.
ساڵێ دمای مەردەی حەمەشوانی، بەختە ڕووەشا مەکەرۊنەو سامییەی ژەنیش بە لەمێ دوۍ کوڕۍ مەوینۊ، عومەری تاتەشا بۍ یەرۍ و دوۍ نامېشان مەنیۊ (ئەحمەد و موحەمەد). بە مەڵامەتو ئانەی دوە کۊرپەکەش دوانۍ بیېنۍ، تاکو ئیسەیچ ڕۊشن نییەن ئا زاروڵە ئینا باوشیشەنە کاتو کیمیاوارانەکەینە کامشانەن، ئەحمەدەن یام محەمەد؟
ئاشنێ و ڕەفېقەکېش ماچان؛ عومەرو خاوەرۍ پیێوە گونجیا بۍ چەنی چواردۆرەکێش، دڵتەڕو وەشپۆش بییەن، دلۍ فرەو بۊنە نەتەوەیییەکانو شارەکەینە بەشداریش کەرڎەن، پانەی ئەشناسیان کە هورپڕای عالش زانان و ئا ئاهەنگۍ ئاڎشا چەنەبییەن تام و لەزەتێ وەشتەرشا بییەن. قەڎ و باڵاش میانی و کەسێ هېمن بییەن، عومەرو خاوەرۍ دلۍ شارو هەڵەبجەینە ڕۊنە هەرمانەو نانەواییش کەردېنەو شەوېچەنە پاسەوانی باخچەو ساوایا هەڵەبجەیش کەرڎەن.
ئی پییا عالەو شارو هەڵەبجەی سەرەڕاو هەرمان و کارو ڕوانەیش و پېڎاکەرڎەی مەعیشەتو ژەن و زاروڵەکاش، دلۍ ناخو وېشەنە حەزێ پاکش پەی هونەری و ئەدەبی بییەن، دلۍ بەشێ جە شانۊگەرییەکا شارو هەڵەبجەینە ڕۊڵش دییەن، پېسە ئەکتەرێ هەر دۆرێشا پەنە ئەسپارابۊ، بە تەرزێ هونەریانەو زەریفانە نماییش و ئەداش کەرڎەن.
چەنیبییەی شەهیڎکریای عومەرو خاوەرۍ جە دەمو کەسە نزیکەکاشۆ ئەپېسە مەگېڵناشۆ:
ویس خولەکۍ وەڵۍ ئانەی یەکەم ناپاڵم بگنۊ ملوو هەڵەبجەیرە، عومەرو خاوەرۍ گۊشش پەی هەواڵەکا جە ڕادوینەکەشەنە هورۋستەبۍ، کەچی دمای نیم سەعاتی مەردەی وېش و کۊرپەکەیش بی بە سەرباسو هەواڵەکا، وېنەو وېش و زاروڵەکەیش بی بە ئېژاتەرین لۆحەو سەدەی، وېنەکەشا بیی بە سونبولو هەڵەبجەی.
کاتو کیمیاییوارانکەرڎەی هەڵەبجەینە خەڵکو شارەکەی گەرەکشانبۍ پەی بەرو شاری بزیاوە جە تەرسەو بۊمباواران کەرڎەینە، بەڵام گازی ژەحراوی ڕاپەنەگېرتۍ و هەریۊشا قوژبنێنە گیانش ئەسپارا.
دمای دوۍ ڕوا جە کارەساتەکەی ڕۊنامەنویس و وېنەگرێ کوردی خەڵکو سەرنیشتو کوردەسانی، بەنامۍ ڕەمەزان ئۆزتورک ئامان پەی شارو هەڵەبجەی و ڕووماڵو کیمیاوارانەکەیش کەرڎەن، وېنەو عومەرو خاۋەرېش گېرتەن کە زاروڵێ ئینا باوشیشەنە، ئا وېنە دمایی بی بە سومبولو کارەساتو کیماییایوارانو هەڵەبجەی.
گرڎ ساڵێ سەرکاتو یاڎکەرڎەیۆ کارەساتو کیمیاییوارانو هەڵەبجەینە، خەڵکی عومەرو خاۋەرېش مێوە یاڎ، وەشەویسی پیێوە پەی زاروڵە ساواکەیش، گیانفیدایی تاتێوە ڕاو وەچەکاشەنە کە دلۍ جەحەڼەمو دنیێنە هەڵای ئاڎ نەتاوانش وازش چەنەبارۊن و حۆلۍ بڎۊن وېش ڕزگار بکەرۊن. عومەرو خاوەرۍ و کۊرپەکەش تاکو ئیسەیچ نمەزانیۊ دلۍ کام گۊڕستانینە نریێنۍ، ئا زاروڵە کە ئینا باوشیشەنە هەڵای ساق نەبییەنۆ کە ئەحمەد یام موحەمەدەن، ئینەیچە پەی وېش ڕازێ توولانییەو بۍ کۊتانە کە هەتا دنیا دنیانە خەڵکی پەی یۊترینیش مەگېڵناوە.
کیمیاییوانو هەڵەبجەی چڼیین ڕازۍ شاریێ پېسە عومەو خاۋەرېش چەنەنۍ کە زەمانەی شارتېڼێ و مەر چۆدنیا کەسوکار و خەڵکی پەنەشان ئاشنا بۊن. شەهیڎ عومەرو خاۋەرۍ و کۊرپە بۍ گوناحەکەش، دلۍ پەنج هەزار شەهیڎا کیمیاییوارانو هەڵەبجەی بەبۍ گوناح و بۍ تاوان گازکوش کریێ و ڕۊحی پاکشان پەی هەتا هەتایی یاوا بەهەشتی بەرین، تۊمەتبارۍ ئا تاوانەیچە ڕسوێ دنیێ و قیامەتی بییۍ.
ئەسعەد ڕەشید.
[1]