ئایا تاڵەبانی و #نەوشیروان مستەفا# هاوکاریی ئێرانیان کردووە لەتیرۆرکردنی قاسملودا؟
نووسەر: محەمەد نوری زاد
فەرماندەیەکی سوپای پاسدارانی کۆماری ئیسلامی ئێران لە نامەیەکدا وردەکارییەکانی تیرۆری عەبدولڕەحمانی قاسملو دەخاتە ڕوو دەڵێ تاڵەبانی و نەوشیروان مستەفا ئەوپەڕی هاوکارییان لەگەڵ محەمەد جەعفەر سەحراڕوودی بۆ ئەنجامدانی ئەو تیرۆرە کردووە.
(محەممەدی نوری زاد کە یەکێک لە کەسە نزیکەکانی عەلی خامنەیی ڕێبەری باڵای کۆماری ئیسلامی ئێران بوو، بەمدواییە نامەی یەکێک لە فەرماندە دەرکراوەکانی سوپای پاسدارانی بڵاوکردۆتەوە کە تێیدا باسی وردەکارییەکان و چۆنێتی تیرۆرکردنی دکتۆر عەبدولرەحمانی قاسملو) سکرتێری حیزبی دیموکرات دەکات، ئەوەی لەم نامەیەدا جێی سەرنجە ئاماژەدانە بە ڕۆڵی تاڵەبانی سکرتێری گشتیی یەکێتیی نیشتمانی کوردستان و نەوشیروان مستەفا، جێگری ئەو کاتی تاڵەبانی لەو تیرۆرکردنەدا.
ئەو نامەیە کە بەناونیشانی دووەمین نامەی فەرماندەیەکی دەرکراوی سوپای پاسداران بۆ محەممەدی نوری زادە و لە ماڵپەڕی فەرمی نوری زاد خۆیدا بڵاوکراوەتەوە، تێیدا باسیم حەمەدی جەوادی ناسراو بەمحەمەد جەعفەری سەحراڕوودی دەکات کە ئێستا بەرپرسی نووسینگەی عەلی لاریجانی سەرۆکی پارلەمانی ئێرانە و پێشتریش چەندین پۆستی لە کۆماری ئیسلامیدا هەبووه و زۆربەی پۆستەکانیشی ئەمنی بوون.
نوری زاد ساڵی 1951 لە دایکبووە. خاوەنی بڕوانامەی دکتۆرایە لە هونەردا. سیناریست و ڕۆژنامەنوسێکی بەناوبانگی ئێرانە و چەندین کتێبی هەیە. لەدوای شۆڕشی ساڵی 1979ی ئێرانەوە تا ساڵی 2009 یەکێک لەلایەنگران و متمانەپێکراوانی عەلی خامنەیی بوو. بۆ ماوەی چەندین ساڵ یەکێک بووە لە نووسەرانی دیاری ڕۆژنامەی کەیهان کە ڕاستەوخۆ سەر بە عەلی خامنەییە. چەند فیلم و دۆکیۆمێنتی دروستکردوە بەتایبەتی لەسەر فەرماندەکانی ئێران.
ناوبراو یەکێک لە ئەندامانی وەفدی کۆماری ئیسلامی ئێران بووە کە بۆ وتووێژ لەگەڵ دکتۆر قاسملو ڕەوانەی نەمسا دەکرێ و لەکاتی وتووێژدا قاسملو دەکوژێت. لەم نامەیەدا ناوی فەرماندە نەهێنراوه و تەنیا لەکۆتایی نامەی یەکەمدا بۆ نوریزاد نووسراوە ئەلف میم، فەرماندەی دەرکراوی سوپای پاسداران.
$زامی لا ملی سەحراڕوودی$
ئەو فەرماندەیەی سوپای پاسداران لەسەرەتای نامەکەیدا بۆ نوریزاد دەنووسێ: ئەگەر ڕۆژێک بەهەڵکەوتیش بوو ڕێت کەوتە نووسینگەی عەلی لاریجانی حەتمەن چاو لە لاملی بەرپرسی نووسینگەکەی بکە. شوێنی زامێک بە لاملیەوەیە. ئەو جێی زامە دکتۆر قاسملو ڕێبەری حیزبی دێموکرات چەند چرکە پێش کوژرانی بە لاملی سەحراڕوودییەوە بەجێهێشت.
ئەو فەرماندەیە سوپای پاسداران بە ئاماژە بەوە کە لە ساڵی کۆتایی شەڕی هەشت ساڵەی نێوان ئێران و عێراقدا، ئێران لە باشوور تووشی شکستی زۆر لەبەرامبەر عێراقدا دەبێ، دەڵێ کە بەشێکی فەرماندەکانی سوپا دژی موحسینی ڕەزایی بوون، شەڕکردنیان لە ناوچە شاخاوییەکانی ڕۆژئاوای ئێران (خۆرهەڵاتی کوردستان) پێباشتر بوو، بۆیە خۆیان لە پەراوێز دەرباز کردو بەهاوکاری یەکێتیی نیشتمانی کوردستانی عێراق بە سەرۆکایەتی جەلال تاڵەبانی و پارتی دیموکراتی کوردستانی عێراق توانیان تاکتیک و ستراتیژییەکانی شەڕەکە بگۆڕن.
$پەیوەندی سەحراڕوودی لەگەڵ تاڵەبانی و نەوشیروان مستەفا$
لە نامەکەدا هاتووە مەسەلەی سەرەکی لەناوبردنی سەدام بوو، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا بەدوای چەند ئامانجێکی ئەمنی و ئابوریشەوە بووین. قەرارگای ئارامی حەمزە بە فەرماندەییهیدایەتوڵڵا لوتفیانو ئەحمەدی موقەدەم لەسەرەتاوە ڕاپەڕاندنی کارەکانیان گرتە ئەستۆ، بەڵام بەو بۆنەوە کە توانای پێویستیان بۆ سەرکەوتن نەبوو قەرارگایەکی نوێ بەناویقەرارگای ڕەمەزان دامەزرا. ئەم قەرارگایە هەم کارەکانی سوپای بەدری ئاراستە دەکرد و هەم پەیوەندییەکی بەردەوامی لەگەڵ تاڵەبانی و جێگرەکەی نەوشیروانەوە هەبوو. محەمەد جەوادی کە بەناوی خوازراوی محەمەد جەعفەر لە سوپای قودسدا کاری دەکرد، لە قەرارگای ڕەمەزانەوە دەستیکرد بە کاری تیرۆریستی و ئەمنی. ناوبراو بەهۆی ئەو نزیکایەتییەی کە لەگەڵ ژمارەیەک لە گەورە بەرپرسانی سوپای پاسداران و کۆماری ئیسلامی لە تاران هەیبوو، بوو بەناوێک لە ناو ناواندا و هەر ئەمەش بووە هۆی ئەوەی ببێتە بەرپرس و ڕازداری پەیوەندییەکانی قەرارگای ڕەمەزان لەگەڵ نەوشیروان.
لە بەشێکی دیکەی ئه و نامەیەدا ئاماژە بەوە کراوە کە دوای ئەوەی ئێران بەره و ئەوە دەچوو کە شکستی شەڕ لەبەرامبەر عێراقدا قبووڵ بکات، ڕەفسەنجانی سەرکۆماری ئەوکاتی ئێران نیگەرانی ئەوە بوو کە دوای شەڕ هێزەکانی ئۆپۆزسیۆن و سەرکردەکانی ئەو هێزانە کێشە بۆ کۆماری ئیسلامی دروستبکەن. بۆیە ژوورێکی عەمەلیات پێکهات کە تێیدا عەلی خامنەیی، ڕەی شەهری، حوسێن شەریعەتمەداری، عەلی ئەکبەر ویلایەتی، مەنوچێهر موتەکی، عەلی ئاقا محەمەدی و لەلایەن سوپای پاسدارانیشەوە موحسینی ڕەزایی، زوڵقەدر و لەتیفیان ئەندام بوون.
ئەم ژوورە لیستی 100 کەسی لە دژبەرانی کۆماری ئیسلامی ئامادە دەکات کە ناوی دکتۆر قاسملو و مەسعود ڕەجەوی تێدا دەبێ. بۆ ئەم مەبەستە گروپێک بۆ تیرۆرکردنی قاسملو بە سەرۆکایەتیمحەمەد جەعفەر سەحراڕوودی پێکدەهێنرێت. ناوبراو جگە لە کۆکردنەوەی زانیاری لە ڕێگای تاڵەبانی و نەوشیروانەوە بەشێوەیەک کە گونجاو بایە دەبوو دەرفەتێک بۆ چاوپێکەوتن لەگەڵ قاسملو بەبیانوی وتووێژی ئاشتی و پێدانی چەند ئیمتیازێک بەحیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران پێکبێنێ. چەند کردەیەکی خەڵەتێنەرانە کە بەهەق تاڵەبانی و نەوشیروان بۆ ئەم مەبەستە ئەوپەڕی هاوکارییان کردو دواتر بەهاوکاری دارایی و نیشتەجێ بوون لە کۆشکێکی بچوکدا لەدروسی تاران لە شەقامی یار محەمەدی بنبەستی تاهیر ئه و جێگەی کە ئێستاعەلی شەمخانی ئه و کۆشکەی ڕوخاندوه و بینایەکی چوار نهۆمی تێدا کردۆتەوە پاداشتی خیانەتەکەی خۆیان وەرگرت.
$دانوستان و پلانی تیرۆرکردنی قاسملو$
لە درێژەی نامەکەیدا ئەو فەرماندەیەی سوپای پاسداران دەڵێ: قاسملو به و بۆنەوە کە مرۆڤێکی وشیار و زیرەک بوو ئامادە نەبوو وتووێژ لەگەڵ سوپادا بکاو ڕایگەیاند کە ئامادەیە بەشێوەیەکی دیپلۆماتیک لە ڤیەننای پایتەختی نەمسا لەگەڵ دیپلۆماتەکانی کۆماری ئیسلامی وتووێژ بکا. ئەم بابەتە لەلایەن ئێرانەوە وەڵامی ئەرێنی وەرگرت و سەحراڕوودی و دوو ئەندامی دیکەی سوپای پاسداران و دوو ئەندامی وەزارەتی ئیتلاعات وەک دیپلۆمات ڕەزامەندی وەزارەتی دەرەوەی نەمسایان بۆ وەردەگیرێت و ڕەوانەی ئه و وڵاتە دەکرێن.
سەحراڕوودی دوای ئەوەی دەگاتە ئۆتریش بە بڕیاری عەلی ئەکبەری ویلایەتی (وەزیری دەرەوەی ئەوکاتی ئێران) هەوڵدەدات بەتەنیا بۆ خۆی و دکتۆر قاسملو لەویلایەتێکی دەوروبەری ڤیەننا کۆببنەوە، بەڵام قاسملو ئەم پێشنیارە ڕەتدەکاتەوه و نووسینگەکەی خۆی کە لە شوقەیەکدا لە ڤیەننا بوو وەک شوێنی دانیشتنەکە دیاریدەکات و یاریدەدەرەکانیشی ئامادەی دانیشتنەکە دەبن. دوای ئەوەی قاسملو ئه و شوێنە بۆ وتووێژ دیاریدەکا، پلانی تیرۆرەکە دادەرێژرێت. سەحراڕوودی و کەسی دووهەم بەناوی بزۆرگیانو کەسی سێیەم بە ناوی شا مێهری دوای نیوەڕۆی ڕۆژی 13ی تەموز لە باڵوێزخانەی ئێرانەوە دەچنە شوێنە دیاریکراوەکەی قاسملو. هەر کام له و سێ دیپلۆماتە دەمانچەیەکی جۆری 7/65 میلیمتریان پێ دەبێت. لەوێ سەحراڕوودی داوا دەکات کە خۆی و قاسملو دوو قۆڵی قسە بکەن. ئه و دەڵێ پەیامی تایبەتی پێیه و ئەوەندە پێداگری دەکات کە قاسملو ڕازی دەبێ و دەچنە ژوورێکی دیکە و دوو دیپلۆماتەکەی دیکەش لەگەڵ یاریدەدەرەکانی قاسملو چاوەڕوان دەبن.
$رووداوەکە لەزمانی سەحراڕوودییەوە$
ئەو فەرماندەیەی سوپا لە نامەکەیدا بۆنوریزاد دەڵێ کە ڕاستەوخۆ لە خودیسەحراڕوودیم بیست کە وتی: لەگەڵ قاسملو چووینە ژوورێکی دیکە. وتووێژەکان کورت بوون. کارەکەم گەیاندە شوێنێکی باریک. بەجۆرێک کە وتووێژە کورتەکەمان خێرا بوو بەشەڕە قسه و دەنگمان بەرزکردەوە. من (سەحراڕوودی) دەستم بۆ دەمانچەکەم بردو تەقەم لە قاسملو کرد. تەقەکەم مێشکی نەپێکاو نەیکوشت. بریندارم کرد و لە سەر ئەرز کەوت. پەشۆکام و نەمتوانی دواتر بەدروستی تەقە بکەم. قاسملوش دەمانچەی پێبو. ئێستا نۆرەی ئه و بوو کە یەکەم گوللە و دووەمین گوللە لە بن باڵم و لا ملم بدا. دواجار یەکێک لە گوللەکانی من مێشکی قاسملوی پێکا و کوشتی.
هاوکات بەهەمان شێوە لە دەرەوەش دوو دیپلۆماتەکە تەقە لە یاریدەدەرەکانی قاسملو دەکەن. لەم دەرگیرییەدا شامێهریش گوللەی بەردەکەوێ و یاریدەدەرەکانی قاسملوش لە خوێندا دەکەون. بزۆرگیان کە پەشۆکا بوو دەچێتە ژوورەکەی قاسملو دەبینێ قاسملو و سەرحراڕوودی کوژراون. دەستی شامێهری دەگرێ و لە شوقەکە دەچنە دەرەوە. هێشتا زۆر دورنەکەتبوونەوە کە دەنگی ئاژیری پۆلیس دێت، بزۆرگیان دەستی شامێهری بەردەدات و خۆی دەگەێنێتە ماڵێکی متمانە پێکراو.
سەبارەت بەم ڕووداوە ئەو فەرماندە دەرکراوە دەنووسێ چیرۆکێکی دیکەش دەڵێ هاوکات لەگەڵ شەڕە قسەی قاسملو و سەحراڕوودی کە خۆی جۆرێک سیگناڵ بووە بۆ دەستپێکردنی دەرگیری، بزۆرگیان و شامێهری سەرەتا یاریدەدەرەکانی قاسملوو دەکوژن. شامێهری بە تەقەی قاسملو بریندار دەبێ و سەحراڕوودی قاسملو تیرۆر دەکاو بزۆرگیانیش دەست و لاقی خۆی ون دەکات و بەهەڵە لە سەحراڕوودی دەدات و برینداری دەکات و بەپەلە لەگەڵ شامێهری لە شوقەکە هەڵدێن.
$دوای تیرۆرەکە$
سەبارەت بە دوای ڕووداوەکە لە درێژەی نامەکەدا هاتووە ئیتلاعاتییەکان لە باڵوێزخانەی ئێران بەردەوام بەدواداچوون بۆ ڕووداوەکە دەکەن و زانیارییەکان دەدەنەوە بە مەنوچێهر موتەکی. سەرەتا هەواڵەکان باسیان لە کوژرانی سەحراڕوودی و ونبونی شامێهری دەکرد. چەند کاتژمێر دواتر تەلەفزیۆنی نەمسا ڕاپۆرتێکی سەبارەت بە ڕووداوەکە بڵاو کردەوە کە تێدا دیار بوو کە سەحراڕوودی بێهۆشە و لە نەخۆشخانەیە. لەکاردانەوەیەکیشدا ژووری عەمەلیاتی ئێران هەواڵێکی بەناوی وەزارەتی دەرەوە بڵاوکردەوە کە گوایە بەمەبەستی چارەسەرکردنی کێشەکان وتووێژێکی گرنگ لەنێوان دیپلۆماتەکانی ئێران و عەبدولرەحمانی قاسملودا لەئارادا بووە، بەڵام ڕێکخراوی موجاهیدینی خەلق کە پێیخۆش نەبووە ئەم ڕێککەوتنە بکرێ، هێرشیان کردۆتە سەر نووسینگەی قاسملو و ناوبراو و یاریدەدەرەکانی و دیپلۆماتە ئێرانییەکانیان کوشتووه و وەزارەتی دەرەوە بەرامبەر بەگیانی دیپلۆماتەکانی، دەوڵەتی نەمسا بە بەرپرسیار دەزانێ.
چەند کاتژمێر پاش ڕووداوەکە شامێهری بەبرینداری دەکەوێتە دەستی پۆلیسی نەمسا و دەردەکەوێ کە کێیە و ناسنامەکەی چییە. ڕۆژێک دواتر وەفدێکی وەزارەتی دەرەوەی ئێران دەگاتە نەمسا و لەگەڵ کۆرت والدهایم ڕاوێژکاری ئەوکاتی نەمسا کۆدەبنەوه و داوای گواستنەوەی بریندارەکان بۆ تاران دەکەن. یانزە ڕۆژ دواتر سەحراڕوودی و شامێهری دەگوازرێنەوە بۆ تاران و لە نەخۆشخانەی سوپا چارەسەریان بۆ دەکرێ.
لەکۆتایی گێڕانەوەی ئەم ڕووداوەدا ئەو فەرماندەیەی سوپای پاسداران دەنووسێ ئەگەرچی دوای سکاڵای بێوەژنەکەی قاسملو دادگا داوای ڕادەستکردنی ئەو دوو دیپلۆماتە ئێرانییەی کرد، بەڵام پەیوەندییەکانی نێوان ڤیەننا و تاران ڕێگای لەمە گرت و هێشتا ئەم دۆسێیەی بە هەڵواسراوی ماوەتەوە.
$تاڵەبانی سەحراڕوودی دەرباز دەکات$
لە درێژەی ئه و نامەیەدا ئاماژە بە پۆستە جۆربەجۆرەکانی سەحراڕوودی لە ماوەی ساڵانی ڕابردوودا لە کۆماری ئیسلامی کراوه و هەروەها باسی ڕۆڵی ناوبراو لە سوپای بەدر و دروستکردنی سوپای مەهدی لە عێراق دەکات و هاتووە کە لەو ساڵانەشدا لەگەڵ دۆستە دێرینەکانی لە یەکێتی نیشتمانی، واتە تاڵەبانی و جێگرەکەی ئەوکاتی (نەوشیروان مستەفا) پەیوەندی بەردەوامی هەبووە.
لەکۆتایی ئه و نامەیەدا بە ئاماژە بەوەی کە سەحراڕوودی لە دەوڵەتی پێشووی ئەحمەدی نەژاددا جێگری بەرپرسی باڵای ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوەیی ئێران بووە، هاتووە کە لە11ی تەموزی ساڵی 2007دا ناوبراو لە هەولێر لەلایەن هێزەکانی ئەمریکاوە گەمارۆ دەدرێ، بەڵام دەستبەجێ تاڵەبانی دێتە ناو مەسەلەکەوه و بەپەلە ئازادی دەکات و دەگەڕێتەوە ئێران، کەچی ئەو چەند کەسەی کە لەگەڵی بوون له و ڕۆژەدا دەستگیر کران و بۆ ماوەی چەند مانگێک دیلی ئەمریکییەکان بوون.[1]