پەرتوکخانە پەرتوکخانە
لێ گەڕیان

کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!


گەریانا دەست نیشانکری





لێ گەڕیانا هویر      کیبورد


لێ گەڕیان
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرن
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
ئامراز
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
زمان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هژمارا من
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
لێ گەڕیان ڤڕێکرن ئامراز زمان هژمارا من
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارێ مە
 بابەت ب هەلکەفتێ
 رێسایێن بکار ئینانێ
 ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
 بوچوونێن هەوە
 کومکری
 کرونولوژیا ڕویدانا
 چالاکی - کوردیپێدیا
 هاریکاری
بابەتێ نوی
کەسایەتی
ئەسما یوسف ئەمین
24-03-2024
کاروان م. ئاکرەیی
جهـ
کۆچۆ
21-03-2024
ڤەژەن کشتۆ
کەسایەتی
پشتیوان جەمال ئەحمەد
17-03-2024
کاروان م. ئاکرەیی
پەڕتووکخانە
ڕێبەرێ مامۆستایێ پەروەردەیا وەرزشی بۆ پۆلا حەفتی بنەڕەت تا دووازدێ ئامادەیی
02-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
جهـ
حاتمیە
29-02-2024
ڤەژەن کشتۆ
جهـ
سنونێ
27-02-2024
ڤەژەن کشتۆ
کەسایەتی
سوهەیلا قازی محەمەد
25-02-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
زوڵفا محمود عەبدوڵا کوێخا مارف
25-02-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ڤیدیۆ
ئەڤ بیرۆکەیا لە کیڤە سەرچاڤە گرتییە کە دبێژن ئێزیدییەکان کورد نین؟
23-02-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
21-02-2024
زریان سەرچناری
ئامار
بابەت 514,903
وێنە 104,261
پەرتوک PDF 18,882
فایلێن پەیوەندیدار 94,723
ڤیدیۆ 1,232
کەسایەتی
کەریم کابان
کەسایەتی
کوێستان داودی
جهـ
تل قەسەب
کەسایەتی
سەردار محەمەد عەبدولڕەحمان
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
هەڵەبجە
هەر کون و ڕیدانەکا وڵاتی، ل ڕوژهەڵات هەیا ڕوژئاڤا، ل باکوور هەیا باشوور... دبیتە چاڤکانیا کوردیپێدیا!
پول: جهـ | زمانێ بابەتی: کوردیی ناوەڕاست
هەڤپشکی کرن
Facebook4
Twitter1
Telegram1
LinkedIn0
WhatsApp2
Viber3
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link5
هەلسەنگاندنا بابەتی
2 دەنگ 4
نایاب
گەلەك باشە
ناڤنجی
خراب نینە
خراب
بو ناڤ لیستا کومکریا
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
گهوڕنکاریێن بابەتی!
Metadata
RSS
گووگلا وێنا بو بابەتێ هەلبژارتی!
گوگل دەربارەی بابەتێ هەلبژارتی!
Kurmancî - Kurdîy Serû8
English6
عربي11
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

هەڵەبجە

هەڵەبجە
شاری #هەڵەبجە# دەکەوێتە گۆشەی باکووری خۆرهەڵاتی باشووری کوردستان و (78) کیلۆمەتر لە باشووری ڕۆژهەڵاتی شاری #سلێمانی#ەوەیە و لەسەر هێڵی درێژی 46 پلەی خۆرهەڵات و نێوان دوو هێڵی پانی (35-36) ی باکوور و ڕووبەرەکەی (1594) کیلۆمەتر دوجایە (726) مەتر لە ئاستی ڕووی دەریاوە بەرزە (16) کیلۆمەتر لە سنوورەکانی ئێرانەوە دوورەو (75) کیلۆمەتر هاوسنوورە لەگەڵ ئێراندا، لە ڕۆژهەڵاتەوە شاخی #شنروێ# و لە باکوورەوە چپای #هەورامان# و لە باشوورەوە زنجیرە شاخی باڵامبۆ لە باکوور و ڕۆژاواوە #دەریاچەی سیروان# دەوریان داوە.
سەبارەت بە بنچینەی ناوی هەڵەبجە چەندین ڕاو بۆچون و گێڕانەوە هەن، ڕایەک دەڵێت لە (عەجەب با) ی فارسییەوە هاتووە، ڕایەکی تر دەڵێت لە وشەی (هەڵوژە) وە هاتووە، ڕایەکی تر دەڵێت لە وشەی (ئەڵەبجا) وە هاتووە کە ئاماژەیە بۆ ناوی (ئەڵەب ئەرسەلان) ڕایەکی تر دەڵێت لە وشەی (حەلەب) ەوە هاتووە کەشارێکە لە سووریاو خەڵکی بۆ کارو باری بازرگانی کە ڕوویان کردۆتە ئەو شارە وتویانە شارەکەمان لە (حەلەب) دەچێت ئیتر ناویان ناوە (حەلەبچە) واتە (حەلەبی بچوک) لەگەڵ چەندین ڕاو بۆچوونی تر لەسەر وشەی هەڵەبجە.
سەرچاوە مێژووییەکان سەرەتای بوونیاتی شاری هەڵەبجە دەگێڕنەوە بۆ ساڵانی (1850-1860) ی زایینی لە سەردەمی دەسەڵاتی تورکەکاندا هەر ئەو سەرچاوانەش عەشیرەتی جاف بە بوونیاتنەری شاری هەڵەبجە دەزانن، هەندێک لە ڕیش سپی و پیاوە دێرینەکان دەڵێن هەڵەبجە لەلایەن بەگەکانی (شیوە کەڵ) ەوە بوونیات نراوە کە لە دواییدا لەناو هەڵەبجەییەکاندا بە (13) ماڵە ناسراون، بە گشتی سەرچاوە مێژووییەکان دەڵێن ساڵی (1889) بە فەرمانی تورک هەڵەبجە کراوە بە قەزا، ساڵی (1940) بۆ یەکەم جار کارەبا گەیەنراوەتە هەڵەبجە لە ساڵی 1925 یەکەم قوتابخانەیتیادا کراوەتەوە و ساڵی 1929 یەکەم نەخۆشخانە کراوەتەوە لە هەمان ساڵیشدا تۆڕی ئاوی خواردنەوە بەناوشاردا دابەش کراوە، ساڵی 1924 بۆ یەکەم جار ڕێگای ئۆتۆمبیل گەیەنراوەتە هەڵەبجەو لە هەمان ساڵیشدا دایەرەی تەلەفۆنات کراوەتەوە، بەهۆی بە پیتی ناوچەکە لە ڕووی کشتوکاڵییەوە ساڵی 1954 کارگەی پوختەکردنی توتن کراوەتەوە.=KTML_Photo_Begin=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2008/104/0002.JPG=KTML_Photo_Alt=هەڵەبجە=KTML_Style=width:30%;height:20%;float:right;=KTML_Photo_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2008/104/0002.JPG=KTML_Photo_End=
لە بواری ڕۆشنبیرییەوە هەڵەبجە مەڵبەندێکی ڕۆشنبیری گەورەبووە و دەیان شاعیر و ڕووناکبیری هونەرمەندو ڕۆشنبیری لە ئامێز گرتووە وەک (#نالی#) کە بە دامەزرێنەری قوتابخانەی هەڵبەستی کلاسیکی دادەنرێت، مامۆستا #گۆران#یش کە بە دامەزرێنەری هەڵبەستی نوێی کوردی دادەنرێت لەم شارەدا لە دایک بووە، #ئەحمەد موختار# جاف کەیەکەم کەسە دوای #جەمیل سائیب# چیرۆکی کوردی نوێی نووسیوە، چەندین کەڵە شاعیری تری وەک #مەولەوی# و #تایەر بەگی جاف# و #ناتیق# و حیلمی و ساڵح هەژار و ساڵح #شارەزوور#ی و ع.ع. شەونم و #کاردۆخی# و #خورشیدە بابان# ، و شاهۆ و #ئەژی گۆران# .
یەکەمین قەزایە لەسەرەتاکانی سەدەی ڕابردوو خانمێکی وەک عادیلە خانم کە دایکی ئەحمەد موختار جافە تێیدا دەست ڕۆشتوو بڕیاردەر بووە و ڕۆڵی قایمقامی لە ڕووی کارگێڕیەوە لەم شارەدا بینیوە.
هەڵەبجە مەڵبەندی گەورەی تەریقەتی نەقشیە بە چەشنێک گەر هەرکەسێک تا سییەکانی سەدەی ڕابردووش ئەلف و بایەکی لە بواری خواناسی و ئەدەبیات و تەسەوف دا زانیبێت دەبوایە لەو خانەقایانەوە فێربوایە.
لە ڕووی شۆڕشگێڕی و نیشتمانپەروەریەوە هەمیشە مەڵبەندی بە گژاچونەوەی داگیرکەرانی کوردستان بووە، یەکەمین شارە لە کوردستاندا کە خاوەنی سێ کارەساتی گەورەی وەک بۆردومانەکەی ساڵی (1974) و جینۆسایدەکەی ساڵی (1987) و کیمیابارانەکەی ساڵی (1988) ە.
لەسەرەتای ساڵانی شەستەکاندا خەڵکی ئەم ناوچەیە گەلێک جار دووچاری پەلامارو هێرشی دڕندانەو بێبەزەییانە بوونەتەوە و بەسەدان و هەزاران شەهید و قوربانیان داوە دیارترینیان ڕەشبگیریەکەی ساڵی 1974 وە ساڵی 1987 کە تیایدا بەسەدان کەس زیندەبەچاڵ کراوون و سەروەت و ماڵیان بەتاڵان براوە.
وە دواتر لە هێرشێکی دڕندانەدا کە بەکارەساتی کیمیابارانکردنی شارەکە ناسراوە لە #16-03-1988# بەچەکی کیمیایی ئەم شارە کیمیاباران کراوە، هەزاران ژن و منداڵ و خەڵکی بێگوناهی شەهید کردووە و بەدەیان هەزار هاووڵاتی بریندار بوون دانیشتووانەکەی ئاوارەی ئێران بوون و لە ئۆردوگاکاندا ژیانیان بەسەربردووە، تا ئێستاش شوێنەواری ئەو چەکە بەسەر خەڵکی ناوچەکەو دانیشتووانەکەیەوە ماوە، لە دوای ڕاپەڕینی ساڵی 1991 خەڵکی ناوچەکە گەڕاونەتەوە و سەر زێدی باوباپیرانیان.[1]
ئەڤ بابەت ب زمانا (کوردیی ناوەڕاست) هاتیە نڤیساندن، کلیک ل ئایکۆنا بکە ژ بو ڤەکرنا ڤی بابەتی ب ڤی زمانا کو پی هاتیە نڤیساندن!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
ئەڤ بابەتە 349,154 جار هاتیە دیتن
هاشتاگ
فایلێن پەیوەندیدار: 25
بابەتێن پەیوەستکری: 381
ئامار و راپرسیا
بەلاڤوک (گوڤار، روژنامە و ...)
بەلگەنامە
پارت و رێکخراو
پەڕتووکخانە
جهـ
دۆزا ژن
رێکەوت و رووداو
ژینگەها کوردستانێ
شەهیدان
كلتوور - پێکەنین
موزەخانە
نەخشە
هۆزان
هەمەجۆرە
وشە و دەستەواژە
وێنە و پێناس
ڤیدیۆ
کارا هونەری
کورتەباس
کەسایەتی
پول: جهـ
زمانێ بابەتی: کوردیی ناوەڕاست
باژێر و باژارۆک: هەڵەبجە
تۆپۆگرافی: چیایی
جهـ: باژێر
زمان - شێوەزار: ک. هەورامی
زمان - شێوەزار: ک. باشوور
هۆز: جاف
هەژمارێ ئاکنجیان: 100 هزار حەتا نیو ملیۆن
وەڵات - هەرێم: باشوورێ کوردستانێ
کاولکرن و ڤەگوهاستن: بەلێ
تایبەتمەندی یێن تەکنیکی
خودانێ ڤی بابەتی مافا وەشانێ بابەتی دانە کوردیپێدیا، سوپاس!
کوالیتیا ڤی بابەتی: 99%
99%
ئەڤ بابەتە ژ لایێ: ( هاوڕێ باخەوان ) ل: 07-11-2008 هاتیە تومارکرن
ئەڤ بابەتە بو دویماهیک جار ژ لایێ: ( هاوڕێ باخەوان )ڤە: 15-03-2024 هاتیە ڕاست ڤەکرن
ناڤ و نیشانێن بابەتی
ئەڤ بابەتە 349,154 جار هاتیە دیتن
فایلێن پەیوەست کری - ڤێرشن
جور ڤێرشن ناڤێ تومارکەری
فایلا وێنەیی 1.0.128 KB 29-10-2009 هاوڕێ باخەوانهـ.ب.
پەڕتووکخانە
دەولەت و میرگەهێن کوردی ل س...
کەسایەتی
عەبدوڵا ساڵح ئاکرەیی
کەسایەتی
عیدۆ بشار خەلەف
کەسایەتی
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
پەڕتووکخانە
دیوانا ئەحمەد عەرەب سلێڤانەیی
کەسایەتی
سەرهات ناریمان خەمۆ
کەسایەتی
عیسا هادی شەکر فارس
پەڕتووکخانە
دیوانا ئەحمەد حاجی بەرواری ...
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
پەڕتووکخانە
باشوورێ کوردستانێ و بەغدا- ...
کەسایەتی
فایزا دربۆ حسێن
کەسایەتی
خەیری ئادەم
کەسایەتی
عەیشان مجۆ بەرکات جۆمەر
پەڕتووکخانە
ڕێبەرێ مامۆستایێ پەروەردەیا...
کەسایەتی
فادیا فێسەڵ ڕەڤۆ حسێن

روژەڤ
کەسایەتی
کەریم کابان
18-01-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەریم کابان
کەسایەتی
کوێستان داودی
26-01-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کوێستان داودی
جهـ
تل قەسەب
01-02-2024
ڤەژەن کشتۆ
تل قەسەب
کەسایەتی
سەردار محەمەد عەبدولڕەحمان
06-02-2024
کاروان م. ئاکرەیی
سەردار محەمەد عەبدولڕەحمان
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
21-02-2024
زریان سەرچناری
سەبریا هەکاری
بابەتێ نوی
کەسایەتی
ئەسما یوسف ئەمین
24-03-2024
کاروان م. ئاکرەیی
جهـ
کۆچۆ
21-03-2024
ڤەژەن کشتۆ
کەسایەتی
پشتیوان جەمال ئەحمەد
17-03-2024
کاروان م. ئاکرەیی
پەڕتووکخانە
ڕێبەرێ مامۆستایێ پەروەردەیا وەرزشی بۆ پۆلا حەفتی بنەڕەت تا دووازدێ ئامادەیی
02-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
جهـ
حاتمیە
29-02-2024
ڤەژەن کشتۆ
جهـ
سنونێ
27-02-2024
ڤەژەن کشتۆ
کەسایەتی
سوهەیلا قازی محەمەد
25-02-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
زوڵفا محمود عەبدوڵا کوێخا مارف
25-02-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ڤیدیۆ
ئەڤ بیرۆکەیا لە کیڤە سەرچاڤە گرتییە کە دبێژن ئێزیدییەکان کورد نین؟
23-02-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
21-02-2024
زریان سەرچناری
ئامار
بابەت 514,903
وێنە 104,261
پەرتوک PDF 18,882
فایلێن پەیوەندیدار 94,723
ڤیدیۆ 1,232
پەڕتووکخانە
دەولەت و میرگەهێن کوردی ل س...
کەسایەتی
عەبدوڵا ساڵح ئاکرەیی
کەسایەتی
عیدۆ بشار خەلەف
کەسایەتی
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
پەڕتووکخانە
دیوانا ئەحمەد عەرەب سلێڤانەیی
کەسایەتی
سەرهات ناریمان خەمۆ
کەسایەتی
عیسا هادی شەکر فارس
پەڕتووکخانە
دیوانا ئەحمەد حاجی بەرواری ...
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
پەڕتووکخانە
باشوورێ کوردستانێ و بەغدا- ...
کەسایەتی
فایزا دربۆ حسێن
کەسایەتی
خەیری ئادەم
کەسایەتی
عەیشان مجۆ بەرکات جۆمەر
پەڕتووکخانە
ڕێبەرێ مامۆستایێ پەروەردەیا...
کەسایەتی
فادیا فێسەڵ ڕەڤۆ حسێن

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| دروستکرنا لاپەری 0.453 چرکە!